Baby Bag

კარგი მშობლის 10 შეცდომა, რომელიც ბავშვს ზიანს აყენებს

კარგი მშობლის 10 შეცდომა, რომელიც ბავშვს ზიანს აყენებს

ყველა მშობელს სურს, რომ შვილი კარგად აღზარდოს. სამწუხაროდ, არ არსებობს წიგნი, რომელიც გვიკარნახებს, როგორ უნდა მოვიქცეთ შვილთან მიმართებაში. მშობლები ცდილობენ, რომ შვილს რაც შეიძლება მეტი სიკეთე გაუკეთონ. სამწუხაროდ, ხშირად ის, რაც ჩვენ ბავშვისთვის კარგი გვგონია, მისთვის საზიანო აღმოჩნდება.

1. ყველაფრის ბავშვის ნაცვლად გაკეთება

მშობლების დიდ ნაწილს არ სურს, რომ ბავშვი ზრდასრულების საქმეებით დატვირთოს. თუ ბავშვს ისეთი უნარების განვითარებაში დაეხმარებით, რომელიც მას მომავალში დამოუკიდებლობის შესაძლებლობას მისცემს, ამით შვილს მხოლოდ სიკეთეს გაუკეთებთ. სახლის საქმეების სწავლა, როგორიცაა თავისი ოთახის, სათამაშოების მოწესრიგება, მას პასუხისმგებლობისა და დამოუკიდებლობის უნარებს უვითარებს.

2. მეუღლესთან ურთიერთობის მეორე პლანზე გადატანა

ბავშვის გაჩენამ წყვილის ურთიერთობა არ უნდა მოკლას. ცოლ-ქმარმა ერთმანეთის ძილისა და მოსვენების რეჟიმზე უნდა იზრუნონ, რათა სრულფასოვნად ფუნქციონირება შეძლონ. თუ მეუღლეებს შორის ერთ-ერთს რაიმეს გაკეთება ავიწყდება, შესაძლოა, ამის მიზეზი გადაღლა იყოს და არა უპასუხისმგებლობა. ერთმანეთისთვის თითოეული გაკეთებული საქმისთვის მადლობის თქმა ურთიერთობას აუმჯობესებს. კარგია, თუ მეუღლეებს საერთო ჰობი ექნებათ. წყვილმა ერთმანეთს წუწუნის, საკუთარი განცდების გამოხატვის შესაძლებლობა უნდა მისცეს.

3. ბავშვისთვის კვების დაძალება

ყველა მშობელს სურს, რომ შვილი სრულფასოვნად გამოკვებოს, თუმცა ხილისა და ბოსტნეულის დაძალება საუკეთესო გამოსავალი არ არის. ეს ბავშვში მეტ უკმაყოფილებას იწვევს. ბავშვები საკუთარ ორგანიზმს უსმენენ და კარგად იციან, როდის შიათ და როდის - არა. სადილობა სასადილო მაგიდასთან არ იწყება. ბავშვის დასაინტერესებლად, ეზოში ბოსტნეულის ან ხილის მოყვანა საუკეთესო გზაა. ამგვარად ის შეეცდება ახალი ხილისა და ბოსტნეულის დაგემოვნებას. ბავშვები სიახლეებისადმი დადებითად უნდა განაწყოთ და წაახალისოთ, რომ ახალი კერძები დააგემოვნონ.

4. მონდომებაზე მეტად ბავშვის ნიჭის დაფასება

ბავშვის ნიჭის აღიარება მას ნამდვილად წაახალისებს, მაგრამ თუ მხოლოდ მის გენიალურობას გაუსვამთ ხაზს და არასდროს აღნიშნავთ იმ შრომას, რომელიც მან მიზნის მისაღწევად ჩადო, ამით ბავშვის ეგოიზმს წაახალისებთ. ექსპერტები გირჩევენ, რომ ბავშვები იმ შრომის გამო უნდა შეაქოთ, რომელსაც ისინი გარკვეული მიზნის მისაღწევას გასწევენ. თქვენი შვილები დაშვებული შეცდომების გადასალახად აუცილებლად წაახალისეთ და ასწავლეთ, რომ შეცდომის დაშვება ტრაგედია არ არის.

5. ბავშვის პრობლემების მის ნაცვლად გადაჭრა

ყველა მშობელს სურს, რომ შვილი ბედნიერი ჰყავდეს და ის ნებისმიერი განსაცდელისგან დაიცვას, თუმცა პრობლემები ყველას ცხოვრებაში არსებობს. ბავშვისთვის სირთულეების არიდების მიზნით, მისი პრობლემების მშობლის მიერ გადაჭრა, მას სარგებელს ნამდვილად არ მოუტანს. ბავშვს საკუთარ პრობლემებთან დამოუკიდებლად გამკლავება ასწავლეთ. ეს მას თავდაჯერებას შესძენს და მომავალში სირთულეებს არასდროს შეუშინდება.

6. ბავშვის გადატვირთვა ზედმეტი აქტივობებით

სავსებით ნორმალურია, რომ მშობელს სურს შვილი სპორტზე ატაროს, დააკავოს ის კულტურული აქტივობებით, რათა მისი უნარების განვითარებას შეუწყოს ხელი. მიუხედავად ამისა, სკოლის მერე ბავშვის დღის განრიგის ზედმეტი გადატვირთვა დაუშვებელია. ზედმეტად დატვირთული ბავშვები იფიტებიან, ისინი გაღიზიანებულები არიან, მათ ხშირად აწუხებთ თავის ტკივილი, ბრაზი, მუცლის ტკივილი და სხვა უსაიმოვნო შეგრძნებები.

7. სოციალიზაციის იძულება

ბავშვის განვითარებისთვის სოციალური უნარების განვითარება მნიშვნელოვანია, თუმცა მისთვის სოციალიზაციის იძულება გამოსავალი ნამდვილად არ არის. ბავშვს სოციალიზაციის უნარების განვითარებაში უნდა დავეხმაროთ. ის ისეთ გარემოში ხშირად უნდა ვამყოფოთ, სადაც ადამიანებთან კომუნიკაცია დასჭირდება. ამას იძულების სახე არავითარ შემთხვევაში არ უნდა ჰქონდეს.

8. გამუდმებით ბავშვის გვერდით ყოფნა

ბავშვს მშობლის გვერდით ყოფნა დაცულობის შეგრძნებას უჩენს, თუმცა მას თავისუფალი დროც აუცილებლად სჭირდება. მარტო თამაშის დროს ბავშვს ბევრი მნიშვნელოვანი უნარი უვითარდება. ის სწავლობს დამოუკიდებლობას და აცნობიერებს, რომ ბედნიერებისთვის ყოველთვის სხვებზე დაყრდნობა აუცილებელი არ არის.

9. ფულის არარაციონალურად ხარჯვა

ბავშვის თანდასწრებით ფულის არარაციონალური ხარჯვა მას კარგ მაგალითს არ აძლევს. ბავშვს ფულის ხარჯვის წესებსა და ოჯახის ბიუჯეტის მართვაზე გარკვეული წარმოდგენა ადრეული ასაკიდანვე უნდა შეუქმნათ.

10. ბავშვის სხვასთან შედარება

ბავშვები ერთმანეთისგან გარკვეული უნარებით განსხვავდებიან. თქვენი შვილი სხვა ბავშვს არასდროს შეადაროთ. ამით მას მეტ ზიანს მიაყენებთ, ვიდრე სარგებელს მოუტანთ. ბავშვს, შესაძლოა, სხვებისადმი შურის გრძნობა გაუჩნდეს, ბრაზმა შეიპყროს. გარდა ამისა, ეს მის თვითშეფასებაზე ნეგატიურად აისახება. ხაზი გაუსვით თქვენი შვილის ღირსებებს, კარგ თვისებებსა და უნარებს. ამით აგრძნობინებთ, რომ მას სათანადოდ აფასებთ.

წყარო: ​Brightside.me

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,როცა ბავშვმა იცის, რას რის მერე გააკეთებს და მას უკვე აქვს მოლოდინი, წინასწარგანწყობა, უფრო მეტად განახორციელებს რუტინის აქტივობებს და ჩაერთვება''

,,როცა ბავშვმა იცის, რას რის მერე გააკეთებს და მას უკვე აქვს მოლოდინი, წინასწარგანწყობა, უფრო მეტად განახორციელებს რუტინის აქტივობებს და ჩაერთვება''
ბავშვებისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია დღის რუტინის ჩამოყალიბება ყოველდღიური უნარების განმტკიცებისთვის. რა სარგებელი მოაქვს ამას პატარებისთვის, როგორ მივაჩვიოთ და რა ხდება მათ ფსიქიკაში, თუ უკვე ჩამოყალიბებული დღის რუტინა დაირღვა? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი, სოფო მელაძე.

- სოფო, რომ განვმარტოთ, რა მნიშვნელობა აქვს დღის რუტინას ბავშვისთვის?

- დღის რუტინა ბავშვებს აძლევს უსაფრთხოების განცდას. როცა ბავშვმა იცის, რას რის მერე გააკეთებს და მას უკვე აქვს მოლოდინი, წინასწარგანწყობა, უფრო მეტად განახორციელებს რუტინის აქტივობებს და ჩაერთვება. რუტინა გულისხმობს გარკვეული პროცედურების თუ აქტივობების ყოველდღიურ განმეორებას, შესაბამისად, მისთვის უკვე უცხო და „საშიში“ აღარ არის შეთავაზებული საქმიანობა და მეტად ჩართულია.

გარდა ამისა, დღის რუტინაში შედის ისეთი მნიშვნელოვანი ყოველდღიური უნარები, როგორებიცაა: კვება, თავის მოვლა, ჰიგიენა, გახდა, ჩაცმა, თამაშის, მეცადინეობის დრო და ა.შ. რუტინა გვაძლევს საშუალებას, ეს უნარები განვუმტკიცოთ ბავშვს და მივცეთ ყოველდღიური სახე, ამიტომ მნიშვნელოვანია რუტინად ვაქციოთ ის აქტივობები თუ საქმიანობა, რაც ამ ეტაპზე ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია.

რუტინა ასევე ბავშვს აძლევს საშუალებას, გახდეს მეტად დამოუკიდებელი. როცა რაიმე რუტინულ საქმიანობას ის დამოუკიდებლად, უკვე სხვისი დახმარების ან თუნდაც შეხსენების გარეშე აკეთებს, ეს ზრდის მისი კომპეტენციის შეგრძნებას. ბავშვი მეტად აქტიური, დამოუკიდებელი და თავდაჯერებულია.

რუტინა გვეხმარება ემოციურ თვითრეგულაციაში, თვითორგანიზებულობის განვითარებაშიც. როცა ბავშვი ცდილობს რუტინის შეცვლას, მაგრამ ჩვენ ვეუბნებით ჯერ ეს უნდა გავაკეთოთ, რაც რუტინულად არის გათვალისწინებული და შემდგომ დაუკმაყოფილებ მის თხოვნას, ის ახდენს იმპულსების შეკავებას და მის კონტროლს ეუფლება.

- ხშირად პატარებს უჭირთ მიჩვევა, ამა თუ იმ რუტინის, რას ურჩევდით მშობლებს, როგორ მიაჩვიონ?

- რუტინა იწყება ჩვილობის ასაკიდან, რაც გამოიხატება ჩვილის ძილის და კვების რეჟიმში, მაგრამ აქ მშობელს წინააღმდეგობა არ ხვდება. აი, როცა უკვე ბავშვი იწყებს სიარულს და ხდება მეტად აქტიური, საჭიროა გარკვეული რუტინა. სანამ ბავშვს განუვითარდება მეტყველება და მოლაპარაკებების უნარი, ჩვენ ვიყენებთ ვიზუალურ რუტინას, ანუ ბარათებით და ნახატებით კომუნიკაციას. მშობელს ბავშვთან ერთად შეუძლია დახატოს ბავშვის რუტინა. 

მაგალითად, ფურცელი გაყოს რამდენიმე ნაწილად, სადაც იქნება - დილა, შუადღე, საღამო და ღამე. თითოეულ სურათს დაახატოს საქმიანობები რუტინიდან, მარტივად და ბავშვისთვის გასაგები ფორმით. შემდგომ ნახატი გამოვაკრათ ბავშვისთვის თვალსაჩინო ადგილას. დაგვჭირდება ხშირი ინსტრუქცია, ნახატებზე თითის დადება და ვერბალური კომუნიკაციაც. მიუხედავად იმისა, რომ მათ ამ ეტაპზე რთული მოლაპარაკებები არ ესმით, ჩვენ შეგვიძლია ვუთხრათ, რომ ჯერ ბაღში წასვლის დროა და თითი დავადოთ ბაღის შენობას ნახატზე, რომ მოხვალ შემდეგ წავიდეთ შენს მეგობართან. ვიზუალური თვალსაჩინოება ეხმარებათ ყოველდღიურობის უკეთ აღქმაში.

ასევე მშობლებს ვურჩევ, ნუ დაარღვევენ ბავშვის რუტინას, თუნდაც დაღლილობის ან გარკვეული გარემო ფაქტორების გამო. ეს რუტინას დაასუსტებს ბავშვის თვალში. ასევე მნიშვნელოვანია ოჯახის სხვა წევრებიც იზიარებდნენ იგივე ყოველდღიურობას, რასაც მშობელი სთავაზობს ბავშვს. მაგალითად, თუ ბავშვმა იცის, რომ დილას ბაღში უნდა წავიდეს, მაგრამ ოჯახის რომელიმე წევრი ეუბნება, მოდი დავტოვოთ დღეს, ეს ბავშვის აზროვნებაში ბაღში წასვლის რუტინის მნიშვნელობას შეასუსტებს და სხვა დროს თვითონაც გააპროტესტებს.

- ერთი მაგალითი რომ გვითხრათ, როგორი უნდა იყოს დღის რუტინა?

დღის რუტინა იწყება გაღვიძებით და ადაპტური უნარე-ჩვევებით, ანუ ჩაცმით, თავის მოვლით და კვებით. შემდგომ უკვე ინდივიდუალურად ბავშვი მიდის ბაღში ან რაიმე თერაპიაზე. ბაღშიც აქვს თავისი რუტინა, წრეზე ჯდომა, ჯგუფური თამაში თუ ეზოს აქტივობები. საღამოს მშობელს დაწესებული აქვს სეირნობის, კვების და თამაშის დრო. თამაშის დროს ვცდილობთ მივცეთ მას მეტი თავისუფლება, არჩევანის უფლება, თუ რისი გაკეთება სურს, რომელი თამაში უნდა. ბავშვმა იცის, რომ თამაშის შემდეგ ვიძინებთ. უკვე ბაღიდან მოყვანის შემდეგ, ანუ შუადღიდან ვიწყებთ მისთვის იმის თქმას, რომ ახლა ვითამაშოთ, მერე კი დავიძინებთ. ეს ძილის რუტინის შექმნაშიც დაგვეხმარება. განწყობის შექმნას უდიდესი მნიშვნელობა აქვს რუტინის წარმატებულად განხორციელებისთვის.

აქვე მინდა ხაზი გავუსვა ერთ ფაქტორს, რუტინა არ ნიშნავს იმას, რომ ბავშვის ნებისმიერი ინიციატივა დათრგუნულია და მას მხოლოდ წესების მორჩილება ევალება. არა, ჩვენ მას ვთავაზობთ გონივრულ საზღვრებს, რომელშიც ის თავისუფალი იქნება. მაგალითად, კვება შესაძლოა, სულ შუადღის 2 საათზე იყოს, მაგრამ კვების დროს რომელ საკვებს შევარჩევთ, აქ ბავშვიც ჩავრთოთ, მივცეთ საშუალება, საკუთარი სურვილები გაგვიზიაროს.

- მაშინ, როცა უკვე მიეჩვია პატარა თავის ყოველდღიურობას, რა ხდება მის ფსიქიკაში რუტინის დარღვევის შემთხვევაში?

- რუტინის არევა ბავშვის ფსიქიკაში ქაოტურობას და დაბნეულობას იწვევს.

ჩვენ უნდა ვეცადოთ, რომ რუტინის მიუხედავად შევძლოთ, ვიყოთ მრავალფეროვანნი და თავისუფალ დროს განსხვავებული და მისთვის ახალი, საინტერესო აქტივობები შევთავაზოთ. თამაშის დრო ძალიან კარგი შესაძლებლობაა, შევთავაზოთ სხვადასხვა სახის თამაში, განსხვავებული სათამაშოები, ვცვალოთ კვების მენიუ, ჰქონდეს შეხება სხვადასხვა ტექსტურის ტანსაცმელთან, სხვადასხვა გზით დავბრუნდეთ სახლში, არ ვისეირნოთ ერთი და იმავე პარკში და ა.შ.

ასევე შეგვიძლია დასვენების დღეები გამოვიყენოთ მსგავსი სპონტანურობის და განსხვავებული საქმიანობის დღეებად, თუნდაც კვირაში 1 დღე, მაგალითად, კვირა დღე. ეს მას განუვითარებს მზაობას სიახლეების და მრავალფეროვნების მიმართ.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური 

წაიკითხეთ სრულად