Baby Bag

,,ასტრაზენეკას ეფექტური ვაქცინის სიფრთხილით გადაფარული კოვიდის სასიკვდილო შიშები'' - არჩილ მარშანია ვაქცინაციაზე

,,ასტრაზენეკას ეფექტური ვაქცინის სიფრთხილით გადაფარული კოვიდის სასიკვდილო შიშები'' - არჩილ მარშანია ვაქცინაციაზე

,,ასტრაზენეკას ეფექტური ვაქცინის სიფრთხილით გადაფარული კოვიდის სასიკვდილო შიშები'' - ამ სახელწოდებით აქვეყნებს პოსტს სოციალურ ქსელში რეანიმატოლოგ-ანესთეზიოლოგი არჩილ მარშანია, რომელსაც ​MomsEdu.ge უცვლელად გთავაზობთ:

,,იწვევს თუ არა ვაქცინაცია თრომბოზს?

ამ ეტაპზე ამ შეკითხვაზე ზუსტი პასუხი არ არსებობს, თუმცა იმიტომ კი არა, რომ ვინმე რამეს მალავს ან ‘’აწყობს’, არა, იმიტომ რომ უკიდურესად იშვიათი მოვლენების დაკავშირება ამა თუ იმ პრეპარატთან არის ძალიან რთული.

რატომ არის იშვიათი მოვლენების დაკავშირება პრეპარატებთან რთული?

ზოგადად (მაგალითისთვის) თუ ავიღებთ ქვეყანას რომლის მოსახლეობა დაახლოებით 100 მილიონია, იმ ქვეყანაში ყოველ დღე კვდებიან ადამიანები (ყველა ქვეყანაში კვდებიან ყოველ დღე ადამიანები სხვადასხვა მიზეზით).

ამ ასმილიონიან ქვეყანაში 1000 ადამიანი კვდება ყოველ დღე, ზოგი ავტოსაგზაო შემთხვევაში, ზოგი თრომბოზით, ზოგი ინფარქტით, ზოგი მწვავე ალერგიით, ზოგი სიმსივნით, ზოგი ცოფით და ა.შ.

ჩვენ რომ ავდგეთ ერთ დღეს და ამ ასმილიონიან ქვეყანაში უცბად ყოველ დღე ადამიანებს ვაჭამოთ გორის ვაშლი, ყოველ დღე ისევ მოკვდებიან ადამიანები, მეტიც, ვაშლის ჭამის შედეგაც ბევრი მოკვდება, რაც კვდებოდა სხვადასხვა მიზეზით, თუმცა ეს არ ნიშნავს, რომ გორის ვაშლი იწვევს ავტოსაგზაო შემთხვევებს, ან თრომბოზებს, ან ინფარქტს ან ალერგიას ან სიმსივნეს და ა.შ.

ან რომ ავდგეთ და დღეში მილიონ ადამიანს დავალევინოთ პარაცეტამოლი, პარაცეტამოლის დალევის შემდეგაც მოკვდება ვინმე, თუმცა არ ნიშნავს რომ პარაცეტამოლი კლავს და ა.შ.

ანუ ‘’ვაშლის შემდეგ’’ და ‘’პარაცეტამოლის შემდეგ’’ არ ნიშნავს ‘’ვაშლით გამოწვეულს’’ და ‘’პარაცეტამოლით გამოწვეულს’’.

იგივეა ვაქცინაზე, როდესაც მასიურად იწყებ მოსახლეობისთვის რამის მიწოდებას და მილიონში ერთეული გართულებები ემთხვევა ვაქცინას (ან ვაშლს, ან პარაცეტამოლს) ეს იმას ნიშნავს რომ რთულია გაარჩიო რის გამო მოხდა, ვინაიდან ისედაც ხდებოდა მსგავსი სამწუხარო შემთხვევები და დიდი შანსია რომ დამთხვევა იყოს, კორელაცია (და არა ფაქტი).

შესაბამისად, სჭირდება გამოკვლევა და რისკის და სარგებელის განსაზღვრა.

რამდენად მაღალი შეიძლება იყოს თრომბოზის რისკი ვაქცინის შემდეგ?

ეს რისკი შესაძლებელია რომ საერთოდაც არ არსებობს და არის 0, რადგან იშვიათია და ზოგადად, არავაქცინირებულ ადამიანებშიც ხდება ხოლმე, შესაბამისად ამ ეტაპზე ამის დადგენა იშვიათობის გათვალისწინებით ძალიან რთულია (როგორც დასაწყისში აღვნიშნე).

გერმანიამ 31 ასეთი შემთხვევა დააფიქსირა 2 700 000 ვაქცინის დოზის შემდეგ (არა ვაქცინით განვითარებული, არამედ ვაქცინის შემდეგ* განვითარებული. ორი სხვადასხვა რამეა.)


დიდი ბრიტანეთში - 5 შემთხვევა 11 000 000 ვაქცინის დოზის შემდეგ (არა ვაქცინით განვითარებული, არამედ ვაქცინის შემდეგ* განვითარებული. ორი სხვადასხვა რამეა.)


მსგავსი დამთხვევა შესაძლებელია 1 : 100 000თან იყოს კორელაციაში (არა ფაქტთან) ვაქცინასთან, თუმცა აქ ყველაზე მნიშვნელოვანი ის არის რომ ზოგადად, ვაქცინის გარეშე, და არა პანდემიისას (რადგან პანდემიისას ამან კიდევ მოიმატა, ჩვენ დაზუსტებით ვიცით რომ კოვიდის ერთ-ერთი სასიკვდილო დადასტურებული გართულება თრომბოემბოლიებია), არამედ ნორმალურ სიტუაციაში თრომბოემბოლიები გვხვდება 2დან 16მდე შემთხვევა ყოველ მილიონ მოსახლეზე


რატომ არის დიდ ბრიტანეთს და გერმანიას შორის ამხელა სხვაობა?

დიდმა ბრიტანეთმა პირველ რიგში მოხუცების ვაქცინაცია დაიწყო, ხოლო გერმანიამ პირიქით, ამიტომ ის სპეკულაცია რომ შესაძლოა იმუნური პასუხის ‘’ბრალია’’ აქედან მოდის, თუმცა გასათვალისწინებელია ისიც რომ ახალგაზრდა ქალებში, ვინც კონტრაცეპტივებს იღებს, თრომბოემბოლიების რისკი ისედაც მომატებულია ვაქცინის გარეშეც.


იშვიათობა და ბევრი კომპონენტის გათვალისწინებაა ამის დადგენის სირთულე, თუმცა ევროპის მარეგულირებელმა სააგენტომ ვერ ნახა გამოკვლევის შემდეგ რაიმე განსაკუთრებული რისკ ფაქტორი და ხაზგასმით აღნიშნა რომ ეს არ არის დადასტურებული ფაქტი, არის შესაძლებელი თუმცა ახლა საუბარია მხოლოდ კორელაციაზე და ვაქცინის სარგებელი გაცილებით მეტია მის თეორიულ რისკებთან.

მაშინ რატომ შეაჩერა გერმანიამ?

1 - ზედმეტი სიფრთხილე და თავის დაზღვევა;

2 - სხვა ვაქცინებზე ხელმისაწვდომობა;

სხვათაშორის მიუხედავად იმისა, რომ მაგალითად მსგავსი დაუდასტურებელი შემთხვევბი ყველა ვაქცინას აქვს, მათ შორის მოდერნას და ფაიზერსაც, 36 შემთხვევა 31 000 000 ვაქცინის დოზის შემდეგ (არა ვაქცინით განვითარებული, არამედ ვაქცინის შემდეგ* განვითარებული. ორი სხვადასხვა რამეა).


3 - ადამიანებში ნდობის შენარჩუნება.

საერთოდ ხომ არ ჯობია ამ დაუდასტურებელი თეორიული შემთხვევების გამო შეჩერდეს ვაქცინაცია?

გერმანიის ამჟამინდელი სტატისტიკით მილიონი ვაქცინის დოზის შემდეგ (არა ვაქცინით, არამედ ვაქცინის შემდეგ. ორი სხვადასხვა რამეა) თუ მოკვდა 4 ადამიანი, შევადაროთ კორონავირუსის ინფექციის სიკვდილობის სტატისტიკის ვარაუდს:

  • 60 წლის ასაკის მილიონი ადამიანის ინფიცირების შემთხვევაში 20 000 ადამიანი მოკვდებოდა;
  • 40 წლის ასაკის მილიონი ადამიანის ინფიქირებისას დაახლოებით 1000 ადამიანი მოკვდებოდა;
  • 30 წლის ასაკის მილიონი ადამიანის ინფიცირებისას კი რამდენიმე ასეული მოკვდებოდა.


გრძელდება თუ არა შესწავლა და დაკვირვება?

ცხადია ძალიან ფრთხილი და მუდმივი კვლევა/მონიტორინგი უწყვეტად მიმდინარეობს.

ასტრაზენეკას ვაქცინა თითქმის 100%-თ იცავს კოვიდ19-ს მძიმე გართულებებისგან.

ჯანმრთელობას გისურვებთ,'' - აღნიშნავს არჩილ მარშანია. 


არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფ​ი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,მოგვეწონებოდა, ასე დაუკითხავად ჩვენს ფოტოებს, რომ აფრიალებდნენ ტრაგედიის ხაზგასასმელად?''

,,მოგვეწონებოდა, ასე დაუკითხავად ჩვენს ფოტოებს, რომ აფრიალებდნენ ტრაგედიის ხაზგასასმელად?''
ფსიქოლოგი ჯანა ჯავახიშვილი ბათუმის ტრაგედიის შესახებ წერს. პოსტში, ფსიქოლოგი რამდენიმე სხვადასხვა საკითხს განიხილავს:

,,მეგობრებო, ბევრი პოსტი შემომხვდა დღეს ამ სივრცეში, რომელიც ამბობს, რომ ფსიქოლოგები უკვე ამ ეტაპზე უნდა ეხმარებოდნენ ბათუმის ტრაგედიაში დაზარალებულ ადამიანებს. რომ არ მოხდეს მცდარი შეხედულებების გავრცელება, მინდა ამაზე კომენტარი გავაკეთო: უბედური შემთხვევისა თუ კატასტროფების დროს რეაგირების მიდგომები უნდა ეყრდნობოდეს სამეცნიერო მტკიცებულებას იმის თაობაზე, რა არის ეფექტური და რა ეხმარება ადამიანებს გაუმკლავდნენ უბედურებას, და რა არ ეხმარება და პირიქით, აზიანებს.

მტკიცებულება გვიჩევენებს, რომ ძალიან მნიშვნელოვანია, ვაცალოთ ადამიანებს, რომლებმაც პოტენციურად მატრავმირებელი გამოცდილება მიიღეს, რომ თავისი ბუნებრივი გამკლავების რესურსები ჩართონ.

პოტენციურად მატრავმირებელ გამოცდილებას ექვემდებარება მსოფლიოს მოსახლეობის დაახლოებით 85%, მაგრამ პოსტტრავმული სტრესული აშლილობა უვითარდება მსოფლიო მოსახლეობის საშუალოდ დაახლოებით 3%-ს (ცოტა მეტს), ხოლო მათგან, ვინც დაექვემდებარა მატრავმირებელ გამოცდილებას - საშუალოდ დაახლოებით 6%-ს.

აქვთ სტრესმედეგობა (ინგლისურად resilience) ადამიანებს, ოჯახებს, სამეზობლოს. და უნდა ვაცალოთ, რომ ეს ბუნებრივი დაძლევის მექანიზმები ჩაირთოს და ამუშავდეს, აქ არ შეიძლება "მკურნალობა" დავუწყოთ, აქ არ შეიძლება ფსიქოლოგიზაცია, ფსიქიატრიზაცია, ფსიქოთერაპიზაცია, "დამამშვიდებელი წამლების მიცემა".

სხვა არის, თუ ადამიანი ისეა გამოსული წყობიდან, რომ თავს ვეღარ უვლის, ყოველდღიურ მოვალეობებს ვეღარ ასრულებს - ამ შემთხვევაში მწვავე სტრესულ რეაქციებთან გვაქვს საქმე და საჭიროა პროფესიული დახმარება. სხვა შემთხვევაში - უნდა ვაცალოთ.

უნდა ვენდოთ ადამიანის და მისი უახლოესი გარემოცვის დაძლევის რესურსებს, მათ ჩვეულ გამკლავების სტრატეგიებს (იქნება ეს რელიგიურ რწმენაზე დაფუძნებული თუ სხვა სტრატეგიები) - ეკოლოგიურები უნდა ვიყოთ ჩვენს მიდგომებში, ამ სიტყვის ფართო გაგებით. უნდა ვაცალოთ.

ტრავმული გამოცდილებიდან ერთი თვის მანძილზე ბუნებრივია, რომ ადამიანებს ჰქონდეთ სიმპტომები - განმეორებადი არაკონტორლირებადი მოგონებები, სიზმრები გადატანილ ტრავმულ გამოცდილებაზე, ძილის დარღევები, აწეული შფოთვა და გაღიზიანებადობა, ადვილად შეკრთომა მოულოდნელ ხმაურზე, თავის არიდება ტრავმულ გამოცდილებასთან დაკავშირებული სიტუაციების, შესაძლოა ემოციების ერთგვარი დაქვეითებაც ("ანესთეზია"), შესაძლოა დაწეული გუნება-განწყობილება, ბრალეულობის განცდა (მაგ., ე.წ. გადარჩენილის ბრალეულობის განცდა" - რომელიც ირაციონალურია - ადამიანის ბრალი არ არის რომ ის გადარჩა როცა სხვა ადამიანი დაიღუპა, მაგრამ მას შესაძლოა აწუხებდეს ეს აზრი). და ასე შემდეგ. ამგვარი სიმპტომების გაჩენა ტრავმული გამოცდილების მიღების მერე - ბუნებრივი რეაქციებია იმ არანორმალურ გარემოებებზე, რაც ადამიანმა გამოიარა, მაგრამ - მხოლოდ ერთი თვის მანძილზე - თუ სიმპტომები არ განილევა პირველი თვის ბოლოსთვის ეს შესაძლოა პოსტტრავმული სტრესული აშლილობის განვითარებაზე მიგვითითებდეს. მაგრამ ერთი თვის მანძილზე სიმპტომების არსებობა - ბუნებრივია და ამ სიმტპომების დახმარებით ადამიანი უმკლავდება ტრავმულ გამოცდილებას, "ინელებს" მას. აქ არ უნდა ჩავერიოთ "მკურნალობით" და არ უნდა შევუშალოთ ხელი ბუნებრივ გამკლავებას.

ამავე დროს, ტრავმული გამოცდილების მიღებიდან ერთი თვის მანძილზე უაღრესად მნიშნელოვანია ე.წ. "ფხიზელი დაკვირვება" - იმისა, მცირდება თუ არა სიმპტომების ინტენსივობა და სიხშირე ერთი თვის მანძილზე. თუ მცირდება - ესე იგი, მუშაობს ადამიანის ბუნებრივი დაძლევის, გამკლავების რესურსები (ადამიანისა და მისი სოციალური გარემოცვისა). თუ პირიქით, იზრდება სიმპტომების სიხშირე და ინტენსივობა და მდგომარეობა უარესდება - აი აქ საჭიროა პროფესიული დახმარება. მაგრამ ამას ვერ ვიტყვით დღეს. ამას უნდა ფხიზელი დაკვირვება. და თუ ადამიანს ესაჭიროება დახმარება - აქაც არსებობს მტკიცებულებითი მეთოდები. ბათუმში არის ძალიან კარგი სერვისი, კლუბი სინერგია, რომელიც მომზადებულია ამ საკითხებში და მობილიზებულია და გაუწევს დახმარებას იმ ადამიანებს, ვისაც დასჭირდება დახმარება.

ამავე დროს, ამ ტრაგედიაში არიან განსაკუთრებით დაზარალებული ადამიანები, ისინი, ვისაც ოჯახის წევრები დაეღუპა. და მათ ამ ეტაპზე განსაკუთრებული მზრუნველობა ესაჭიროებათ ყველა ჩვენგანის მხრიდან. განსაკუთრებული თანადგომა. ქედის მოხრა მათი ტკივილის წინაშე. მაგრამ არა "მკურნალობა" (თუ ეს არ არის მწვავე მდგომარეობა, რომელიც ზევით აღვწერე). მათაც უნდა ვაცალოთ, რომ მათ და მათი უახლოესი გარემოცვის გამკლავების რესურსებს არ შევუშალოთ ხელი ზედმეტი ჩარევით ამ ეტაპზე. აქ ყველაზე მნიშვნელოვანი ის არის, რომ ეს რამდენიმე დღე რომ გაივლის, არ მივატოვოთ ეს ადამიანები.

ამ წუთში მეცნიერებაში კარგად ცნობილი ფენომენია გაცოცხლებული ჩვენს საზოგადოებაში, რომელსაც "თაფლობის თვეს" უწოდებენ ფსიქოტრავმატოლოგიაში - როდესაც ყველა ვისაც ამა თუ იმ კუთხით შეეხო ტრაგედია, ყურადღების ცენტრშია და საზოგადოება მათ თანადგომასა უცხადებს და დახმარებას ცდილობს. მაგრამ ყველაზე მნიშნელოვანი ეტაპი დადგება "ხვალ" (და ეს ხვალ შეიძლება იყოს რამდენიმე დღე, კვირა ან თვე, ან, გნებავთ - წელიწადი - როდესაც საზოგადოება ყურადღებას უკვე სხვა მოვლენებზე გადაიტანს. აი ამ დროს ეს ადამიანები არ უნდა დარჩნენ მარტო. "ომი დამთავრდა, მშვიდობის გეშნოდეთ" = ამაზეც არის ნათქვამი. ამ ტრაგედიიდან რამდენიმე თვის მერე, ერთი წლის მერე, რამდენიმე წლის მერე - ეს ადამიანები არ უნდა დარჩნენ მარტო, როგორც ეს, მაგალითად, 2015 წლის წყალდიდობის შედეგად დაზარალებული ოჯახების შემთხვევაში მოხდა, რომელთაც სახელმწიფო არაფრით დაეხმარა.

აქვე მინდა ვთქვა, რომ ფსიქოლოგებისგან განსხვავებით, რომლებიც ამ ეტაპზე არ არიან დახმარების პირველი რგოლი, განსხვავდება ჟურნალისტების პროფესიული როლი და მისია - პასუხსიმგებლიანი ჟურნალისტი, ტრავმის მიმართ მგრძნობიარე და კომპეტენტური, თუ იცის როგორ ეურთიერთოს ადამიანს, რომელსაც უბედურება დაატყდა თავს - უნდა მივიდეს და დაელაპარაკოს ადამიანს, მაგრამ, მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ადამიანს აქვს ამისი სურვილი. ჟურნალისტმა უნდა გააშუქოს მოვლენები, ასეთია ჟურნალისტის პროფესია, და ის არ იმსახურებს საზოგადოების მხრიდან გაკიცხვას იმის გამო, რომ ასრულებს თავის პროფესიულ მოვალეობას. ოღონდ, კიდევ უნდა გავიმეორო - ეს უნდა იყოს პასუხისმგებლიანი და არა სენსაციის მაძიებელი ჟურნალისტი და მედია.

და კიდევ ერთი რამ: დღეს, როცა მედია ყველა ჩვენ გავხდით, სოციალური ქსელების საშუალებით, ჩვენც უნდა დავაყენოთ თავი ამ ადამიანების ადგილზე და ვკითხოთ ჩვენს თავს - მოგვეწონებოდა ასე დაუკითხავად ჩვენს ფოტოებს რომ აფრიალებდნენ ტრაგედიის ხაზგასასმელად? ალბათ არა. იქნებ ამაზე თავი შევიკავოთ, იმიტომ რომ, სოციალური ქსელების საშუალებით, ახლა ყველა გარკვეულწილად "ჟურლანილსტები" ვართ, და იქნებ ფოტოების გარეშე გამოვხატოთ ჩვენი კოლექტიური გლოვა.

კიდევ მინდა შევეხო იმას, რომ თურმე 11 ოქტომბერი გამოცხადებულა ხელისუფლების მხრიდან ოფიციალურ "გლოვის დღედ". ხოდა არ მიმაჩნია ეს სწორი. გლოვობს დღეს მთელი საქართველო და ასე აწონილ-ფორმალურად არ შეიძლება ამ ვითარებაში გლოვის "გამოცხადება". გუშინდლიდან მოყოლებული უკვე გლოვის დღეები აქვს საქართველოს და ამის არა გამოცხადება, არამედ უბრალოდ კონსტანტაციაა საჭირო და შესაბამისი მოქმედება ხელისუფლების მხრიდან.

როგორ უნდა დავძლიოთ კოლექტიურ დონეზე ეს უბედურება? იმით, რომ პრობლემებს თვალი არ დავუხუჭოთ და ორი მუშა არ ჩავთვალოთ დამნაშავედ ამ სისტემურ პრობლემაში, რასაც უსისტემო მშენებლობები, მიშენებები და საავარიო სახლების იგნორირება ჰქვია. ამ გლოვას მხოლოდ იმ შემთხვევაში გავუმკლავდებით ღირსეულად, თუ ვითარების გამოსწორებაზე ვიმუშავებთ და არა განტევების ვაცის ძიებაზე, და თუ შევამცირებთ მომავალში ასეთი უბედურების განმეორების რისკს. და აქ ალბათ უნდა დაისვას შეკითხვა: რა ვისწავლეთ 2015 წლის წყალდიდობიდან? გამოვასწორეთ რამე? თუ ისევ გასცემენ ვერეს ხეობაში მშენებლობების ნებართვებს? რა შეიცვლება ბათუმის ტრაგედიის მერე? კიდევ ორი მუშის, ღატაკისა და უქონელის, ოჯახები გაუბედურდება, სავარაუდოდ. პასუხისმგებელი "ჩინოვნიკები" კი 11-ში "ოფიციალურ გლოვის დღეს" იგლოვებენ, ნორმირებულად,'' - აღნიშნავს ჯანა ჯავახიშვილი. 
წაიკითხეთ სრულად