Baby Bag

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვებში კითხვის პრობლემების გამომწვევ მიზეზებზე ისაუბრა და გენეტიკის მნიშვნელოვან როლს გაუსვა ხაზი:

„ეს არის ნეირობიოლოგიური მდგომარეობა. არის თუ არა ეს მემკვიდრეობითი? ლიტერატურაში ყველაზე დიდი მოცულობა არის კითხვის კვლევების. ტერმინს „დისლექსია“ დღეს უკვე ნაკლებად ხმარობენ. ეს იგივეა, რაც კითხვის უნარის დაქვეითება. ყველაზე ბევრი კვლევა არის დისლექსიაზე, რომ ეს არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით. ვერ/არ აზუსტებენ, რომელი გენები აკონტროლებენ ამას. ხშირად ისტორია არის, რომ მამაკაცის ხაზით ან ერთ, ან მეორე მხარეს აქვთ ხოლმე კითხვისა და წერის პრობლემები, მათემატიკის ნაკლებად.“

„რა იწვევს ამ ნეირობიოლოგიურ მდგომარეობას? ​მხოლოდ ერთი ფაქტორი არასდროს არ არის ხოლმე გადამწყვეტი. მნიშვნელოვანია მუცლად ყოფნისას თავის ტვინის პრენატალური განვითარების თავისებურებები. ნაყოფის ცენტრალური ნერვული სისტემა პირველი სამი თვის განმავლობაში ყალიბდება და გადის ხუთ ეტაპს. როდესაც ნეირონების დიდი ნაწილი არ კვდება და ბევრი ნეირონი რჩება, ეს ცუდია. როდესაც ბევრი ნეირონი კვდება და ცოტა რჩება, ესეც ცუდია. ნეირონების მიგრაცია - აქ არის ჩვენი უბედურება. ნეირონები გამრავლების შემდეგ შეიძლება მოხდეს ისე, რომ შუბლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს კეფაში, საფეთქლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს შუბლში. წარმოიდგინეთ, რა ხდება ასეთი ადამიანის ტვინში. ტვინი არ არის დაზიანებული. ნეირონული ქსოვილი დაზიანებული არ არის. ტვინის ფუნქციები დროზე არ ყალიბდება, რაც იწვევს დასწავლის პრობლემებს. მეორე მიზეზი არის თავის ტვინის ფუნქციური ასიმეტრია. ტვინის ორ ჰემისფეროს თავისი ფუნქციები აქვს. ორივე ტვინი მონაწილეობს ნებისმიერ ჩვენს ქცევაში. კითხვის ათვისებას ორივე ჰემისფერო სჭირდება. კითხვა მარჯვენა ჰემისფეროთი იწყება. ასოები უნდა გაარჩიო. ცუდი მკითხველისთვის შემდეგ მარცხენა ჰემისფეროზე გადასვლა არ ხდება, ის რჩება ამ სტრატეგიაზე. “ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

​წყარო

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრა...
​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრაციაში? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა კლინიკური ნეიროფსიქოლოგი მაია მაჭავარიანი. - რა არ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ჩვენ მოგვეთხოვება ბავშვისთვის მეტყველებით გამდიდრებული გარემოს შექმნა,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„ჩვენ მოგვეთხოვება ბავშვისთვის მეტყველებით გამდიდრებული გარემოს შექმნა,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ მშობლებს ურჩია, რომ ბავშვის ენობრივი უნარების განვითარებისთვის მას ცოცხალი სამეტყველო გარემო შეუქმნან:

„ჩვენ უნდა ველაპარაკოთ ჩვენს ბავშვებს. ძალიან ბევრი კვლევა ამბობს, რომ ბავშვს სჭირდება ცოცხალი სამეტყველო გარემო, არა გაჯეტური, არამედ ბუნებრივი კომუნიკაცია. ბავშვი ყველას კი არ ბაძავს. მისგან მნიშვნელოვანი ადამიანისგან უფრო მეტს იღებს. ჩვენ მოგვეთხოვება მეტყველებით გამდიდრებული გარემოს შექმნა. ეს ნიშნავს, რომ ჩვენ ვართ ენობრივ კომუნიკაციაში ბავშვთან. მშობლები გვეტყვიან, რომ მათი არაადამიანური დატვირთვის პირობებში, როგორ უნდა ელაპარაკო ბავშვს?! არსებობს ფორმულა, რომელიც გვეხმარება იმაში, რომ ეს დაბრკოლება დავძლიოთ. არ არის სავალდებულო ბავშვს მთელი დღე ელაპარაკო. სრულიად საკმარისია ნახევარი საათი ელაპარაკო ბავშვს. ეს შეიძლება იყოს უბრალო დიალოგი. ამაში არ შედის ზღაპრის წაკითხვა და თხრობა. ის ცალკე ისტორიაა. ამაში შედის დიალოგი ბავშვთან. ჩვენ ვცვლით აზრებს. ეს არის აზრების გაცვლა და გაზიარება. ამით ბავშვი ძალიან ბევრ რამეს სწავლობს.“

„ძალიან კარგია ძილის წინ ბავშვისთვის ზღაპრის წაკითხვა. ხშირად მშობელი გეუბნება, რომ ბავშვი არ მისმენს, როდესაც ვუკითხავ. არ არის პრობლემა. სურათები დაათვალიერეთ და ისე მოყევით. ის ასე უფრო მოგისმენთ. პირველი და ყველაზე მნიშვნელოვანი შემეცნებითი განვითარების თვალსაზრისით არის ენობრივი კომპეტენციისთვის სკოლამდელ ასაკში ყურადღების მიქცევა. ბავშვებს სჭირდებათ ასევე ლექსიკური განვითარება, რომ იცოდნენ ზედსართავი სახელები, შედარებითი კონსტრუქციები. ეს სკოლამდე ძალიან მნიშვნელოვანია,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო: ​„დიალოგოსი“

წაიკითხეთ სრულად