Baby Bag

„ბავშვმა ადრეული ასაკიდანვე უნდა ისწავლოს თვითდამშვიდება და თვითჩაძინება,“ - ბავშვთა ნევროლოგი ნანა ტატიშვილი

„ბავშვმა ადრეული ასაკიდანვე უნდა ისწავლოს თვითდამშვიდება და თვითჩაძინება,“ - ბავშვთა ნევროლოგი ნანა ტატიშვილი

ბავშვთა ნევროლოგმა ნანა ტატიშვილმა ბავშვებში ძილის დარღვევის განვითარების მიზეზებზე ისაუბრა და აღნიშნული პრობლემის გენეტიკურ ხასიათს გაუსვა ხაზი:

„ძილის დარღვევის დროს ძალიან ხშირია ოჯახური წინასწარგანწყობა, განსაკუთრებით ადრეულ ჩვილობაში. ძალიან ხშირად, როდესაც მშობელს მოჰყავს ჯანმრთელი ბავშვი, ყოველგვარი გართულების გარეშე და ჩივის, რომ ​ბავშვს არ სძინავს, წუხს, აღმოჩნდება, რომ დედა ან მამა ასეთივე პრობლემით იყო ადრეულ ჩვილობაში. თვითონ, რა თქმა უნდა, ამის შესახებ არ იციან, მაგრამ თუ ბებია ახლავს, ის ამბობს: „სულ ვამბობდი, რომ შენი შვილი გადაგიხდის სამაგიეროს, მე რომ მაწვალე ადრეულ ბავშვობაში.“

ნანა ტატიშვილის თქმით, ძილის დარღვევების მთავარი გამომწვევი გარემოა და არა - გენეტიკა:

„გენეტიკაზე დიდი მნიშვნელობა აქვს გარემოს, წესების დაცვას. თუ ბავშვის ძილი დამოკიდებულია ჩვენს დროზე, როდესაც ჩვენ მოვიცლით, სტუმრებს გავუშვებთ, საქმეებს მოვრჩებით და ბავშვს მერე დავაძინებთ, ეს არის ხან ადრე, ხან უფრო გვიან, ასეთ ბავშვებს დარღვეული აქვთ ძილი. ჩემთან მოსულან მშობლები, რომლებსაც გამოცდილი აქვთ ძალიან მძიმე და სერიოზული წამლები, რომელთაც არავითარი ზეგავლენა ბავშვის ძილზე არ მოუხდენია. გაცილებით ძნელია მშობელი დავარწმუნოთ, რომ ​ძილის რუტინის მოწესრიგება არის ერთადერთი საშუალება ბავშვის ძილის მოწესრიგებისთვის. რეჟიმის დაცვის გარეშე არ არსებობს მედიკამენტი, არ არსებობს საშუალება, რომელიც ძილს გამოასწორებს.“

ნანა ტატიშვილმა მშობლებს მოუწოდა არ ინერვიულონ, თუ ბავშვი ძილში ხშირად წამოიყვირებს და დღისით დაძინებაზე უარს იტყვის:

„ძილში ბავშვის წამოყვირება არ არის საშიში. ერთი წლიდან სკოლამდელ ასაკამდე, ან უფრო გვიანაც, არის ღამის შიშები და კოშმარები. ეს არის ძილის მომწიფების სტადია, არის ასაკობრივი დარღვევა, რომელიც თავისით მოწესრიგდება. ჩვენ უნდა ვიყოთ მშვიდად, უნდა შევუწყოთ ხელი ბავშვის დღის რეჟიმს. მშობლები ჩივიან ხოლმე, რომ ბავშვმა გაიღვიძა ერთხელ, ორჯერ. წლამდე 4-6 გამოღვიძება ღამის განმავლობაში არის ნორმა. მშობლისთვის ეს ძალიან ძნელია, რადგან ის დაღლილია. ერთი წლის მერე ბევრი ბავშვი იღვიძებს ღამის პირველ საათზე, დილის ოთხამდე თამაშობენ. ესეც ძნელი მოსათმენია, მაგრამ ნორმაა. დღის ძილს რაც შეეხება, ბევრი ბავშვი ორი წლის შემდეგ ანებებს დღის ძილს თავს. თუ მათი ძილის ხანგრძლივობა, რომელიც 11-12 საათი უნდა იყოს, სრულდება ღამის ძილით, მაშინ შესაძლებელია, რომ ჩვენ არ ვინერვიულოთ. სამი წლიდან უმეტესი ბავშვი ანებებს დღისით დაძინებას თავს. როგორც წესი ეს ძილის დარღვევა ​ბავშვების ნერვულ სისტემას არ აფუჭებს, როგორც მშობლებს ჰგონიათ ხოლმე. ის არც რაიმე რთულ პრობლემებს არ იწვევს.“

„ბავშვმა ადრეული ასაკიდანვე უნდა ისწავლოს თვითჩაძინება და თვითდამშვიდება. როდესაც მშობელი ამოიყვანს ბავშვს საწოლიდან, ანჯღრევს, ეს არ აძლევს მას თვითდამშვიდების საშუალებას. ჩვენ უნდა ვეცადოთ, რომ თუ ბავშვი იღვიძებს, ამოვიყვანოთ, მოვეფეროთ, მივიკრათ გულზე, ვაგრძნობინოთ, რომ მასთან ვართ, შემდეგ ისევ ჩავაწვინოთ საწოლში და ​არ შევიმჩნიოთ მისი ჭირვეულობა. დავაცადოთ ბავშვს, რომ თვითონ დამშვიდდეს და დაიძინოს. თუ ბავშვობის ასაკში არ ჩამოუყალიბდა ბავშვს ნორმალური ძილის რეჟიმი, შემდეგ მთელი ცხოვრება ეს იქნება პრობლემა. მას მოუწევს უამრავი მედიკამენტის მიღება. ხშირად ვითარდება ძილის კიდევ უფრო რთული პრობლემები და სერიოზული პრობლემების წინაშე დგება ადამიანი,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ნანა ტატიშვილმა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.

​წყარო

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

„ზოგჯერ მშობლები ბავშვებს ჩაძინების მიზნით ლოგინში ურთავენ ტელეფონს - ეს მცდარი შეხედულება...
რა საფრთხის წინაშე აყენებს ეკრანდამოკიდებულება ბავშვს და როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, რომ თავიდან აირიდოს მისგან გამოწვეული დაავადებები - აღნიშნულ თემებზე ​Momsedu.ge-ს ექიმი-პედიატრი, რადიოლ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება? - თემაზე ქცევითი თერაპევტი საუბრობს

რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება? - თემაზე ქცევითი თერაპევტი საუბრობს

რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება? - ამ საკითხზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პრაქტიკოსი ქცევითი თერაპევტი, სუპერვაიზერი, ფსიქოლოგიის მაგისტრი მაკო გაგნიძე.

- როდესაც ბავშვი გამუდმებით უხეშობს, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

ზოგადად ქცევა არის ინდივიდის მიზანმიმართულად განხორციელებული აქტივობა, რომელსაც გააჩნია მიზანი და ფუნქცია. როდესაც პრობლემურ ქცევასთან გვაქვს საქმე, ამ შემთხვევაში, ბავშვის გამუდმებულ უხეშობასთან და ხშირად მეორდება შემანარჩუნებელი შედეგი, ანუ განმტკიცება, გამორიცხულია ამ ქცევას არ ჰქონდეს წინაპირობა. ქცევათმეცნიერება (ბიჰევიორიზმი) ყველაზე ეფექტურად გვეხმარება ქცევის მართვაში, ხოლო ქცევის მომავალში გამოვლენას და დასწავლას განაპირობებს შედეგები, რომლებიც მოსდევს მას. ანუ შედეგი, რომელიც იწვევს ქცევის გამოვლენის ზრდას. თუკი ბავშვი უხეშობით, ფიზიკური აგრესიით, ყვირილით არასასურველი ქცევით აღწევს სასურველს მაგალითად:

  1. სასიამოვნო სტიმულის მიღება - მაღაზიაში უნდოდა კანფეტი, არ ყიდულობდნენ, მან იყვირა/იუხეშა/იბილწსიტყვავა: მიიღო სასურველი და უყიდეს;
  2. არასასიამოვნოს თავიდან არიდება - არ უნდა დაყრილი სათამაშოების ალაგება. იყვირა/იუხეშა/იბილწსიტყვავა: დავალება არ შეასრულა, ოღონდ დამშვიდებულიყო და ამ დავალების შესრულება აღარ მოსთხოვეს.

შესაძლოა და ხშირია ეს იყოს ყურადღების მიღებისთვის გამოვლენილი ქცევა ან სხვისი ყურადღების თავიდან აცილებისთვის. იმისათვის, რომ გავიგოთ ქცევის ფუნქცია და შედეგის მასზე ზემოქმედება, სპეციალისტები პრობლემური ქცევის დროს ვაგროვებთ და მშობელსაც ვთხოვთ ABC (Antecedent-Behavior-Consequence - წინაპირობა, ქცევა, შედეგი) მონაცემების შეგროვებას და შემდგომ ამ მონცემების ნიადაგზე გარკვეული სტრატეგიების დასახვას.

ქცევას თუ არ ექნება ის შედეგი, რისთვისაც ხორციელდება, ადრე თუ გვიან ჩაქრება და საბოლოოდ გაქრება. შესაძლოა, გარკვეული პერიოდი ქცევისაფეთქება გამოიწვიოს, მაგრამ საბოლოოდ, მაინც გაქრება. თუმცა, უნდა გავითვალისწინოთ ინდივიდუალიზმი, რომელიც ასევე გააჩნია ქცევას. ძველი და ჩვევაში გადასული ქცევის გაქრობა რთულია, ახლის გაცილებით მარტივი. შესაბამისად, მშობელი უნდა ეცადოს გაარკვიოს რა არის წინაპირობა აღნიშნული ქცევების და რა მოყვება, რა ინარჩუნებს მათ. თუკი თავად ვერ ახერხებს და უჭირს გამკლავება, მაშინ უნდა მიმართოს სპეციალისტს. მოდით, კიდევ ერთხელ ჩამოვთვალოთ რა შეიძლება იყოს აღნიშნული ქცევის განხორციელების მიზეზები: 

1. სასურველის მიღება;

2. იმპულსურობა;

3. ყურადღების მიპყრობა;

4. არახელსაყრელი გარემო;

5. იმიტირება (მიბაძვა) ოჯახის წევრის, მულტფილმის გმირის და ა.შ.;

6. თავდაცვა;

7. უნარების ნაკლებობა ( არ იცის როგორ მოითხოვოს რაიმე ან ლექსიკური მარაგი არ აქვს);

8. სტრესი (ოჯახის სირთულეები);

9. ემოციური ფონი (იმედგაცრუება, ყურადღების ნაკლებობა);

10. ფიზიოლოგიური მდგომარეობა, რუტინის დარღვევა, უძილობა, შიმშილი.

- რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება?

- იმ მომენტში არ ამახვილებთ ყურადღებას, არ ეჩხუბებით, არ ავლენთ საპასუხო აგრესიას, არ იცინით, არ ახალისებთ. როდესაც ქცევის გამოვლენა დასრულდება, ვასწავლით გამოხატვის სწორ ფორმას (სასურველის მოთხოვნის, არასასურველის თავიდან არიდების და ა.შ). ეს იმ შემთხვევაში თუკი ბავშვს მიმართული მეტყველება ესმის და თუ არა, მაშინ სხვა სტრატეგიების გამოყენება შეგვიძლია, მაგალითად, ალტერნატიული კომუნიკაცია, ჟესტით მოთხოვნა და ა.შ

- რამდენად ეფექტურია, რომ ასეთ დავაიგნოროთ?

რაც შეეხება იგნორს, აღნიშნული სტრატეგია ქცევის გამოყენებით ანალიზში ნამდვილად არსებობს და ჰქვია დაგეგმილი იგნორი, თუმცა, ეს ძალიან დიდი სიფრთხილით უნდა გამოვიყენოთ და მხოლოდ გარკვეულ სიტუაციებში, ისიც სპეციალისტთან შეთანხმებით. უნდა აღვნიშნოთ, რომ ამ დროს ვაიგნორებთ ინდივიდის ქცევას და არა თავად ინდივიდს.

როცა ბავშვი ხდება აგრესიული, ვიწყებთ ძიებას, გვიჩნდება კითხვას რატომ? მშობელმა ყველა გარემოში უნდა გააანალიზოს აღნიშნული ქცევა და თუ ვერ იგებს მიზეზს, მიმართოს სპეცილისტს. მნიშვნელოვანია ერთი აღზრდის სტილი ოჯახში, არასწორია, როდესაც ოჯახის ერთი ან რამოდენიმე წევრი რაღაცას უკრძალავს და სხვები ნებას რთავენ.

- მშობლის მხრიდან, რა სახის კომუნიკაციამ შეიძლება გაამწვავოს მდგომარეობა?

მშობლის მხრიდან აგრესიაზე აგრესიით პასუხმა ერთმნიშვნელოვნად შესაძლოა გაამწვავოს მდგომარეობა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად