Baby Bag

10 რამ, რაც ახალბედა დედამ ძუძუთი კვების შესახებ უნდა იცოდეს

10 რამ, რაც ახალბედა დედამ ძუძუთი კვების შესახებ უნდა იცოდეს
ძუძუთი კვების შესახებ ორსულ ქალბატონებსა და ახალბედა დედებს ძალიან ბევრი რამ სმენიათ. ნებისმიერი გამოცდილი ქალბატონი თვლის, რომ აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებით ამომწურავი ცოდნა აქვს და ცდილობს თავისი გამოცდილება სხვებსაც გაუზიაროს, თუმცა ძუძუთი კვებასთან დაკავშირებული ისეთი საკითხებიც არსებობს, რომელთა შესახებ ქალბატონებმა ძალიან ცოტა რამ იციან. თუ თქვენ პატარას ელოდებით ან ახალბედა დედა ხართ და ბავშვის ძუძუთი გამოკვება გსურთ, ჩვენს ​სტატიაში შემოთავაზებულ ინფორმაციას ყურადღებით გაეცანით. ახალი ცოდნის შეძენის შემდეგ ჩვილის გამოკვებას გაცილებით კომფორტულად და მშვიდად შეძლებთ.

თავის ტკივილი
ზოგიერთ იღბლიან ქალბატონს ძუძუთი კვების აღნიშნული გვერდითი ეფექტი ნაკლებად აწუხებს. ძუძუთი კვება ქალის ორგანიზმში ჰორმონალურ ფონს ცვლის. გარკვეულ ჰორმონთა გამომუშავების ზრდა ან კლება თავის ტკივილის მიზეზი ხდება. დედებმა, რომლებსაც მსგავსი პრობლემა ხშირად აწუხებთ, კარგად იციან, რომ პერმანენტული თავის ტკივილი ყოველდღიურ ყოფას გაუსაძლისს ხდის. ქალბატონებს, რომლებიც თავის ტკივილს ხშირად უჩივიან, ბავშვის მოვლა ძალიან უჭირთ. თუ გრძნობთ, რომ ძუძუთი კვების პარალელურად თავის ტკივილები ხშირად გაწუხებთ, აუცილებლად მიაკითხეთ მკურნალ ექიმს. ტკივილის მდუმარედ ატანა სავალდებულო სულაც არ არის. ექიმი სათანადო დანიშნულებას მოგცემთ, რაც ბავშვის მოვლას გაგიადვილებთ.
ბავშვის ორგანიზმისთვის მოტანილი სარგებელი
ძუძუთი კვებას ბავშვის ორგანიზმისთვის უამრავი სარგებლის მოტანა შეუძლია. დედის რძე ჩვილს არამხოლოდ ანაყრებს, ის მის იმუნურ სისტემასაც მნიშვნელოვნად აძლიერებს. ძუძუთი კვება ჩვილთა უეცარი გარდაცვალების სინდრომის პრევენციისთვის ერთ-ერთ საუკეთესო საშუალებად ითვლება. დედის რძე ბავშვის ნერვულ სისტემაზე დამამშვიდებლად მოქმედებს. მის შემადგენლობაში შემავალი ზოგიერთი ელემენტი ძილისმომგვრელია, რაც ღამით კვებას მეტად უსაფრთხოსა და კომფორტულს ხდის. პატარები, რომლებსაც დედები ძუძუთი კვებავენ, ღამით ჭამის შემდეგ მარტივად იძინებენ. კვლევებით დასტურდება, რომ დედის რძე ძუძუთი კვების პირველ სამ თვეში თავის ტვინის თეთრი ნივთიერების წილს 20-30%-ით ზრდის.
დედის ორგანიზმისთვის მოტანილი სარგებელი
ალბათ, ძალიან ცოტამ თუ იცის, რომ ძუძუთი კვება არამხოლოდ ჩვილისთვის, არამედ დედისთვისაც ძალიან სასარგებლოა. როდესაც თქვენს შვილს ძუძუთი კვებავთ, თქვენს ორგანიზმში ორი ჰორმონი: პროლაქტინი და ოქსიტოცინი გამომუშავდება. ორივე მათგანი თქვენს ნერვულ სისტემაზე დამამშვიდებლად მოქმედებს. მათი დახმარებით მშობიარობის შემდეგ ძალების აღდგენაც გაგიმარტივდებათ. ძუძუთი კვების დახმარებით მშობიარობის შემდეგ გადიდებული საშვილოსნო ნორმალურ ზომას სწრაფად უბრუნდება.
ეკონომიურობა
ძუძუთი კვება საკმაოდ ეკონომიურია და ოჯახის ბიუჯეტის დაზოგვაშიც დაგეხმარებათ. დედები, რომლებიც პატარებს ფორმულით კვებავენ, ბავშვთა კვებაზე გაცილებით მეტ თანხას ხარჯავენ, ვიდრე ის ქალბატონები, რომლებიც პატარას მხოლოდ დედის რძეს აძლევენ. თუმცა, დედებმა, რომლებიც პატარებს ძუძუთი კვებავენ, აუცილებელია, ყოველდღიურად დიდი რაოდენობით სასარგებლო და ჯანსაღი პროდუქტები მიიღონ.
ურთიერთკავშირი
ძუძუთი კვება დედასა და ბავშვს შორის მტკიცე ურთიერთკავშირის ჩამოყალიბებას უწყობს ხელს. კანის კანთან ყოველდღიური და ხშირი შეხებით ჩვილსა და მშობელს შორის განსაკუთრებული სიახლოვე ყალიბდება. ძუძუთი კვების დროს დედის ორგანიზმი დიდი რაოდენობის სიყვარულის ჰორმონს გამოიმუშავებს, რაც არამხოლოდ დედას, არამედ ბავშვსაც სიმშვიდით ავსებს. დედების უმეტესობა თვლის, რომ ძუძუთი კვების დროს შექმნილი ურთიერთკავშირი და სიახლოვე ყველაზე საოცარი გრძნობაა, რომელიც ცხოვრების მანძილზე განუცდიათ.
სპეციფიკური უნარების განვითარება
ბევრი ადამიანი თვლის, რომ ძუძუთი კვებას განსაკუთრებული უნარები არ სჭირდება და რომ ბავშვის გამოკვების ნიჭი ყველა ქალს ბუნებრივად თანდაყოლილი აქვს, თუმცა ეს სიმართლე არ არის. ძუძუთი კვება სპეციალურ ტექნიკასა და სწორ მიდგომას საჭიროებს. სწორედ ამიტომ ახალბედა დედებს თავდაპირველად ბავშვის გამოკვება უჭირთ. აუცილებელია, ძუძუთი კვებასთან დაკავშირებით თავიდანვე რეალისტური მოლოდინები გქონდეთ. კვების სპეციალური ტექნიკების შესასწავლად, შესაძლოა, თქვენ და თქვენს პატარას რამდენიმე დღე, კვირა ან თვეც დაგჭირდეთ.
კომფორტულობა
ძუძუთი კვება დედას დიდ დროს ართმევს, მაგრამ ის საოცრად კომფორტულია. თუ ბავშვს ფორმულას აჭმევთ, ბოთლის გამუდმებული რეცხვა, სტერილიზაცია და საჭმლის წინასწარ მომზადება დაგჭირდებათ, რაც დიდ დროს და ენერგიას წაგართმევთ. გარდა ამისა, თუ ბავშვს მოულოდნელად მოშივდება, ფორმულის მომზადება ექსტრემალურ პირობებში მოგიწევთ. ძუძუთი კვება კი საოცრად კომფორტულია. თქვენ არაფერს ამზადებთ, ბავშვს საკვების მოლოდინში გუნება-განწყობა არ უფუჭდება და არც ბოთლის სტერილიზაციაზე გეხარჯებათ დრო.
ბოთლით კვება
ძუძუთი კვება ადამიანების წარმოდგენაში დედის სურათ-ხატს ქმნის, რომელიც ბავშვს ძუძუს აჭმევს, თუმცა დედების გარკვეულ ნაწილს ურჩევნია ჩვილს დედის რძე ბოთლის გამოყენებით მიაწოდოს. ასე ძირითადად ისეთი მშობლები იქცევიან, რომლებიც მუშაობენ და იძულებულები არიან ბავშვისთვის დედის რძე ბოთლში შეინახონ.
შერეული კვება
ფორმულასა და დედის რძეს შორის კატეგორიული არჩევანის გაკეთება აუცილებელი სულაც არ არის. თუ რძე არ გყოფნით ან მუშაობთ და ბავშვთან მთელ დღეს ვერ ატარებთ, შეგიძლიათ შერეულ კვებას მიმართოთ. მითი იმის შესახებ, რომ ფორმულის გამოყენება დედის რძის რაოდენობას ამცირებს, არ უნდა დაიჯეროთ. შერეული კვება მოსახერხებელიცაა და სასარგებლოც. თუ ბავშვს ფორმულასაც აწვდით და დედის რძესაც, შეგიძლიათ მშვიდად იყოთ, რადგან თქვენი პატარა საჭირო ვიტამინებსა და მინერალებს სრულად იღებს.
თავის მოვლა
დედები, რომლებიც ბავშვებს ძუძუთი კვებავენ, საკუთარ ჯანმრთელობას განსაკუთრებით უნდა გაუფრთხილდნენ. აუცილებელია, რომ ჯანსაღად იკვებებოდნენ და სტრესისგანაც დაცულები იყვნენ. დედა, რომელიც პატარას ძუძუთი კვებავს, საკუთარ თავზე უნდა ზრუნავდეს, კარგად ეძინოს, რელაქსაციისთვის სპეციალურ ვარჯიშებს იყენებდეს. როგორც წესი, ორსულ ქალბატონებს და შემდგომში ახალბედა დედებს საკუთარი თავისთვის დრო ნაკლებად რჩებათ, თუმცა, როდესაც ქალი აცნობიერებს, რომ ის თავისი პატარასთვის საკვების ერთადერთი წყაროა, იძულებული ხდება, თავს მეტად გაუფრთხილდეს, რაც ძუძუთი კვების კიდევ ერთი დადებითი მხარეა.
ავტორი: ია ნაროუშვილი
ამავე თემაზე:

შეიძლება დაინტერესდეთ

რაქიტსა და მის გამომწვევ მიზეზებზე MomsEdu.ge-ს პედიატრი თამთა ხუჯაძე ესაუბრა

რაქიტსა და მის გამომწვევ მიზეზებზე MomsEdu.ge-ს პედიატრი თამთა ხუჯაძე ესაუბრა

რა არის რაქიტის ყველაზე გავრცელებული მიზეზი ბავშვებში? - ამ და რექიტის შესახებ სხვა საინტერესო საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი, ნეფროლოგი თამთა ხუჯაძე.

- რა არის რაქიტი?

- რაქიტი ჩვილი და ადრეული ასაკის ბავშვთა დაავადებაა, რომელიც ვითარდება როგორც D-ვიტამინის, ასევე, კალციუმისა და ფოსფორის ნაკლებობის ფონზე, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს ძვლის და კუნთების ტკივილი, მოტეხილობები, ძვლის დეფორმაციები, ზრდის შეფერხება, კუნთების სისუსტე. რაქიტი 100 000 ბავშვიდან დაახლოებით 7-8 ბავშვს აღენიშნება. დაავადების სიხშირე თანაბარია მამაკაცებსა და ქალებში. რაქიტი შედარებით ხშირად გვხვდება ახლო აღმოსავლეთში, აფრიკასა და აზიაში. შედარებით იშვიათია შეერთებულ შტატებსა და ევროპაში, გარდა გარკვეული უმცირესობებისა.

- ძირითადად, რა იწვევს რაქიტს?

რაქიტის ყველაზე გავრცელებული მიზეზი არის D ვიტამინის დეფიციტი, არასწორი კვება, D ვიტამინით, კალციუმითა და ფოსფორით ღარიბი პროდუქტების მიღება და მზის ულტრაიისფერი სხივების არასაკმარისი ექსპოზიცია. რაქიტის განვითარების სხვა მიზიეზებში უნდა განვიხილოთ: D ვიტამინის მეტაბოლიზმის დარღვევით მიდინარე მდგომარეობები, ზოგიერთი სამკურნალო პრეპარატის (გლუკოკორტიკოიდები, ანტიკონვულსანტები, დიურეტიკები, ანტაციდები, ფიტინი) მიღების ფონზე. კანის დაავადებები, რომლის დროს დაქვეითებულია ქოლეკალციფეროლის სინთეზი. გასტროინტესტინური ტრაქტის დაზიანება, რის გამოც ვერ ხერხდება საკვებით მიღებული D ვიტამინის ათვისება (მალაბსორბციის სინდრომი, პანკრეასის უკმარისობა და სხვ.) ღვიძლისა და თირკმელების ის დაავადებები, რომელთა დროსაც ირღვევა D ვიტამინის აქტიური მეტაბოლიტების წარმოქმნა.

არსებობს მემკვიდრეობითი გენეტიკური ფორმებიც. კვებითი პრობლემების ფონზე განვითარებული რაქიტი ჩვეულებრივ გამოწვეულია D ვიტამინის ნაკლებობით, ამ დეფიციტის მიზეზია: მზის სხივების არასაკმარისი ზემოქმედება (რაც სხეულს ეხმარება საკუთარი D ვიტამინის გამომუშავებაში). D ვიტამინის ნაკლებობა ბავშვის კვებაში ვეგეტარიანული/ვეგანური დიეტების, ასევე, რიგი დაავადებების დროს, რომლებიც ზღუდავს D ვიტამინის ათვისებას (როგორიცაა კრონის დაავადება, ცელიაკია, კისტოზური ფიბროზი ან წყლულოვანი კოლიტი). რამდენიმე გენეტიკური დაავადება ხელს უშლის ბავშვის ორგანიზმისმიერ D ვიტამინის შეწოვას. თანდაყოლილი რაქიტი შეიძლება გამოწვეული იყოს დედის დაავადებებით, მათ შორის მძიმე ოსტეომალაცია, არანამკურნალევი ცელიაკია, მალაბსორბცია, პრეეკლამფსია და ნაადრევი მშობიარობა.

- რა სიმპტომები შეიძლება მიგვითითებდეს რაქიტზე?

- სიმპტომატიკა ვლინდება 3-დან 18 თვის ასაკამდე. რაქიტის ნიშნები და სიმპტომები მოიცავს ძვლის მტკივნეულობას, ძვლის მოტეხილობისადმი მიდრეკილებას. რაქიტის პირველ ნიშნად შესაძლებელია მივიჩნიოთ ჩვილებში დიდი ყიფლიბანდის დაგვიანებული დახურვა. მცირეწლოვან ბავშვებს შეიძლება ჰქონდეთ დეფორმული ფეხები, სქელი ტერფები და მაჯები, მენჯის ძვლები და გულმკერდის დეფორმაცია. სისხლში კალციუმის დაბალმა დონემ შეიძლება გამოიწვიოს ტეტანია - კუნთების უკონტროლო სპაზმი. ასევე, შეიძლება წარმოიშვას სტომატოლოგიური პრობლემები. რაქიტი იწვევს ცვლილებებს ნერვულ, ძვალსახსროვან და კუნთოვან სისტემებში. სიმპტომების გამოვლენის ხარისხი დაავადების სიმძიმეზეა დამოკიდებული. ანამნეზური მონაცემებიდან ყურადღება უნდა გამახვილდეს კვების ხასიათზე, დღის რეჟიმზე, მოვლის პრინციპებზე.

ვიტამინი D3 (ქოლეკალციფეროლი) კანში წარმოიქმნება ქოლესტერინის წარმოებულიდან ულტრაიისფერი B შუქის სტიმულის ქვეშ, ულტრაიისფერი შუქი ან ვირთევზას ღვიძლის ზეთი იყო D ვიტამინის ერთადერთი მნიშვნელოვანი წყარო მე-20 საუკუნის დასაწყისამდე, სანამ ერგოსტეროლი (ვიტამინი D-2) სინთეზირებული იყო დასხივებული მცენარეული სტეროიდებისგან. ადამიანის რძეში D ვიტამინის შემცველობა დაბალია 20-40 სე/ლ-ზე ამიტომ, ჩვილები, რომლებიც იმყოფებიან ექსკლუზიურ ძუძუთი კვებაზე (ასევე, ვინც არ ღებულობს პერორალურ დანამატს და მათ, ვისაც აქვს მუქი პიგმენტური კანი, რომელიც ბლოკავს ულტრაიისფერი შუქის შეღწევას) იმყოფებიან რაქიტის განვითარების რისკის ქვეშ.

- როგორ ხდება დიაგნოზის დასმა?

- დიაგნოზი ძირითადად ემყარება კლინიკურ ნიშნებსა და ანამნეზურ მონაცემებს. დიაგნოზის დასადასტურებლად შესაძლებელია ჩატარდეს ლაბორატორიული კვლევები - სისხლის ანალიზი, რომელიც აღმოაჩენს დაბალი კალციუმის, D ვიტამინის, ფოსფორის და მაღალი ტუტე ფოსფატაზას და პარათჰორმონის მაჩვენებელს რენტგენოლოგიურ მონაცემებთან ერთად. უმეტესად ყურადღება ექვცევა მუხლის სახსრისა და მაჯის ძვლების რენდგენოგრამას; ძვლის ბიოფსია (ძალიან იშვიათად კეთდება); გენეტიკური ტესტირება (მემკვიდრეობითი რაქიტისთვის).

- მკურნალობის მეთოდებზეც რომ ვისაუბროთ.

- მკურნალობა დამოკიდებულია გამომწვევ მიზეზზე, თუმცა რიგ შემთხვევებში შესაძლებელია ქირურგიული ჩარევის აუცილებლობაც. დაავადების გენეტიკური ფორმები კი საჭიროებს სპეციალიზებულ მკურნალობას. რაქიტის პრევენცია შესაძლებელია, რისთვისაც ორსულებმა უნდა მიიღონ მინიმუმ 600 სე ვიტამინი D დღეში. თუმცა ლაბორატორიული მონაცემების გათვალისწინებით შესაძლებელია დოზირების ცვლილება კალციუმის პრეპარატთან კომბინაციაში. ძუძუთი კვებაზე მყოფმაყველა ჩვილმა უნდა მიიღოს 400 სე ვიტამინი D დღეში. ზოგადი რეკომენდაციები მოიცავს პერიოდულად მზის სხივების ზემოქმედებას, D ვიტამინით მდიდარი საკვების მიღებას. რაქიტის სამკურნალოდ იყენებენ D ვიტამინის ორივე ფორმას – D2-სა და D3-ს. მკურნალობის ხანგრძლივობა დაავადების სიმძიმეზეა დამოკიდებული და ჩვეულებრივ, 1-3 თვეს უდრის. რაქიტის მსუბუქი ფორმის დროს მკურნალობა საშუალოდ 1 თვეს გრძელდება. შემდეგ D ვიტამინის დოზა მცირდება – რჩება მხოლოდ საპროფილაქტიკო.მედიკამენტის დოზირება და მკურნალობის ხანგრძლივობა უნდა გაკონტროლდეს ლაბორატორიული და რენტგენოლოგიური მონაცემების კონტროლის პარალელურად მხოლოდ ექიმის მეთვალყუეობის ქვეშ. თუ ბავშვს კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის პრობლემები აქვს (შეწოვისა და მონელების დარღვევა), შეგვიძლია მივცეთ D ვიტამინის წყალხსნარი. რაქიტის დროს აუცილებელია კალციუმით მდიდარი საკვების (რძისა და მისი ნაწარმის, ლობიოს, თევზეულის, კვერცხის და სხვ.) მიღება.

რაქიტის პროფილაქტიკა: D ვიტამინით პროფილაქტია უნდა გაგრძელდეს სიცოცხლის პირველი 2 წელი. ასევე, ბალანსირებული კვება, დამატებითი საკვების დროული დაწყება, მზის სხივების ზემოქმედების ადეკვატური ხანგრძლივობა. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებისთვის მზის პირდაპირი სხივების მოხვედრა არ არის რეკომენდებული, ხოლო 6 თვიდან ნებადართულია დღეში მხოლოდ 17 წუთის (კვირაში 2 საათის) განმავლობაში. რაქიტის დროული დიაგნოსტირება და შესაბამისად, ადეკვატური მკურნალობა კეთილსაიმედო პროგნოზის მანიშნებელია, მაგრამ თუ მკურნალობამ დაიგვიანა, შესაძლოა, დარჩეს ძვალსახსროვანი სისტემის დეფორმაციები. იშვიათად თანმხლები ინფექციები რაქიტის ფონზე სიკვდილსაც კი იწვევს.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად