Baby Bag

მეცნიერების მტკიცებით, ჩვილის ქცევაზე დაკვირვებით მისი ზრდასრულობის ასაკის ხასიათის თავისებურებების განსაზღვრა შეგვიძლია

მეცნიერების მტკიცებით, ჩვილის ქცევაზე დაკვირვებით მისი ზრდასრულობის ასაკის ხასიათის თავისებურებების განსაზღვრა შეგვიძლია
ამერიკის შეერთებულ შტატებში ჩატარებული კვლევებით დგინდება, რომ ჩვილის ქცევაზე დაკვირვებით მისი ზრდასრულობის ასაკის ხასიათის თავისებურებების განსაზღვრა შეიძლება. მერილენდის უნივერსიტეტის, ამერიკის კათოლიკური უნივერსიტეტისა და ფსიქიკური ჯანმრთელობის ინსტიტუტის ერთობლივი კვლევების შედეგად მეცნიერებმა 165 ბავშვის ფსიქოლოგიური პორტრეტი შეისწავლეს. ისინი უმეტესად 14 თვის ასაკის პატარებს აკვირდებოდნენ. მეცნიერებმა სხვადასხვა ტემპერამენტის მქონე ბავშვები შეისწავლეს.

ბავშვები, რომლებსაც მოქმედების დროს მეტისმეტი სიფრთხილე და წინდახედულობა ახასიათებთ, ზრდასრულ ასაკში სოციუმისგან განცალკევებისა და შფოთვითი აშლილობისკენ მიდრეკილებას ამჟღავნებენ. როგორც წესი, ზედმეტად ფრთხილ ბავშვებს მათთვის უცნობი პიროვნებები ან საგნები ძალიან აშინებთ. კვლევებით დადგინდა, რომ პატარები, რომლებიც შედარებით ლაღი ხასიათით გამოირჩევიან, ზრდასრულ ასაკში შფოთვითი აშლილობებით ნაკლებად იტანჯებიან.

ბავშვების განვითარების თავისებურებებზე დასაკვირვებლად მეცნიერებმა 115 ბავშვი 15 წლის ასაკში სხვადასხვა კრიტერიუმით შეაფასეს, ხოლო 109 ზრდასრული 26 წლის ასაკში შეფასდა. მეცნიერები მოზარდების და ზრდასრულების ფსიქოპათოლოგიას, სოციალურ ფუნქციებს, პიროვნულ მახასიათებლებს, განათლების დონესა და შემოსავლებს აფასებდნენ.

კვლევებით დადგინდა, რომ ბავშვები, რომლებიც ჩვილობისას სიახლეებისადმი შიშსა და შფოთვას იჩენდნენ, 26 წლის ასაკში ჩაკეტილ და იდუმალ პიროვნებებად ყალიბდებოდნენ. მათ თინეიჯერობიდან ადრეულ ზრდასრულობამდე რომანტიკული თავგადასავლები ნაკლებად ჰქონდათ, ხოლო მეგობრებთან და ოჯახის წევრებთან ურთიერთობა უძნელდებოდათ. ჩვილობის ასაკში სიფრთხილისა და შიშის მაღალი მაჩვენებელი ზრდასრულთა განათლების დონესა და შემოსავლებზე გავლენას არ ახდენდა.

კვლევით დადასტურდა, რომ იმ ბავშვების დიდი ნაწილი, რომლებსაც 15 წლის ასაკში შეცდომების დაშვების შიში ჰქონდათ, 26 წლის ასაკში შფოთვითი აშლილობებითა და დეპრესიით იტანჯებოდა.

ბავშვობის ასაკის თავისებურებები ადამიანის ფსიქიკურ განვითარებაზე რომ უდიდეს გავლენას ახდენს, ეს საიდუმლოს არავისთვის წარმოადგენს, თუმცა უახლესმა კვლევამ აჩვენა, რომ ზრდასრულ ასაკში გამოვლენილი ფსიქიკური პრობლემების პირველწყაროების მოძიება ჩვილობის ასაკშიც შეგვიძლია. მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ მათ მიერ ჩატარებული კვლევა ფსიქოლოგებსა და ფსიქიატრებს ფსიქიკური აშლილობებისკენ მიდრეკილი ადამიანების ადრეულ ასაკში იდენტიფიცირების შესაძლებლობას მისცემს. რისკ-ჯგუფების ნაადრევად გამოვლენა მათ მომავალში ფსიქიკური პრობლემების განვითარებისგან დაიცავს და მშობლებს აღნიშნული პრობლემების პრევენციის შესაძლებლობებს მისცემს.

კვლევის ორგანიზატორების თქმით, ისინი საკვლევი ჯგუფების გაფართოებას და მიღებული შედეგების ფართო პოპულაციაზე განვრცობას გეგმავენ. 

მომზადებულია ​thejakartapost.com-ის მიხედვით
თარგმნა ია ნაროუშვილმა

შეიძლება დაინტერესდეთ

​შესაძლებელია თუ არა მეძუძური დედის კვებამ გამოიწვიოს ყაბზობა ჩვილებში? - თემაზე ექიმი-ნეონატოლოგი თინათინ ქურდაძე საუბრობს

​შესაძლებელია თუ არა მეძუძური დედის კვებამ გამოიწვიოს ყაბზობა ჩვილებში? - თემაზე ექიმი-ნეონატოლოგი თინათინ ქურდაძე საუბრობს

შესაძლებელია თუ არა მეძუძური დედის კვებამ გამოიწვიოს ყაბზობა ჩვილებში? -  თემაზე MomsEdu.ge-ს ექიმი-ნეონატოლოგი თინათინ ქურდაძე ესაუბრა.

- სტატისტიკურად რამდენად ხშირია ყაბზობა ჩვილებში?

კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის პრობლემებს შორის, ერთ წლამდე ასაკის ბავშვებში, დაახლოებით 20-30%-ში გვხვდება ყაბზობა.

- რა იწვევს ჩვილებში ყაბზობას?

ჩვილებში ყაბზობა უფრო იმით განისაზღვრება, როგორ გამოიყურება დეფეკატი, ვიდრე რამდენად ხშირია ნაწლავთა მოქმედება. ყაბზობად მიიჩნევა - თუ განავალი მკვრივია და მაგარი კონსისტენციის, დეფეკაციას თან ახლავს ჩვილის ჭირვეულობა, ძლიერი ჭინთვები და დეფეკატის გაძნელებული ევაკუაცია ნაწლავიდან. რბილი დეფეკატი არაა შეკრულობის ნიშანი.

გამომწვევი მიზეზი შესაძლოა მრავალი იყოს:

1) კვებითი დარღვევები (ძირითადად ეხება ხელოვნურ კვებაზე მყოფ ბავშვებს და როდესაც ბავშვი გადადის შერეულ კვებაზე);

2) ნევროგენული დარღვევები (მაგალითად, ჰირშპრუნგის დაავადება, ზურგის ტვინის დაზიანება);

3) სხვადასხვა მედიკამენტის ხანგრძლივი და არარაციონალური მოხმარება;

4) მეტაბოლურ-ენდოკრინული დარღვევები;

5) კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის სხვადასხვა ფუნქციური პათოლოგია;

მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ჩვილები, რომლებიც იკვებებიან დედის რძით, იშვიათად აქვთ შეკრულობის პრობლემა, თუ რა თქმა უნდა, ჩვილს არ აქვს რომელიმე ზემოთ ჩამოთვლილი პათოლოგია.

- შესაძლებელია თუ არა შეკრულობა მეძუძური დედის კვებამ გამოიწვიოს?

არა, კვლევებით დასტურდება რომ დედის კვების რაციონი არ ახდენს გავლენას ჩვილის შეკრულობაზე. დედისთვის არ უნდა მოხდეს საკვები პროდუქტების არასაჭირო შეზღუდვა. თუ ჩვილს აქვს შებერილობა, დედა უნდა დააკვირდეს მის მიერ ბოსტნეულის შეზღუდვას (მაგალითად: კომბოსტო, ნიორი, ხახვი, პარკოსნები), თუ ექნება დადებითი გავლენა ჩვილის შებერილობაზე. თუმცა, ზოგადად ხილის ან ბოსტნეულის შეზღუდვა დედის საკვებ რაციონში არ არის რეკომენდებული.

რაც შეეხება ალერგიულ საკვებს, როგორიც არის ძროხის რძე, კვერცხი, თევზი, თხილეულობა, ციტრუსი საწყის ეტაპზე, ასევე, უნდა მოხდეს მათი მცირე რაოდენობით და უმჯობესია არაერთდროულად მიღება, რადგან მშობელი დააკვირდეს ჩვილს. კვლევებმა აჩვენა რომ ლაქტაციის პერიოდში რომელიმე საკვების (მათ შორის ალერგიულის) შეზღუდვას არ აქვს არსებითი გავლენა ჩვილის ჯანმრთელობაზე, თუმცა აღსანიშნია, რომ დედის დაბალანსებული და სასარგებლო კვება ძალიან მნიშვნელოვანია.

- როდის არის საშიში იშვიათი დეფეკაცია?

- ნაწლავთა მოქმედება, კონსისტენცია და ფერი ცვალებადია და დამოკიდებულია ბავშვის ასაკზე, კვების ტიპზე. სრულად ბუნებრივ კვებაზე მყოფ ბავშვებს ნაწლავთა მოქმედება შესაძლოა ყოველი კვების შემდეგ ჰქონდეთ, ან ძალიან იშვიათად, მაგალითად, 1-2 კვირაში ერთხელ. თუ ამ დროს ჩვილი არ ჭირვეულობს, მუცელი რბილია, შარდვა და წონის ნამატი - ნორმის ფარგლებში, დეფეკატი - რბილი, შეშფოთების საფუძველი არ გვაქვს. ზოგჯერ დედის რძე სრულად შეიწოვება, მისი შემადგენლობიდან გამომდინარე და მხოლოდ შარდის სახით გამოიყოფა. თუ ბავშვი იმყოფება შერეულ კვებაზე ან სრულად იღებს ფორმულას, დეფეკაცია შეიძლება ჰქონდეს 1-3-ჯერ დღეში, თუ დეფეკატი არაა მკვრივი და არ ახლავს ზემოთ ჩამოთვლილი სიმპტომატიკა არც ამ შემთხვევაში ვღელავთ, მაგრამ თუ ახალშობილს პირველი რამდენიმე დღის განმავლობაში არ აქვს ნაწლავთა მოქმედება (მეკონიუმი) ან დეფეკაციის აქტმა 48 საათს გადააჭარბა, დეფეკატის კონსიტენცია მკვრივია, ბავშვი ჭირვეულობს, დეფეკაციას თან ახლავს ტკივილი, მუცლის შებერილობა, ასეთ შემთხვევაში, აუცილებლად უნდა ჩავერიოთ და მივმართოთ ექიმს (პედიატრს/ნეონატოლოგს) დახმარებისთვის. არსებობს რამდენიმე სამედიცინო მდგომარეობა, რაც განსაკუთრებით საყურადღებოა და დროული ჩარევაა საჭირო.

პრევენციის გზებზე რომ ვისაუბროთ?

- ყაბზობა, პედიატრთან ვიზიტის ხშირი მიზეზია. შეკრულობის პრობლემის მოგვარება უმეტესად კვებით შეიძლება. ასევე, არსებობს გარკვეული ვარჯიშებიც (მაგალითად, „ველოსიპედი“). უპირატესობა უნდა მივანიჭოთ ძუძუთი კვებას, თუ რასაკვირველია დედის ფსიქო-ემოციური და სომატური მდგომარეობა გვიწყობს ხელს, რადგან ქალის რძე ბუნებრივ საფაღარათო საშუალებადაც კი ითვლება. თუ ახალშობილი სრულად ფორმულაზეა ან შერეულ კვებაზე და აღენიშნება ყაბზობა, ექიმმა ჩვილს უნდა შეურჩიოს სპეციალური კვება. როდესაც ბავშვი გადადის მყარ საკვებზე, რაციონი მდიდარი უნდა იყოს უჯრედისის შემცველი საკვებით. თუ აღნიშნული ღონისძიებების მიუხედავად ბავშვთან გამოხატული რჩება ყაბზობა, დაუყოვნებლად უნდა მიმართოთ ნეონატოლოგს/პედიატრს, რათა დაადგინოს გამომწვევი მიზეზი და სწორად შეირჩეს მკურნალობის ტაქტიკა.

- როგორ მოვაგვაროთ ეს პრობლემა და ზოგადად, რას ურჩევდით მშობლებს?

- როდესაც დადგებით მსგავსი გამოწვევის წინაშე, პირველ რიგში, შეინარჩუნეთ სიმშვიდე, განსაზღვრეთ რა შეიძლება ყოფილიყო ყაბზობის გამომწვევი მიზეზი. ვიდრე მიმართავთ პედიატრს, ერთჯერადად, შეგიძლიათ გამოიყენოთ საბავშვო გლიცერინის მიკროოყნა ან სანთელი (თუ ბავშვს არ აღენიშნება სწორი ნაწლავის ნახეთქი ან სისხლდენა) და შემდეგ აუცილებლად მიმართეთ ნეონატოლოგს/პედიატრს და რა თქმა უნდა, ყოველთვის გახსოვდეთ, რომ თქვენ ძალიან კარგი დედა ხართ, თქვენ არ ხართ „დამნაშავე“, როცა ბავშვი ჭირვეულობს, შეინარჩუნეთ სიმშვიდე, განსაზღვრეთ პრობლემები, გაითვალისწინეთ ზემოთ აღნიშნული რჩევები და იმოქმედეთ რაციონალურად.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად