Baby Bag

როგორ გავუმკლავდეთ მშობიარობის შემდგომ დეპრესიას?

როგორ გავუმკლავდეთ მშობიარობის შემდგომ დეპრესიას?

რა სიმპტომები აქვს მშობიარობის შემდგომ დეპრესიას, რამდენად დიდი როლი აქვთ გარშემო მყოფებს ამ დროს და როგორ დავძლიოთ ეს რთული პერიოდი? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი, ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი, მარი ჯოხარიძე.

- მარი, რა პრობლემების წინაშე გვაყენებს მშობიარობის შემდგომი პერიოდი?
- ბავშვის დაბადება, რა თქმა უნდა, უბედნიერესი და უმნიშვნელოვანესი მოვლენაა ადამიანის ცხოვრებაში, თუცა დიდი ბედნიერების მიუხედავად, მშობელს უწევს უამრავ სირთულესთან გამკლავება, სრულიად ახალ რეალობასთან შეგუება. სამწუხაროდ, არც თუ ისე იშვიათად მოჰყვება ხოლმე მშობიარობას დეპრესია, პოსტნატალური დეპრესია. მშობიარობის შემდეგ დედას თითქმის აღარ რჩება დრო საკუთარი თავისთვის, პარტნიორისთვის, მეგობრებისთვის. ხშირად, უბრალოდ გამოძინებას ან მოწესრიგებას ვერ ახერხებს, რომ არაფერი ვთქვათ გართობასა და განტვირთვაზე.
- რა სიმპტომები ახასიათებს პოსტნატალურ დეპრესიას და რა არის მისი გამომწვევი მიზეზები?
- პირველ რიგში, ვიტყვი იმას, რომ დეპრესია არ უნდა აგვერიოს, იმ მელანქოლიურ მდგომარეობაში, რომელიც მოჰყვება ხოლმე მშობიარობას და ცნობილია „Baby blues“ სახელით. ახასიათებს ნაღვლიანი განწყობა, შფოთვა, გაღიზიანება, შემცირებული კონცენტრაცია, ძილის პრობლემები, უმადობა. თუმცა ეს მდგომარეობა ორ კვირაზე მეტ ხანს არც გრძელდება ხოლმე. პოსტნატალური დეპრესიის სიმპტომები კი უფრო მძაფრი და ხანგრძლივია, რამაც საბოლოდ ხელი შეიძლება შეუშალოს მშობელს, ბავშვზე ზრუნვასა და ბავშვის განვითარების ხელშეწყობაში.
ასეთ დროს დედას აქვს:
  • უძილობა ან პირიქით სულ ეძინება;
  • სულ დაღლილია;
  • არ აქვს ენერგია;
  • კარგავს მადას, ან ჭამს ჩვეულებრივზე მეტს;
  • აღარ ანიჭებს სიამოვნებას მისთვის აქამდე სასიამოვნო საქმიანობები;
  • უმეტესად გაღიზიანებულია;
  • აქვს უიმედობის, სირცხვილის, დანაშაულის გრძნობა;
  •  უჭირს გადაწყვეტილებების მიღება;
  • აქვს პანიკური შეტევები, მწვავე შფოთვა, რაოდენ გასაკვირიც არ უნდა იყოს, ფიქრები იმაზე, რომ ავნოს საკუთარ თავს ან ბავშვს.
  • ფიქრები სუიციდზე. ფიქრობენ, რომ ცუდი დედები არიან და ვერაფერს აკეთებენ სწორად.

​პოსტნატალური დეპრესიით მხოლოდ დედები არ იტანჯებიან, ხშირად ახალბედა მამებსაც ტანჯავთ ეს მდგომარეობა. განსაკუთრებით მაღალია რისკი იმ შემთხვევაში, თუ მამას აქამდეც ჰქონია დეპრესია, პრობლემები ურთიერთობებში, ფინანსური პრობლემები. მამის ამ მდგომარეობასაც იგივე ნეგატიური ეფექტი აქვს, როგორც პარტნიორთან ურთიერთობაზე, ასევე ბავშვის განვითარებაზე.
- როგორ გავუმკლავდეთ ამ პერიოდს? თუ არსებობს გზები, სპეციალისტის ჩარევის გარეშე რომ დაძლიოს დედამ დეპრესია?

- პირველ რიგში, მშობელმა უნდა აღიაროს, თქვას, რომ ცუდად არის, იტანჯება. სამწუხაროდ, ძალიან ართულებს ამაზე საუბარს ჩვენი საზოგადოების განწყობა, რადგან შვილი ჰყავს ადამიანს და მიუხედავად ამისა ცუდად არის, იმას არ ნიშნავს, რომ უმადურია ან არ უყვარს თავისი პატარა. უნდა ითხოვოს დახმარება ოჯახის წევრებისგან, მეგობრებისგან, მისცეს საკუთარ თავს მოდუნების, დასვენების, გართობის უფლება.
- რამდენად დიდი როლი აქვს პარტნიორთან და ზოგადად გარშემო მყოფებთან ურთიერთობას პრობლემის დაძლევის პროცესში?
- როგორც უკვე ვთქვი, ჩვენს საზოგადოებაში ძალიან რთულია ამ თემაზე საუბარი, მშობებისთვის. ხშირად პარტნიორისგან, ოჯახის წევრებისგან, მეგობრებისგან არ არის ხოლმე ადეკვატური რეაქცია. როგორც კი გაბედავს დედა და იტყვის, რომ ცუდად არის, საპასუხოდ ისმენს ისეთ ფრაზებს როგორიცაა: „აბა რომ აჩენდი ბავშვს რა გეგონა“, „მე ასეთი 3 გავზარდე და შენ საწუწუნო რა გაქვს“ და ა.შ. ეს ყველაფერი კი, რა თქმა უნდა, ვერ ეხმარება და უფრო ამწვავეს დეპრესიაში მყოფი ადამიანის მდგომარეობას. ხშირად ისეც ხდება, რომ დეპრესიის რომელიმე სიმპტომს, მაგალითად, ადამიანის დაძაბულობას, ენერეგიის არქონას მიაწერენ ადამიანის პიროვნულ თვისებას. ამბობენ ზარმაცია და უჟმურიაო, არადა ამ დროს დეპრესიით იტანჯება ადამიანი. ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს, იმას თუ რამდენად სერიოზულად მიიღებს პარტნიორი, ოჯახი და ზოგადად გარშემომყოფები დედის ამ მდგომარეობას. მან უნდა დაინახოს, იგრძნოს, რომ კი არ აკრიტიკებენ, ესმით მისი და ცდილობენ დახმარებას.
ბევრ შემთხვევაში, დეპრესია თვეები და წლებიც გრძელდება. თუ გრძნობთ, რომ დამოუკიდებლად ვერ უმკლავდებით, არ გადადოთ სამომავლოდ, მიმართეთ სპეციალისტს. მკურნალობა ხდება როგორც მედიკამენტებით, ასევე თერაპიით.

​ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების​ ჯგუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მეშინოდა, რომ მეუღლე მიმატოვებდა, საკუთარ თავს ყოველდღიურად ვებრძოდი“ - სექსუალური პრობლემები მშობიარობის შემდგომი დეპრესიის დროს

„მეშინოდა, რომ მეუღლე მიმატოვებდა, საკუთარ თავს ყოველდღიურად ვებრძოდი“ - სექსუალური პრობლემები მშობიარობის შემდგომი დეპრესიის დროს

ყველასთვის ცნობილია, რომ ადამიანები ტრავმულ გამოცდილებაზე ერთმანეთისგან განსხვავებულად რეაგირებენ. ზოგიერთები საკუთარ თავში იკეტებიან, ნაწილს დეპრესია ტანჯავს, არიან ისეთებიც, ვისაც ყველაფრის მარტივად გადალახვა შეუძლია. ხშირად ხდება, რომ ტრავმული გამოცდილება და ხშირი უსიამოვნებები ადამიანებს სექსისადმი ინტერესს აკარგვინებს ან მისადმი სიძულვილით განაწყობს. ჩვენს სტატიაში ერთ-ერთი ქალბატონის ისტორიას გაგაცნობთ, რომელსაც მშობიარობის შემდგომი დეპრესიის გამო სექსის დროს უსიამოვნო ფსიქოსომატური სიმპტომები და ტკივილები აღენიშნებოდა. სექსუალური ცხოვრების ხარისხის მნიშვნელოვანმა დაქვეითებამ მას მეუღლესთან ურთიერთობაში სერიოზული პრობლემები შეუქმნა. ქალბატონის თქმით, ის განქორწინებაზეც ხშირად ფიქრობდა. საბოლოოდ მან მეუღლესთან ერთად აღნიშნულ პრობლემასთან წარმატებით გამკლავება და ჯანსაღი ოჯახური ურთიერთობების აღდგენა შეძლო.

„წარმოდგენა არ მქონდა, როგორ შეცვლიდა ბავშვის გაჩენა ჩემს ცხოვრებას. მეგონა, ყველაფერი არაჩვეულებრივად იქნებოდა, მაგრამ აღმოვაჩინე, რომ ამის წინასწარ პროგნოზირება შეუძლებელია.

ჩემი პირველი მშობიარობა რთული ნამდვილად არ ყოფილა, თუმცა დიდხანს გაგრძელდა. ბავშვის გაჩენიდან მალევე საცხოვრებელი ადგილი შევიცვალეთ და მეუღლის ოჯახთან ახლოს დავსახლდით. მე ყველა ჩემს ახლო მეგობარს დავშორდი და თავს მარტოსულად ვგრძნობდი, თუმცა, იმედი მქონდა, რომ ეს მალე გაივლიდა. როდესაც ჩვენი ვაჟი თვენახევრის გახდა, ჩემი მეუღლე სექსზე პირველად ალაპარაკდა. მე ამისთვის მორალურად მზად არ ვიყავი, თუმცა მისი სურვილი გავითვალისწინე და დავთანხმდი. ძალიან ვღელავდი, რის გამოც პროცესი ძალიან მტკივნეული იყო. მეუღლემ განიცადა, რომ ყველაფერი ასე ცუდად დასრულდა. რამდენიმე წარუმატებელი მცდელობის შემდეგ ექიმთან წავედი. მან მითხრა, რომ ყველაფერი რიგზე იყო. ექიმის თქმით, ტკივილი, შესაძლოა, ჯერ კიდევ შეუხორცებელ ნაკერებთან ყოფილიყო კავშირში. თუმცა, დამარწმუნა, რომ ძალიან მალე ყველაფერი გაივლიდა.

დრო გადიოდა, თუმცა სექსის დროს ტკივილი ისევ მაწუხებდა, რის გამოც ქმართან ურთიერთობას გავურბოდი. სექსუალური კავშირისთვის თავის ასარიდებლად ათასგვარ მიზეზს ვიფიქრებდი, დასაძინებლად ადრე ვწვებოდი, ბავშვს ვუვლიდი, სახლს ვალაგებდი. ჩემი მეუღლე ძალიან მიყვარდა, მაგრამ სექსი ტკივილს მაყენებდა, რის გამოც თავს საშინლად ცუდად ვგრძნობდი. ვხედავდი, რომ ჩვენი ქორწინება საფრთხის ქვეშ იყო. ჩვენს ვაჟზე ვღელავდი, რომელსაც, სავარაუდოდ, განქორწინებული მშობლები ეყოლებოდა. მეშინოდა, რომ მეუღლე მიმატოვებდა. საკუთარ თავს ყოველდღიურად ვებრძოდი.

მეუღლე ყველაფერს მოთმინებით იტანდა და ჩემს პრობლემას გაგებით ეკიდებოდა, თუმცა ერთ დღეს ჩვენ ერთმანეთთან საუბარი საერთოდ შევწყვიტეთ. თავს დამნაშავედ ვგრძნობდი. განვიცდიდი, რომ მას განწყობას ვუფუჭებდი. ყველაფერზე ვბრაზობდი და საკუთარ თავში ჩავიკეტე. ჩემთვის ყველა და ყველაფერი უცხო გახდა. პანიკური შეტევები დამეწყო. როდესაც ჩემი შვილი 3 წლის გახდა, ექიმთან წავედი და მის კაბინეტში ქვითინი დავიწყე. ვამბობდი, რომ არ ვიცოდი, ვინ ვიყავი. ექიმს ვუთხარი, რომ ვერ შევძელი დედისა და ცოლის ღირსეული როლის შესრულება. ჩემი მდგომაროების შეფასების შემდეგ ანტიდეპრესანტები დამინიშნეს და ფსიქოთერაპევტთან გამგზავნეს. ექიმმა მირჩია, რომ თერაპიის კურსებზე მეუღლესთან ერთადაც უნდა მევლო და მის გარეშეც. მე და ჩემმა ქმარმა გავაცნობიერეთ, რომ საქმე მშობიარობის შემდგომ მძიმე დეპრესიასთან გვქონდა, რომელიც ჩემზე, როგორც ფიზიკურად, ასევე ფსიქიკურად ზემოქმედებდა და სექსუალური ცხოვრების ხარისხსაც მიქვეითებდა.

თერაპიის დროს მივხვდი, რომ ჩემს ქმარს არამხოლოდ სექსი სურდა ჩემთან, მას ჩვენი ჩვეული სიახლოვე და ურთიერთობა ძალიან ენატრებოდა. ჩვენ ღამით პაემნებზე სიარული დავიწყეთ. ერთად ბევრ დროს ვატარებდით, თუმცა სექსი არ გვქონდა. მეუღლესთან ერთად ხშირად ვიცინოდი, საინტერესო თემებზე ვსაუბრობდით, საკუთარ ემოციებს და განცდებს ღიად გამოვხატავდით. ერთი წლის შემდეგ ვიგრძენი, რომ ნელ-ნელა საკუთარ თავს ვუბრუნდებოდი. მე და ჩემი მეუღლე არსებულ ვითარებას ერთად ვაფასებდით. ანტიდეპრესანტის დოზების შემცირების გადაწყვეტილებაც ერთობლივად მივიღეთ და მეორე ბავშვის ყოლაზეც დავფიქრდით. ჩვენი სექსუალური ცხოვრება კვლავ არაჩვეულებრივი გახდა.

ფიზიკური ჯანმრთელობა ჩვენს გონებასთან ძალიან ძლიერ კავშირშია. უსიამოვნო გამოცდილება ორგანიზმზე მრავალმხრივ ზემოქმედებს. ხშირად მტკივნეული ფიზიკური შეგრძნებების ნამდვილი მიზეზის დადგენა გვიჭირს. მეორე ბავშვის გაჩენის შემდეგ მე და ჩემს მეუღლეს პირველი სექსის ძალიან გვეშინოდა, თუმცა ყველაფერმა კარგად ჩაიარა. ჩვენ იმაზე უკეთესი სექსუალური ცხოვრება გვქონდა, ვიდრე წლების წინ, როდესაც ორივენი ბევრად ახალგაზრდები და ენერგიულები ვიყავით. სექსი კვალვ ჩვენი ცხოვრების განუყრელ და მნიშვნელოვან ნაწილად იქცა, რაც ძალიან მაბედნიერებს.

მომზადებულია​ Cosmo.ru​-ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

წაიკითხეთ სრულად