Baby Bag

„სამწუხაროდ, საქართველოში აღზრდის საკითხებში მშობელთა განათლება ძალიან დაბალ დონეზეა,“- ფსიქოლოგი თეა კაჭარავა

„სამწუხაროდ, საქართველოში აღზრდის საკითხებში მშობელთა განათლება ძალიან დაბალ დონეზეა,“- ფსიქოლოგი თეა კაჭარავა

ფსიქოლოგმა თეა კაჭარავამ აღზრდის საკითხებში მშობლების განათლების მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„ყველაზე უფრო მნიშვნელოვანი, როდესაც დევიაციური ქცევის მოზარდებთან ვმუშაობთ, არის ოჯახის, მშობლების ფაქტორი. როგორ ოჯახში იზრდება? მშობლები ერთად ცხოვრობენ თუ არა? დასაქმებულები არიან თუ არა? მათ შორის როგორი ურთიერთობაა? ფსიქიკურად როგორ მდგომარეობაში არიან მშობლები? თუ რაიმე პრობლემებია ოჯახურ ურთიერთობებში, ეს აუცილებლად აისახება ბავშვის ფსიქიკაზე. დევიაციური ქცევა შეიძლება პატარა ასაკიდანვე გაჩნდეს, მაგრამ მოზარდობისას ეს ნიშნები მწვავდება და ქცევის სახით გაქვთ დევიაცია მოცემული, იმიტომ, რომ მოზარდობის ასაკი არის ყველაზე კრიზისული ასაკი ადამიანის ცხოვრებაში.

როდესაც ბავშვთან მუშაობთ, ყოველთვის ბავშვის მოსაზრებასაც იგებთ და მის პრობლემას მისი თვალით ხედავთ. შემდეგ მშობელსაც ალაპარაკებთ ამაზე. ძალიან ხშირად ორი ხატი ერთმანეთისგან რადიკალურად განსხვავდება. თქვენ ხვდებით, რომ აქ უკვე ხედვებშია განსხვავება. სხვადასხვანაირად ხედავენ რაღაცებს ბავშვები და მშობლები.

სამწუხაროდ, საქართველოში აღზრდის საკითხებში მშობელთა განათლება ძალიან დაბალ დონეზეა. შეიძლება ვიღაცამ თქვას: რაში სჭირდება მშობელს განათლება? რაში მჭირდება მე დედობის სწავლა და მამაკაცს მამობის სწავლა? ეს ხომ ინსტინქტია?! ეს ინსტინქტი იყო ოდესღაც, როდესაც ქალს არ სჭირდებოდა იმის სწავლა, თუ რა არის დედობა. 21-ე საუკუნეში, როდესაც ციფრულ ეპოქაში ვცხოვრობთ, ამ გავლენის პირობებში ჩვენ თანდათან ვცილდებით ჩვენს ინსტინქტებს. დღეს უკვე შეიძლება ითქვას, რომ დედობა ეს არის სამსახური. ეს არის სამუშაო. რა თქმა უნდა, ეს არის უდიდესი ფაქტორი, შეიძლება იყოს ცხოვრების აზრი, მაგრამ დედობა არ არის რაღაც ისეთი, რაც თავისთავად გამოსდის დღეს ქალს. ამ უნარებს უკვე სჭირდება შეძენა. ისევე, როგორც ყველა სამუშაოში რაღაცას ვსწავლობთ, ასევე უნდა ვიცოდეთ, რას ნიშნავს, ეფექტიანი მშობლობა. ეს ნიშნავს იმას, რომ ჩვენ ხელი შევუწყოთ ბავშვს განვითარებაში. მან თავისი რესურსები უნდა აღმოაჩინოს და თვითონ გადადგას ნაბიჯი განვითარებისკენ,"- აღნიშნა თეა კაჭარავამ.

წყარო:​ „აზროვნების აკადემია“

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ლელი ყიფიანი.

- ქალბატონო ლელი, რას ნიშნავს პატარებისთვის ჩახუტება?

- ადამიანები სამყაროს აღიქვამენ 5 გრძნობის ორგანოს მეშვეობით, როგორებიცაა: მხედველობა, სმენა, გემო, ტაქტილური შეხება და ყნოსვა. ფიზიკური შეხება წარმოადგენს ერთ-ერთ მნიშვნელოვან კომპონენტს, რომელიც ხელს უწყობს გარე სამყაროსთან ურთიერთობას. მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანები საკუთარ მდგომარეობას სიტყვებით გადმოვცემთ, შეხებით ვაწვდით სხვა ადამიანებს ინფორმაციას საკუთარი ემოციებისა და განწყობის შესახებ. მუცლად ყოფნის პერიოდშიც კი ნაყოფს ესმის დედის ხმა და შეხებაზე რეაგირებს მოძრაობით. როდესაც არის ემოციური კონტაქტი, ბავშვი უფრო მშვიდი იბადება. რა თქმა უნდა, ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია იმ საჭიროებების დაკმაყოფილება, როგორებიცაა: ჭამა, ჩაცმა, განათლების მიცემა და სხვა, თუმცა გაცილებით მნიშვნელოვანია ბავშვის ემოციურ განვითარებაზე ზრუნვა. მან უნდა იგრძნოს, რომ უყვართ.

ჩახუტება - ეს არის ფიზიკური სიახლოვის ფორმა, რომლის მეშვეობითაც ადამიანები ერთმანეთის მიმართ გამოხატავენ დადებით ემოციებს - სიყვარულს და სითბოს, ეს სჭირდება, როგორც ბავშვს, ისე ზრდასრულ ადამიანს იმისათვის, რომ თავი იგრძნოს კომფორტულად, მშვიდად და ჰქონდეს პოზიტიური განწყობა.
ჩახუტება გავლენას ახდენს ადამიანის ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.
ჩახუტების დროს აქტიურდება თავის ტვინის ქერქქვეშა სტრუქტურები. ხდება ოქსიტოცინის და დოფამინის გამოყოფა, რომელიც პასუხისმგებელია ემოციურ და ფიზიკურ მდგომარეობაზე, შესაბამისად, მცირდება ტკივილის, სტრესის და შფოთვის დონე. ამ დროს სტაბილურდება გულ-სისხლძარღვთა და სასუნთქი სისტემის მუშაობა.
​ბავშვები, რომლებიც იზრდებიან თბილ და მშვიდ გარემოში, სადაც ერთმანეთს ეფერებიან, ეხუტებიან, გამოხატავენ სიყვარულს, უფრო მეტად ემპათიურები არიან, აქვთ მაღალი თვითშეფასება, უადვილდებათ განცდებთან და სტრესთან გამკლავება, შეუძლიათ საკუთარი ემოციების რეგულაცია. ჩახუტება და შეხება იწვევს უსაფრთხოების და დაცულობის განცდას, ბავშვი ფიქრობს, რომ ის მნიშვნელოვანი, სასურველი ადამიანია და უყვართ.

​- თუკი მშობელი არასდროს ეხუტება ბავშვს, რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება ჰქონდეს ამას ბავშვზე?

​- ბავშვს, რომელსაც აქვს სიყვარულის და სითბოს ნაკლებობა, უუარესდება ნერვული სისტემის მუშაობა, ორგანიზმში გამოეყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. თუ ბავშვს უწევს დიდი ხნის განმავლობაში ნეგატიურ ემოციებში ყოფნა, აღნიშნული ჰორმონი გავლენას ახდენს მის ფიზიკურ და ფსიქიკურ მდგომარეობაზე, ქვეითდება იმუნური სისტემა, გავლენას ახდენს მეხსიერებაზე და ვერბალურ უნარებზე. თავს გრძნობს მარტოსულად, არის ჩაკეტილი და შესაძლებელია მომავალში გაუჭირდეს ურთიერთობები ან დაკარგოს რეალობის შეგრძნება. მათ არ შეუძლიათ გასცენ სიყვარული სხვის მიმართ, არიან აგრესიულები, გაღიზიანებულები, ზრდასრულობაში შესაძლებელია, ჰქონდეთ სიცარიელის შეგრძნება ან განუვითარდეთ ადამიანების შიში, რაც შეიძლება იყოს დეპრესიის გამომწვევი მიზეზი. ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ მშობლები, რაც შეიძლება ხშირად ჩაეხუტონ თავიანთ შვილებს, ყველა ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია თბილი, მეგობრული გარემო, რომ მასზე ზრუნავდნენ და უყვარდეთ.

​- როდესაც ბავშვს უცნობები ეხუტებიან, ამ დროს როგორ უნდა დავარიგოთ, მივცეთ ჩახუტების უფლება თუ არა?
- ზრდასრულისთვისაც და ბავშვისთვისაც, რა თქმა უნდა, უსიამოვნოა უცხო ადამიანის მხრიდან ჩახუტება, განსაკუთარებით, ბავშვებში, ამ დროს, გამოიყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. ისედაც ჩახუტება გვსიამოვნებს ახლოებლი და ჩვენთვის ნაცნობი ადამიანისგან.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად