Baby Bag

​„კრედიტქულების დაგროვება ჯერჯერობით არ უქმდება“ - ბერიკა შუკაკიძე „მასწავლებლის რეგულირების წესსა“ და დაგეგმილ სიახლეებზე

​„კრედიტქულების დაგროვება ჯერჯერობით არ უქმდება“ - ბერიკა შუკაკიძე „მასწავლებლის რეგულირების წესსა“ და დაგეგმილ სიახლეებზე

„მასწავლებლის რეგულირების წესი“, რომელიც პედაგოგებს პროფესიული განვითარებისა და კარიერული წინსვლის ახალ შესაძლებლობებს მისცემს, შემუშავებულია და განხილვის პროცესს გადის. დოკუმენტი ახალ ფორმატში გააერთიანებს მასწავლებელთა პროფესიული განვითარებისა და კარიერული წინსვლის სქემასა და პროფესიაში შესვლის წესს.

როდის ამოქმედდება „მასწავლებლის რეგულირების წესი“, როგორ შეძლებენ პედაგოგები კარიერულ წინსვლას და რა სიახლეებია დაგეგმილი პედაგოგებისათვის 2020 წელს - ამ და სხვა აქტუალურ საკითხებზე ​Moms.ge-ს მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრის ხელმძღვანელი ბერიკა შუკაკიძე ესაუბრა.

- ბატონო ბერიკა, როგორც დაანონსეთ, 2020 წლიდან კრედიტქულების დაგროვების არსებულ სისტემას „მასწავლებლის პროფესიის რეგულირების წესი“ ჩაანაცვლებს. რა იცვლება ამ ახალი წესის მიხედვით და როდის შევა ძალაში?

- კრედიტების სისტემამ რაც დამართა მასწავლებლებს, ყველამ ვნახეთ. მარათონი იყო გამართული და დღემდე გრძელდება. თუმცა, როდესაც რაღაც არ ვარგა, არ ნიშნავს, რომ უნდა გადააგდო. თუ მე 17 კრედიტი უკვე მაქვს დაგროვებული, იმ წესით, რაც აქამდე იყო და ახლა რომ ვთქვათ, ეს წესი არ არის კარგი, არ იქნება სწორი. მასწავლებელს რაც დაავალეს, ის გააკეთა. სქემამ თავისი როლი შეასრულა, უბრალოდ მორალურად გაცვდა. რაღაც პერიოდის შემდეგ „რეგულირების წესიც“ გაცვდება. ახალი იდეები გაჩნდება და ეს არ არის ტრაგედია. „მასწავლებლის რეგულირების წესი“ სქემის სამართალმემკვიდრე იქნება.

რაც შეეხება კრედიტქულების დაგროვებას, ჯერჯერობით არ უქმდება. ახალი რეგულაციებით, აღარ იარსებებს მხოლოდ შიდა მექანიზმებით კრედიტების დაგროვების სისტემა. რას ნიშნავს ეს? - როგორც იცით, სკოლაში არსებობდა შიდა შეფასების ჯგუფი, რომელიც მასწავლებლის მიერ განხორციელებულ შიდა აქტივობებს აფასებდა და ამაში კრედიტებს ანიჭებდა, ეს პროცესი შეწყდება. მასწავლებელს ამ ხნის განმავლობაში დაგროვებული კრედიტქულები შეუნარჩუნდება, არაფერი დაეკარგება. პედაგოგს მიეცემა უფლება, 19 კრედიტქულამდე გარე მექანიზმებით შეივსოს და დაადასტუროს კომპეტენცია. რას ნიშნავს გარე მექანიზმები? - 5 კრედიტის ფარგლებში მასწავლებელს ექნება შესაძლებლობა, გაიაროს ტრენინგმოდულები და წარმატებით გავლის შემთხვევაში, დააგროვოს 5 კრედიტი. თუ გამოცდა არ აქვს ჩაბარებული, პარალელურად ჩააბაროს და ამით შეივსოს 19 კრედიტქულამდე. გარე მექანიზმებია ტრენინგები და გამოცდა.

„რეგულირების წესის მიხედვით“, შეიცვლება პროფესიაში შესვლა, შენარჩუნება და დაწინაურება. სტატუსის შეცვლა ცალსახად გამოცდით მოხდება, (ჩატარდება წამყვანი და მენტორი მასწავლებელისთვის საჭირო კომპეტენციების დამადასტურებელი პროფესიული უნარების გამოცდა). გარდა ამისა, დაწინაურებისთვის აუცილებელი იქნება მასწავლებლის საქმიანობის კომპლექსური შეფასება. მასწავლებელმა შეიძლება გამოცდა უმაღლეს ქულაზე ჩააბაროს, თუმცა ეს მაინც არ იყოს საკმარისი დაწინაურებისთვის. სწორედ მასწავლებლის საქმიანობის შეფასება განსაზღვრავს, იმსახურებს თუ არა პედაგოგი მაგალითად, მენტორის სტატუსს. ვფიქრობთ, რომ იქნება 360 გრადუსიანი შეფასება - მასწავლებლის საქმიანობას შევაფასებინებთ მოსწავლეებს, მშობლებს, კოლეგებს... სპექტაკლს ვერავინ დადგამს, ბავშვს შეეტყობა მასწავლებლის შესახებ რომ ისაუბრებს, როგორი დამოკიდებულება აქვს მის მიმართ. შეფასდება მასწავლებლის მიერ გაკეთებული პროექტი, ინტეგრირებული გაკვეთილი... შეფასების ბევრი კომპონენტი იქნება.

შენარჩუნების შემთხვევაში, ხარისხის მართვის ჯგუფი დააკვირდება მასწავლებელს, ასრულებს თუ არა თავის მოვალეობას (მოვალეობები ჩამოწერილი იქნება).

დღეს სისტემაში 2 დოკუმენტი არსებობს - ერთი არის მასწავლებლის კარიერული წინსვლისა და პროფესიული განვითარების 241-ე დადგენილება და მეორე - პროფესიაში შესვლის დოკუმენტი, 174/ნ ბრძანება. „მასწავლებლის პროფესიის რეგულირების წესი“ ამ ორ დოკუმენტს გააერთიანებს. ცვლილებები რაზეც ვისაუბრეთ, არსებულ სქემაში (მასწავლებლის კარიერული წინსვლისა და პროფესიული განვითარების სქემასა და პროფესიაში შესვლის დოკუმენტში) უნდა შევიტანოთ. „მასწავლებლის რეგულირების წესი“ გარდამავალი დებულებაა, რომელიც პედაგოგებს კრედიტების დაგროვების სისტემას ჩაამთავრებინებს. სექტემბერში, როდესაც მასწავლებლებს სტატუსები მიენიჭებათ, აღარ იარსებებს კრედიტები.

„რეგულირების წესი“ შემუშავებულია, პაკეტი უკვე მზადაა, გაგზავნილია სიპებთან განსახილველად. როგორც კი განხილვის ეტაპი დასრულდება, წარვადგენთ მთავრობის სხდომაზე, სავარაუდოდ, თებერვლის მეორე ნახევარში.

- მასწავლებლებისთვის ხუთკრედიტიანი ტრენინგები ახსენეთ. ყველა პრაქტიკოსს შეეძლება ტრენინგზე დარეგისტრირება? არის შემთხვევები, როდესაც პედაგოგები ვერ რეგისტრირდებიან მათთვის სასურველ ტრენინგებზე ადგილების შეზღუდულობის გამო. ამ შემთხვევაში რამდენად იქნება გათვალისწინებული ეს ფაქტორი? ასევე საინტერესოა, რა ბედი ელით იმ პედაგოგებს, რომლებმაც გამოცდა ვერ ჩააბარეს, მაგრამ 19 კრედიტი სხვადასხვა აქტივობით აქვთ დაგროვებული?

- როგორც პროფესიული უნარების, ასევე საგნის გამოცდის ჩაბარება აუცილებელი პირობაა, რომ მასწავლებელს უფროსის სტატუსი მიენიჭოს. სულ რომ 100 კრედიტქულა ჰქონდეს პედაგოგს, თუ გამოცდა არ აქვს ჩაბარებული, წინსვლას ვერ შეძლებს. ხაზგასმით აღვნიშნავ, რომ სავალდებულოა ორივე გამოცდის ჩაბარება. მინიმუმ 1 კრედიტზე მაინც უნდა დაადასტუროს პედაგოგმა კომპეტენცია.

რაც შეეხება ტრენინგებს, პრაქტიკოსი მასწავლებლებისთვის გვექნება უფასო, ხუთკრედიტიანი სატრენინგო პროგრამა, რომლის მეშვეობითაც კრედიტების შევსებასა და უფროსი მასწავლებლის სტატუსის მოპოვებას შეძლებენ. ადგილების რაოდენობა არ იქნება შეზღუდული.

ტრენინგები განკუთვნილია მათთვის, ვისაც კომპეტენციის დადასტურების გამოცდა ჩაბარებული აქვს და დაგროვებული აქვს 14 კრედიტქულა. ტრენინგზე დარეგისტრირება შეეძლებათ ასევე იმ პრაქტიკოს მასწავლებლებს, რომლებიც ჯერ არ გასულან გამოცდაზე.

დღეს სისტემაში 14 000-მდე პრაქტიკოსი მასწავლებელია, მათგან დაახლოებით 7 000-მდე პედაგოგს არც ერთი გამოცდა არა აქვს ჩაბარებული და შესაბამისად, კომპეტენცია არ აქვს დადასტურებული. 2 000-მდე მასწავლებელს ორივე საგანი ჩაბარებული აქვს, 2 700 მასწავლებელს საგნის გამოცდა აქვს ჩაბარებული, 2 300-ს კი პროფესიული უნარების გამოცდა.

ხუთკრედიტიან ტრენინგზე რეგისტრაცია 15 თებერვლიდან დაიწყება. პედაგოგებს 3 კრედიტის მოპოვება შეეძლებათ საგნობრივი კომპეტენციის ტრენინგებიდან, 2 კრედიტის - პროფესიული უნარების ტრენინგებიდან. მასწავლებლებს ტრენინგ მოდულების წარმატებით გავლის შემთხვევაში,  1-დან 5-მდე კრედიტის დაგროვების შესაძლებლობა ექნებათ. პედაგოგები მათთვის სასურველი და საჭირო კრედიტქულის შესაბამისი ტრენინგმოდულის შერჩევას შეძლებენ.

- რაც შეეხება პრაქტიკოსი და პროფესიაში შემსვლელი პედაგოგებისთვის განკუთვნილ კომპეტენციის დადასტურების გამოცდას, რაიმე სიახლე თუ იგეგმება და როდის ჩატარდება?

- უფროსი მასწავლებლის სტატუსის მისანიჭებელი გამოცდა ზაფხულში ჩატარდება. იგი ისეთივე ფორმატისა და შინაარსის იქნება, როგორიც ადრე იყო. ცვლილება ეხება მხოლოდ გამოცდაზე ქულის შენარჩუნებას. წინა სქემის მიხედვით, თუ მასწავლებელი ერთი და იმავე საგანში ორჯერ გავიდოდა გამოცდაზე, ადრინდელი შედეგი უქმდებოდა. ახალი რეგულაციით, თუ მასწავლებელმა მეორედ ჩააბარა გამოცდა, წინა გამოცდის ქულა არ დაეკარგება. პედაგოგს არჩევანის საშუალება მივეცით, რომელ გამოცდაზეც უკეთესი შედეგი ექნება, ის დარჩება.

- საინტერესოა ასევე, ზაფხულში დაგეგმილ გამოცდაზე კვლავ იქნება 1, 4, 7 კრედიტი პრაქტიკოსი მასწავლებლებისთვის თუ მხოლოდ 10 კრედიტის აღება მოუწევთ როგორც პროფესიაში შესვლის მსურველ პირებს, ისე პრაქტიკოს მასწავლებლებს? მაძიებლები უსამართლობად მიიჩნევენ იმ ფაქტს, რომ პრაქტიკოს მასწავლებლებს 1, 4, 7 ქულა უღიარდებათ, მათ კი 10 კრედიტზე უნდა ჩააბრონ გამოცდა. თანაბარ პირობებს ითხოვენ. რა პასუხი აქვს ცენტრს მათთვის?

- დავიწყოთ იმით, რომ ზაფხულის გამოცდებზე 1, 4, 7 კრედიტქულა ისევ რჩება პრაქტიკოსი მასწავლებლებისთვის. ჩვენ მაქსიმალურად ვცდილობთ, ამ სასწავლო წლის ბოლომდე, ახალი სასწავლო წლის დასაწყისამდე, ყველას, ვისაც აქვს მოტივაცია და შეუძლია კვალიფიიკაციის ამაღლება, დავეხმაროთ ამაში. თუ არა და, არის ძალიან დიდი რესურსი და გარე კადრი. როგორც იცით, ახალი პროექტი დავიწყეთ - „მასწავლებლის ეროვნული სკოლა.“ არიან ახალგაზრდა მოტივირებული კადრები. ჩვენი მიზანია, კვალიფიციური, განვითარებზე ორიენტირებული კადრი შევიდეს სკოლებში და მოსწავლეების ხარისხიანი განათლება უზრუნველყონ.

რაც შეეხება პროფესიაში შესვლის მსურველ პირებს, კანონში წერია, რომ მათ გამოცდა უნდა ჰქონდეთ ჩაბარებული 10 კრედიტქულაზე, ანუ 60%-ზე უნდა დაადასტურონ საგნობრივი კომპეტენცია. ჩვენ მაძიებლებს გავუმარტივეთ გზა, რომ გარეთ არ დარჩნენ - თან გამოცდა ჩააბარონ, თან გამოცდილება მიიღონ. მაძიებლებს 2 წლის განმავლობაში ჰყავთ ტუტორები, ვინც მათ ამეცადინებს, მეთვალყურეობას უწევს. მაძიებლებს საშუალება აქვთ, საგნის გამოცდა ჩააბარონ, ამასთან, დისტანციურად ვაწვდით პროფესიული უნარების განვითარების კუთხით პრაქტიკულ აქტივობებს. ამის გათვალისწინებით, მათ უნდა შეძლონ 10 კრედიტქულაზე კომპეტენციის დადასტურება. თან ამ ყველაფრის პარალელურად, ისინი ხელფასს იღებენ და მათი სოციალური მდგომარეობაც გათვალისწინებულია. ეს იმას ნიშნავს, რომ მაძიებლები არათანაბარ პირობებში არ არიან.

თუ გინდათ, რომ განათლების სფეროში მიმდინარე სიახლეების შესახებ ინფორმირებულები იყოთ, მოიწონეთ გვერდი „მასწავლე​ბლების სანდო წყარო“.

- უფროსი და წამყვანი პედაგოგების სტატუსის ცვლილებაზეც რომ ვისაუბროთ. ჩატარდება თუ არა 2020 წელს წამყვანი და მენტორი პედაგოგებისთვის საჭირო კომპეტენციების დამადასტურებელი პროფესიული უნარების გამოცდა?

- გამოცდა, რომელიც განკუთვნილი იქნება წამყვანი და მენტორი მასწავლებლებლის სტატუსის მოსაპოვებლად, წელს ვერ მოესწრება, რადგან უნდა შეიცვალოს მასწავლებლის სტანდარტი. ახალი სტანდარტი შემუშავებულია და განხილვის პროცესშია.

წელს იმ პედაგოგებისთვის, ვისაც წამყვანის სტატუსის მოპოვება სურს, მთელი რიგი პროცესები გვაქვს შემუშავებული. მასწავლებლებს, რომლებსაც 15 კრედიტქულა აქვთ დაგროვებული, მათ შორის, სავალდებულო აქტივობები სრულად აქვთ განხორციელებული (2 სამოდელო გაკვეთილი და პედაგოგიური პრაქტიკის კვლევა) და ყველაფერი წარმატებით დაუდასტურათ, გამონაკლისის სახით, სექტემბერიდან დეკემბრის ჩათვლით ეძლევათ გარე დაკვირვების გავლის უფლება, რის შედეგადაც წამყვანის სტატუსი მიენიჭებათ.

რაც შეეხება იმ მასწავლებლებს, ვისაც წელს მიენიჭა უფროსის სტატუსი, მათ ახალი რეგულაციებით მოუწევთ სტატუსის შეცვლა. ჩვენ ვცდილობთ, არც ერთ მასწავლებელს არ დავუკარგოთ შრომა.

- უფროსის სტატუსის მქონე იმ მასწავლებლებს, რომლებიც გარე დაკვირვებაზე დახარვეზებული პედაგოგიური პრაქტიკის კვლევების გამო ვერ დარეგისტრირდნენ, გამოსწორების ვადა როდის მიეცემათ და როდის შეძლებენ გარე დაკვირვებაზე რეგისტრაციას?

- იმ უფროს მასწავლებლებს, ვისაც პედაგოგიური პრაქტიკის კვლევა დაუხარვეზდათ, (800-მდე კვლევა დახარვეზდა) უკვე შეუძლიათ ხარვეზის გამოსწორებაზე მუშაობის დაწყება. გამოიცემა შესაბამისი ბრძანება, სადაც პერიოდი განისაზღვრება, როდის უნდა ატვირთონ კვლევები. ეს იქნება, სავარაუდოდ, აპრილის თვეში (აპრილის თვეში შეეძლებათ ატვირთვა). ვისაც კვლევა დადებითად შეუფასდება, სექტემბრიდან დეკემბრამდე პერიოდში ექნება შესაძლებლობა, გაიაროს გარე დაკვირვებაზე რეგისტრაცია. ასე, რომ ამ წლის ბოლოს დასრულდება ეს ეტაპი. ჩვენი ამოცანა მასწავლებლების გამოჭერა არ არის. ჩვენ მათ ხარვეზების გამოსწორების შანსი უნდა მივცეთ.

- „მასწავლებლის რეგულირების წესის“ მიხედვით, თუ განიხილება, რომ უფროს მასწავლებელს პირდაპირ მენტორის სტატუსის მოპოვება შეეძლოს?

- ამაზე იყო ადრე საუბარი. თუმცა გამოცდილება, კვლევები, ანალიზი გვაჩვენებს, რომ იერარქიული ზრდა ნამდვილად მნიშვნელოვანია. საფეხურის ჩაგდება არ არის მიზანშეწონილი. მენტორი ისეთი სტატუსი უნდა იყოს, რომ სხვას ასწავლიდეს, მასწავლებლებს პროფესიულ განვითარებაში ეხმარობოდეს, სკოლის განვითარებაზე ზრუნავდეს… ჩვენი პოზიციაა, რომ მასწავლებლებმა საფეხური არ ჩააგდონ და ეტაპობრივად გადავიდნენ სტატუსიდან სტატუსზე.

- მასწავლებლების ნაწილი, ვისაც კომპეტენცია მაღალ ქულაზე აქვს დადასტურებული, უკმაყოფილებას გამოხატავს იმ პედაგოგების ანაზღაურების მიმართ, ვისაც გამოცდა 1 კრედიტზე აქვს ჩაბარებული. რას ეტყვით ასეთ მასწავლებლებს - რატომ არ არის განსხვავება 10 და 1 კრედიტქულიან მასწავლებელთა ანაზღაურებას შორის?

- პირველ რიგში, აღვნიშნავ, რომ პედაგოგს, ვინც 1 კრედიტზე აბარებს გამოცდას, ეგრევე არ ენიჭება სტატუსი. მას კრედიტების დასაგროვებლად და უფროსი მასწავლებლის სტატუსის მოსაპოვებლად სხვადასხვა აქტივობის განხორციელება უწევს. ასე რომ, არ არის უსამართლო, როდესაც 1 და 10 კრედიტზე ჩაბარებულ მასწავლებლებს ერთნაირი ანაზღაურება აქვთ.

გარდა ამისა, გეტყვით, რომ „მასწავლებლის რეგულირების წესის“ მიხედვით, 1 და 4 კრედიტზე გამოცდაჩაბარებულ მასწავლებლებს წინსვლის უფლება პირდაპირ არ ენიჭებათ. წამყვანის ან მენტორის სტატუსის მოსაპოვებლად უფროსმა მასწავლებელმა საგნობრივი კომპეტენცია მინიმუმ 7 კრედიტზე უნდა დაადასტუროს (50%-იანი საგნობრივი კომპეტენცია არის წინაპირობა იმისა, რომ მასწავლებელმა დაიწყოს წინსვლაზე ზრუნვა). თუ გამოცდა 1 ან 4 კრედიტზე ჰქონდა ჩაბარებული, გადაბარება მოუწევს. ეს არის წინაპირობა. ამის შემდეგ მან კომპლექსური შეფასება უნდა გაიაროს, რაც გულისხმობს როგორც წამყვანი მასწავლებლისთვის შესაბამისი პროფესიული უნარების გამოცდის ჩაბარებას, ასევე პრაქტიკულ ნაწილს. სკოლაში მივლენ პირები, რომლებიც დააკვირდებიან მასწავლებლის საგაკვეთილო პროცესს, შეაფასებენ პედაგოგის განხორციელებულ პროექტებს, მის ურთიერთობას კოლეგებთან, მოსწავლეებთან... კმაყოფილების დონე ინტერვიუებისა და გაკვეთილზე დაკვირვების გზით განისაზღვერება. სწორედ ამ გზით გახდება უფროსი მასწავლებელი წამყვანი.

- კიდევ ერთ მნიშვნელოვან თემას რომ შევეხოთ. რამდენად სამართლიანია, რომ პრაქტიკოსს მეტი საათი ჰქონდეს და უფროსს ნაკლები, ვისი პრეროგატივაა ამ საკითხის მოწესრიგება?

- ვინც სტატუსით მაღლა დგას, მას მეტი საათი უნდა ჰქონდეს. ჩვენ ბავშვის საუკეთესო ინტერესი უნდა დავიცვათ. როდესაც სკოლაში არსებობს მაღალკვალიფიციური კადრი, რატომ უნდა ჰქონდეს ასეთ მასწავლებელს ნაკლები დატვირთვა და შესაბამისად, ნაკლები ხელფასი?! ერთ რამეზე უნდა შევთანხმდეთ, მასწავლებლის სახლი ვერ გადაუწყვეტს ამა თუ იმ სკოლას საშინაო საკითხს. ჩვენ სკოლებს უნდა დავეხმაროთ მეთოდოლოგიურად, დანარჩენი თვითონ უნდა ისწავლონ. დირექტორმა და მასწავლებელმა ერთად უნდა მოილაპარაკონ მსგავს თემებზე. ნუ ველოდებით, რომ სახელმწიფო გადაგვიწყვეტს, რომელიმე კონკრეტულ სკოლაში დირექტორს, მასწავლებლებს, მოსწავლეებსა და მშობლებს შორის ურთიერთობას. ამას განათლების სამინისტრო ვერ მოაგვარებს. მშობელმა უნდა მოსთხოვოს მასწავლებელს, დაუსვას მას კითხვა - რატომ სჭირდება მის შვილს დამატებით მომზადება. საზოგადოებამ უნდა ისწავლოს ერთმანეთთან თანაცხოვრება. სახელმწიფო უზრუნველყოფს მაღალ ანაზღაურებს, მშობლებმა კი უნდა მოსთხოვონ მასწავლებლებს, თავიანთ შვილებს შესაბამისი განათლება მისცენ. ეს გამოცდაც და კატეგორიებიც ხომ იმის დადასტურებაა, რომ მასწავლებელი უფრო მეტად ზრუნავს მოსწავლებზე, უფრო მეტი გამოცდილება და კომპეტენცია აქვს. ჩვენ მოსწავლეთა თანაბარი ჩართულობა და ინტერესები უნდა დავიცვათ. შეიძლება მენტორზე უკეთესს გაკვეთიილს პრაქტიკოსი ატარებდეს, მაგრამ ეს არის გამონაკლისები.

- დირექტორთა სერტიფიცირების საკითხსაც რომ შევეხოთ. როგორ მოხდება მათი სერტიფიცირება, გამოცდის ჩაბარება მოუწევთ?

- დირექტორების სერტიფიცირება დაეფუძნება ახალ სტანდარტს, რომელიც უკვე მზად არის. სტანდარტი თავად დირექტორებს დავაწერინეთ მათი საჭიროებების გათვალისწინებით.

არსებობენ სერტიფიცირებული დირექტორები, მაგრამ ახლა სტანდარტი შეიცვალა. მათ ძველი დოკუმენტის მიხედვით აქვთ გამოცდა ჩაბარებული და დადასტურებული კომპეტენცია. რადგან სტანდარტი იცვლება, მიდგომაც იცვლება - დირექტორი არამხოლოდ მენეჯერი, არამედ საგანმანათლებლო ლიდერი ხდება. მას სასწავლო პროცესი კარგად უნდა ესმოდეს, გაკვეთილზე მასწავლებელს შესაბამისი რეკომენდაცია უნდა მისცეს, როგორ განავითაროს თავისი საქმიანობა და სამოქმედო გეგმა. ამიტომ მას ახალი ხედვა სჭირდება - რამდენად ესმის სასწავლო პროცესი, რამდენად ჩართულია საქმეში. დირექტორი მასწავლებლის მხარდამჭერი უნდა იყოს და დაეხმაროს პედაგოგს პროფესიულ განვითარებაში. მას ექსპერტის ძალაუფლება უნდა ჰქონდეს. ამ ეტაპზე ვფიქრობთ, რომ ყველა დირექტორი გაივლის სერტიფიცირებას. თუ გვინდა ხარისხიანი განათლება, დირექტორი აუცილებლად უნდა იყოს საგანმანათლებლო ლიდერი. რა თქმა უნდა, ეს მენეჯერის მიმართულების დაკნინებას არ გულისხმობს.

არსებული დირექტორების უმრავლესობას ვადა გასდის სექტემბრიდან დეკემბრამდე პერიოდში. გამოცდა ორ ეტაპად ჩატარდება, ერთი იქნება გაზაფხულზე - მარტი-აპრილში, მეორე კი შემოდგომაზე - ოქტომბერი-ნოემბერში. გამოცდის ჩაბარება ნებისმიერ ადამიანს შეუძლია.

დირექტორებს კომპეტენციის დადასტურება სამი მიმართულებით მოუწევთ - კანონმდებლობა, ზოგადი უნარები და პროფესიული ცოდნა (დიდაქტიკა). ვისაც, სურვილი ექნება, მათ მასწავლებლის სახლი ამ საკითხებში გადაამზადებს. გამოცდის შემდეგ დირექტორები გაივლიან გასაუბრებას, რომელსაც განათლების სამინისტრო ჩაატარებს. ეს არ იქნება სტანდარტული გასაუბრება. დირექტორების კომპეტენციების დასადგენად შემუშავდება კონკრეტული ქეისები, რომელთა განხილვაც მოუწევთ დირექტორობის მსურველებს. გასაუბრებაზე არ იქნება ტრაფარეტული კითხვები.

იმ დირექტორების გადამზადებას, ვინც საბოლოოდ სკოლებში წავა, მერეც ვაპირებთ, რომ სისტემა შეიკრას, მჭიდრო კავშირი რომ გვქონდეს მათთან.

სერტიფიცირების პროცესის დაწყება არ ნიშნავს, რომ დირექტორების შეცვლა ეგრევე მოხდება. სერტიფიცირება არის ერთგვარი ბილეთი დირექტორების კონკურსში მონაწილეობისათვის. თუ დირექტორს სერტიფიკატი არ ექნება, ის კონკურსში ვერ მიიღებს მონაწილეობას.

- მასწავლებლები ხშირად აღნიშნავენ, რომ საჯარო სკოლებში გამოცხადებული ვაკანსიები თვალის ახვევაა, რომ დირექტორებს წინასწარ, ნაცნობობით ჰყავთ არჩეული კადრები…

- როდესაც ვაკანსია ცხადდება, ჩვენ ვხედავთ ყველა იმ ადამიანს, ვინც დარეგისტრირდა. ადრე არ იყო ასე. როდესაც სკოლა აცხადებდა ვაკანსიას, ვერ ვგებულობდით, ვინ შეიტანა განცხადება. დირექტორი იტყოდა, რომ მხოლოდ ერთი გამოცხადდა და ის აიყვანა.

​შარშან ვაკანსიების ჩამონათვალში დავამატეთ ახალი ფუნქცია და უკვე გვაქვს შესაძლებლობა, ამა თუ იმ სკოლაში გამოცხადებულ ვაკანსიაზე დარეგისტრირებული ადამიანები ვნახოთ. ჩვენი ერთ-ერთი მოვალეობა არის ის, რომ ადამიანი, ვისაც ეკუთვნის ესა თუ ის სამსახური, დამსახურებულად მიიღოს და არა ნაცნობობით.

ადამიანებს უნდა გაუჩნდეთ განცდა, რომ ეს არის მერიტოკრატიული საზოგადოება. ბანალურ რამეს ვიტყვი - ყველაფერს აიტანს ადამიანი ჩაგვრის გარდა. მე შეიძლება დაბალი ხელფასი მქონდეს, მაგრამ ჩაგვრას არ გაპატიებ.

როგორც იცით, ზაფხულში ვაკანსიის შესარჩევი გასაუბრება ჩატარდა. მასწავლებლის სახლი მაქსიმალურად იყო ჩართული, რომ სკოლებს ოპტიმალური გადაწყვეტილება მიეღოთ. ჩვენი თანამშრომლები რეგიონებში ვიყავით და ინტენსიურ რეჟიმში ვმუშაობდით. ასე იქნება ამ წლის ზაფხულშიც.

თუ გინდათ, რომ განათლების სფეროში მიმდინარე სიახლეების შესახებ ინფორმირებულები იყოთ, მოიწონეთ გვერდი „​მასწავლებლე​ბის სანდო წყარო​“.

ავტორები: თამარ შამათავა

ანა ჯოჯუა

შეიძლება დაინტერესდეთ

გერმანიაში პირველკლასელ მოსწავლეს დავალებები მხოლოდ იმ მიზნით ეძლევა, რომ მათ შესრულებას მიეჩვიოს, შესაბამისად, ძალიან ცოტაა

გერმანიაში პირველკლასელ მოსწავლეს დავალებები მხოლოდ იმ მიზნით ეძლევა, რომ მათ შესრულებას მიეჩვიოს, შესაბამისად, ძალიან ცოტაა

გერმანული და ქართული სკოლის მოდელის განსხვავებაზე, დავალებისა და საგაკვეთილო ბადის პრობლემატიკაზე გვესაუბრა ქართველი მშობელი გერმანიაში ეკა შანნე გელაშვილი, რომელმაც თავისი შვილების მაგალითზე დაგვანახა ის მნიშვნელოვანი საკითხები, რომლებიც გერმანიის საგანმანათლებლო სისტემაშია წარმოდგენილი:

- საქართველოში არსებული განათლების სისტემის ერთ-ერთ მთავარ პრობლემად თითოეული საგნის საკმაოდ ვრცელი პროგრამა რჩება, რომლის მოსწრებასაც მოსწავლეების და მასწავლებლების დიდი ძალისხმევა სჭირდება. ამ კუთხით რა ხდება გერმანიაში. რამდენად დიდია თითოეული საგნის პროგრამა და რა დროს უთმობენ ერთი თემის გავლას?

- სანამ ამ კითხვას პასუხს გავცემდე, მინდა წინასწარ აღვნიშნო - არ უნდა წარმოვიდგინოთ, თითქოს გერმანიაში ყველაფერი იდეალურად იყოს. ასე ნამდვილად არ არის. ჩემი მოკრძალებული აზრით და დაკვირვებით, ამ დონის ქვეყნას გაცილებით დახვეწილი და განვითარებული განათლების სისტემა უნდა ჰქონდეს. უფრო ხშირად ბიუროკრატიაა მიზეზი, რაც განვითარებასა და წინსვლაში ხელს უშლის გერმანიას. ეს განათლებისა და ჯანდაცვის სისტემებზე განსაკუთრებით აისახება.

კონკრეტულად თქვენს შეკითხვას რაც შეეხება, დიახ, სასწავლო მასალა აქაც გადატვირთულია და მას შემდეგ, რაც ჩემი უფროსი გოგონა სკოლაში სწავლობს (ამჯამად მე-9 კლასშია), ჯერ არ მახსოვს, რომ რომელიმე წელს სრული მასალა მოესწროთ. სასწავლო გეგმას ადგენს იმ ფედერაციული მიწის განათლების სამინისტრო, რომელ მიწაზეც მოთავსებულია სასწავლებელი (გერმანია, როგორც მოგეხსენებათ ფედერაციულ მიწებადაა დაყოფილი). რაც შეეხება თემების გავლას, ძნელია კონკრეტული დროის დასახელება. ზოგ თემაზე უფრო დიდ ხანს ჩერდებიან, ზოგს ცოტა დროს უთმობენ. ეს ყველაფერი დამოკიდებულია მასწავლებლის შეხედულებებზე, თუ რამდენად კარგად მიჰყვება კლასი და ასევე თემის სირთულესა თუ მოცულობაზე.

- საგაკვეთილო პროცესი რამდენად დიდხანს გრძელდება დღის განმავლობაში?

- ისევე როგორც საქართველოში, თითო გაკვეთილი აქაც 45 წუთი გრძელდება. რაც შეეხება გაკვეთილების რაოდენობას, დამოკიდებულია ბავშვის ასაკზე. რაინლანდ-ფალცში (ერთ-ერთი ფედერაციული მიწაა), სადაც მე ვცხოვრობ და ჩემი გოგონა დადის სკოლაში, პირველ და მეორე კლასებში კვირაში 19-20 გაკვეთილზე მეტი არაა დასაშვები, ანუ საშუალოდ დღეში - 4 გაკვეთილი, მესამე და მეოთხე კლასებში - კვირაში 24 გაკვეთილი. ასაკის მომატებასთან ერთად გაკვეთილების რაოდენობა თანდათან იმატებს. გარდა ასაკისა, გაკვეთილების რაოდენობა და ტიპი დამოკიდებულია სკოლის სახეობებზე. არსებობს სხვადასხვა მოწყობის სკოლები, როგორებიცაა მაგალითად, გიმნაზია, „ინტეგრირებული საერთო სკოლა“, „რეალ-სკოლა“... ითვლება, რომ გიმნაზიაში უფრო რთული და ძლიერია სწავლა და ორიენტირებულია ძირითადად ისეთ ბავშვებზე, ვისაც მიზნად აქვს სწავლის უმაღლეს სასწავლებელში გაგრძელება. „რეალ-სკოლები“ ორიენტირებულია უფრო მეტად იმ მოსწავლეებზე, რომლებიც სავარაუდოდ პროფესიულ სწავლას გააგრძელებენ. „ინტეგრირებული საერთო სკოლები“ ახალი შემოღებულია და ორივე ვარიანტს ითვალისწინებს. ერთი ტიპის სკოლიდან მეორეში გადასვლა გარკვეულ შემთხვევებში დასაშვებია. გაკვეთილების ხანგრძლივობას და ტიპს და ასევე გასავლელ პროგრამას სკოლის მოწყობის ზემოთ ჩამოთვლილი ფორმებიც განსაზღვრავს.

- საკმაოდ რთული საკითხია ასევე ბევრი ერთგვაროვანი დავალება, რომლებიც მშობლების და ბავშვების დიდ წუხილს იწვევს, რადგან ფატქობრივად სკოლის შემდეგ დარჩენილ დღის ნაწილს მოსწავლე მეცადინეობას უნდება და თავისუფალი დრო არ რჩება. თუ არსებობს რამე შეზღუდვა გერმანიაში და რა დროს უნდებიან თქვენი შვილები მეცადინეობას?

- დიახ, გერმანიაში ასეთი შეზღუდვა არსებობს. უფრო სწორად, ალბათ შეზღუდვას ვერ დავარქმევთ, ეს არის დირექტივა.

პირველკლასელ მოსწავლეს დავალებები მხოლოდ იმ მიზნით ეძლევა, რომ მათ შესრულებას მიეჩვიოს, შესაბამისად, ძალიან ცოტაა. ამ ასაკის ბავშვებმა ძირითადად მასალა სკოლაში უნდა გაიარონ და იქვე ივარჯიშონ. მეორე კლასში ნორმალური შესაძლებლობის ბავშვმა, მშვიდ გარემოში და კონცენტრირებული მუშაობით დღეში 30 წუთზე მეტი არ უნდა დაუთმოს გაკვეთილებს. მესამე და მეოთხე კლასებში დასაშვებია 1 საათი მეცადინეობა. მე-5 და მე-6 კლასებში - 1,5 საათი, მე-7-დან მე-9 კლასის ჩათვლით - 2 საათი, ხოლო მეათე კლასიდან ასეთი შეზღუდვები არ არსებობს. თუმცა, უნდა ვთქვა, რომ ხშირ შემთხვევაში მასწავლებლები არ იცავენ ამ დირექტივას, რაც მშობლების და ბავშვების დიდ უკმაყოფილებას იწვევს ხოლმე. გერმანიაშიც ითვლება, რომ თავისუფალი დრო, სუფთა ჰაერი, სკოლის გარე აქტივობები, წრეები და მეგობრებთან და ოჯახთან ურთიერთობა ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვის განვითარებისთვის. თუ მოსწავლე კონცენტრირებულად მუშაობს და მოცემულ დროში მაინც ვერ ეტევა, მშობელს აქვს უფლება, მოითხოვოს მასწავლებლებთან შეხვედრა და აუხსნას სიტუაცია, რომ ერთად გამონახონ პრობლემის გადაჭრის გზები.

ჩემი გოგონა ასწრებს ამ დროში დავალებების შესრულებას და სხვა აქტივობებისთვისაც საკმაოდ დრო რჩება (ცეკვა, მუსიკა, ჭადრაკი, პატარა დაიკოსთან თამაში, ნამცხვრების ცხობა, მეგობრებთან „ჭორაობა“...)

- რამდენადაა მოცემული დავალებები შემოქმედებითი და ანალიტიკური უნარების განვითარებაზე ან კომპლექსური დავალების ტიპებს თუ მიმართავენ?

- მე ვიტყოდი, რომ არის როგორც რუტინული დავალებები, ასევე ანალიტიკურიც. ხშირად მასწავლებელზეც არის დამოკიდებული. მაგალითისთვის, ჩემს გოგონას სოციოლოგიაში ჰყავს მასწავლებელი, რომელიც მხოლოდ სახელმძღვანელოს მიჰყვება და შეკითხვებზე საერთოდ არ პასუხობს ბავშვებს. არა და, სოციოლოგია სწორედ ერთ-ერთი ისეთი საგანია, სადაც მთელი გაკვეთილი მსჯელობაში შეუძლია გაატაროს მასწავლებელმა და დავალებებიც ანალიტიკური მისცეს მოსწავლეებს. მეორე მხრივ, რელიგიაში ჰყავს ისეთი მასწავლებელი, რომლისთვის მთავარია, რომ ბავშვებმა ანალიზისა და მსჯელობის უნარი შეიძინონ.

ზოგი მასწავლებელი თავისი ინიციატივით მოსწავლეებს მათი შესაძლებლობების მიხედვით სხვადასხვა დონის დავალებებს აძლევს. ვისთვისაც რუტინულიც კი რთულია, იმათ ანალიტიკურ და კომპლექსურ დავალებებს, ცხადია, არ მისცემს და უფრო წინ წასულ მოსწავლეებს კი ასეთებს ურჩევს. ამას, სამწუხაროდ, დროის ნაკლებობის გამო, ყველა მასწავლებელი არ აკეთებს და მიჰყვება საშუალო ბავშვის დონეს, რათა ისინი კლასს არ ჩამორჩნენ. ასეთი მასწავლებლების გაკვეთილები ზოგი მოსწავლისთვის, რა თქმა უნდა, მოსაწყენი ხდება ხოლმე.

- პანდემიის დროს ონლაინ სწავლებას როგორ შეხვდნენ? როგორ დაძლიეს ეკრანთან ჯდომის და ჩაკეტილობის პრობლემები ბავშვებმა და განათლების სისტემამ რა შესთავაზა მათ ამ კუთხით?

- პირადად მე ძალიან იმედგაცრუებული დავრჩი. არ მეგონა, თუ გერმანია ასე ცუდად შეხვდებოდა გამოწვევებს. თავიდან სრულიად ქაოსურად და მოუმზადებლად შეხვდა ყველა. მასწავლებლები 1-2 თვე მხოლოდ ემაილზე აგზავნინდნენ გასამეორებელ დავალებებს. ცოტა მოგვიანებით დაიწყეს სპეციალური პლატფორმებით ონლაინ ჩართვები, თუმცა ესეც ძალიან ქაოსურად ხდებოდა. ზოგმა მასწავლებელმა არც იცოდა, როგორ გამოეყენებინათ ეს სისტემები და ბავშვები ასწავლიდნენ. დაახლოებით ერთი სემესტრის შემდეგ დაიწყეს მონაცვლეობითი გაკვეთილები, ანუ ნახევარი კლასი ერთ დღეს დადიოდა სკოლაში, მეორე ნახევარი - მეორე დღეს, თუმცა ამ შემთხვევაში მხოლოდ ნახევარი მასალის გავლას ასწრებდნენ, ამიტომ ამ მეთოდმაც არ გაამართლა. შემდეგ ისევ მოგვიწია თითქმის 5 თვე ონლაინ გაკვეთილები. ისევე როგორც მთელს მსოფლიოში, აქაურ ბავშვებზეც ცუდი გავლენა მოახდინა ლოკდაუნებმა. მით უმეტეს, რომ გარე სასკოლო აქტივობები და მეგობრებთან შეხვედრაც შეუძლებელი იყო. ჩვენ გვიშველა იმან, რომ ჩემს გოგონას ბევრი ჰობი აქვს. უყვარს კითხვა, ჭადრაკის თამაში, რასაც ონლაინაც ახერხებდა. ასევე კლასელებმა გააკეთეს ჩატი, სადაც საშინაო დავალებებს ერთად ასრულებდნენ და ერთობოდნენ კიდეც. გარკვეული დროის შემდეგ ზოგი არასასკოლო აქტივობაც ონლაინ დაიწყო. მაგალითად, ონლაინ ტარდებოდა ცეკვის და მუსიკის გაკვეთილები. ამჟამად გვპირდებიან, რომ სკოლების ჩაკეტვა მხოლოდ უკიდურეს შემთხვევაში მოხდება, რადგან ეს ბავშვების ფსიქიკაზე ძალიან ცუდას მოქმედებს. გარდა ამისა, ბევრ ბავშვს ჰქონდა მოსწრების პრობლემა და კლასის გამეორება მოუწია. ვიქონიო თუ არა იმის იმედი, რომ მთლიანი სკოლის ჩაკეტვა არ მოგვიწევს? - მე ამ საკითხს ოპტიმისტურად ვუყურებ - ბავშვები იცავენ ჰიგიენის პირობებს და ჩემი გოგონას სკოლაში უფრო დიდი ნაწილი 12 წელზე დიდი ასაკის ბავშვებისა და თითქმის ყველა მასწავლებელი სრულად აცრილია. დროებითი ან ნაწილობრივი ჩაკეტვების დროს ონალინ სწავლება უკვე კარგად დარეგულირდა და ჩემმა გოგონამაც (და მის კლასში თითქმის ყველამ) კარგად აუღო ალღო არსებულ სიტუაციას.

​ესაუბრა ელენე ოვაშვილი

წაიკითხეთ სრულად