Baby Bag

„არ გადაანთხიო ნეგატივი ოჯახის წევრებზე! დაფიქრდი: ღირს ამად?! გადმოდგი ნაბიჯი უკან,“- გიორგი ღოღობერიძის რჩევები

„არ გადაანთხიო ნეგატივი ოჯახის წევრებზე! დაფიქრდი: ღირს ამად?! გადმოდგი ნაბიჯი უკან,“- გიორგი ღოღობერიძის რჩევები

ექიმმა გიორგი ღოღობერიძემ ადამიანებს ურჩია, ნეგატივი სხვებზე არ გადაამისამართონ და სხვების ფსიქიკურ მდგომარეობას გაუფრთხილდნენ:

„მინდა, მოგცეთ ერთი საჭირო რჩევა. ბოლო პერიოდში ჩვენ გარშემო ძალიან ბევრი ცუდი რაღაც მოხდა. ეს ისტორიები იმდენად გულდასაწყვეტი იყო, რომ რამოდენიმე დღე ვფიქრობდი, როგორ და რანაირად მოვქცეულიყავი. საბოლოოდ გადავწყვიტე, რომ ერთი საჭირო რჩევა გამეზიარებინა თქვენთვის. ფსიქოლოგიაში არსებობს დაცვის მექანიზმი, ე.წ. Displacement. წარმოიდგინეთ, რომ სამსახურში შენი უფროსი არ არის შენით კმაყოფილი, გაძლევს შენიშვნას. მიდიხარ სახლში და შენი შვილი, მეუღლე, მეგობარი, შენთვის ძვირფასი ადამიანი რაღაცას გააკეთებს, რაც არ მოგეწონება და ბოღმას, რომელიც სამსახურიდან წამოიღე, მაშინვე გადაანთხევ მასზე. ეს არის სწორედ Displacement, რაც გადამისამართებას გულისხმობს. ნეტაგიურ ემოციას, რომელიც სამსახურიდან წამოიღე, გადაამისამართებ ვიღაც სუსტზე. სამსახურში პასუხს ვერ დაუბრუნებ, იმიტომ, რომ უფროსს პასუხი რომ დაუბრუნო, შეიძლება სამსახური დაკარგო, ამიტომ გეშინია. 

ვიღაც სოციალურ ქსელში შენზე ცუდ კომენტარს წერს, შენი შვილი მოგიჯდა გვერდით და გეკითხება, როგორ ხარ. „მომშორდი აქედან,“ - შენ ამ ნეგატივს მასზე გადაანაცვლებ. ეს არის სასტიკი რაღაც, რაც არის ჩვენი დაცვითი მექანიზმი. სახლში რაღაც არ მოგეწონა, გაბრაზებული უყვირი შენს მეუღლეს. შენი მეუღლე დაიჩაგრა. იმან შეიძლება შვილებს უყვიროს, რომლებიც ერთმანეთში ხმაურობენ. ბავშვები ერთმანეთში დაიწყებენ ჩხუბს და ნეგატივს წაიღებენ ბაღში. ნეგატივს, რომელსაც გადაამისამართებ სხვაზე, სხვა გადაამისამართებს კიდევ სხვაზე, ის სხვა სხვაზე და მანკიერი წრე იკვრება.

ხომ ხედავ, რომ ნეგატივი ძალიან სწრაფად ვრცელდება? ჩვენ უნდა ვიყოთ ძალიან ფრთხილად და ფაქიზად, როდესაც ნეგატივის გადამისამართებას ეხება საქმე. ვიღაც შენიშვნას რომ გაძლევს და მთელი დღის განმავლობაში იგროვებ ამ შენიშვნას, მზად ხარ სახლში მისვლისას სხვებზე გადაანთხიო, ის ხალხი ცოდოა, იმ ხალხს შენთვის არაფერი დაუშავებია. ეს უკვე ოჯახში იწვევს კონფლიქტს. იმ ადამიანებს შეიძლება ასევე ჰქონდათ მძიმე დღე. შენმა ამ ცუდად ნათქვამმა შეიძლება მას გადაუვსოს ზღვარი, რომელიც აქვს საკუთარ ფსიქოლოგიაში და ძალიან ცუდი რაღაცისკენ უბიძგოს. ამიტომ ყოველთვის უნდა ვიყოთ ფრთხილად. ძალიან გთხოვთ, უბრალოდ გაჩერდით, როდესაც მსგავსი სიტუაციაა. რაღაც ვერ გაყიდე, დავალიანება გაქვს, რაღაც ვერ დარიცხე, ფული არ მოგცეს, ცუდი რაღაც გითხრეს, შენზე ცუდი რამ დაწერეს, დაგროვდა ნეგატივი. სახლში რომ მიხვალ, ფრთხილად იყავი. არ გადაანთხიო ნეგატივი ოჯახის წევრებზე. დაფიქრდი: ღირს ამად?! რატომ უნდა გაწირო შენთვის ძვირფასი ადამიანები? გადმოდგი ნაბიჯი უკან, დაფიქრდი, რამდენად სწორად იქცევი. აიღე კონტროლი სიტუაციაზე. სიტუაციამ არ დაგამარცხოს შენ,"- აღნიშნა გიორგი ღოღობერიძემ.

წყარო: ​Usmle მოსამზადებელი ცენტრი - Ghoghoberidze, M.D.

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ ვმართოთ ბავშვებში უარით გამოწვეული აგრესიული ქცევა?

როგორ ვმართოთ ბავშვებში უარით გამოწვეული აგრესიული ქცევა?

ხშირად ბავშვები აგრესიულად იქცევიან, თუ გარკვეულ სურვილს არ შეუსრულებ. როგორ ვმართოთ მათი აგრესიული ქცევა? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი, ლელი ყიფიანი.

- ხშირად ბავშვები აგრესიულად იქცევიან, თუ გარკვეულ სურვილს არ შეუსრულებ. რა დროს უნდა ვუთხრათ უარი მათ?

- აგრესია ეს არის ქმედება ან მუქარა, რომელიც მიზნად ისახავს სხვა ადამიანისთვის ფიზიკური და ფსიქოლოგიურიზიანის მიყენებას. ის ბავშვებისა და მოზარდების მნშვნელოვან სოციალურ პრობლემას წარმოადგენს. ბავშვები, რომლებიც აგრესიულად იქცევიან, შესაძლოა ზიანი მიაყენონ არამარტო საკუთარ თავს, არამედ ოჯახს თანატოლებს და მთლიანად საზოგადოებას.

კვლევები აჩვენებს რომ ბავშვები, რომლებიც გამოირჩევიან აგრესიული ქცევებით, უფრო მეტად აღენიშნებათ ფსიქიკური ჯანმრთელობის პრობლემები და მომავალში შესაძლოა ადგილი ჰქონდეს ფსიქო აქტიური ნივთიერებების მოხმარებას და ჩართული იყვნენ ძალადობრივ ქმედებებში. ბავშვებში აგრესია შესაძლოა სხვადასხვა სახით გამოვლინდეს: ტირილი, ბრაზი, ჩქმეტა, კბენა, ყვირილი, ფეხების ბაკუნი დარტყმა, სხვების ან საკუთარი ნივთების დაზიანება, შეურაცხყოფისმიყენება, დაცინვა, მუქარადა ბულინგი .

აგრესიული ქცევა შესაძლებელია იყოს 2 სახის: ინსტრუმენტული და მტრული.

ინსტრუმენტულ აგრესიას ყოველთვის აქვს გარკვეული მიზანი და საკმაოდ გავრცელებულია მცირეწლოვან ბავშვებში. ინსტრუმენტული აგრესიის ერთ-ერთი ახსნა მდგომარეობს იმაში, რომ ამ ასაკის ბავშვებს არ აქვთ ენობრივი და სოციალური უნარები, ამიტომ მიმართავენ ინსტრუმენტულ აგრესიას საკუთარი თავის დამკვიდრებისთვის. ხოლო უფრო მოზრდილ ასაკში ინსტრუმენტული აგრესიული ქცევა შესაძლებელია აიხსნას მიზანდასახულობით, საკუთარი მიზნების მიღწევა, წარმატებისკენ მისწრაფებით და სირთულეების დაძლევით.ასეთ შემთვევაში, აღზრდა მიმართული უნდა იყოს იქითკენ რომ მოხდეს კონტროლი დამანგრეველი, დამაზიანებელი ფორმების და წახალისება იმ ასპექტებისა, როგორიცაა მიზანსწრაფულობა, საკუთარი აზრის დაცვა, არას თქმაიმაზე, რაც მას არ სურს ან არ სიამოვნებს. რაც შეეხება მტრულ აგრესიას, არ არსებობს რაიმე ერთი მიზეზი იმისა თუ რატომ იქცევიან ბავშვები აგრესიულად, თუმცა არსებობს გარკვეული მახასიათებლები, რამაც შესაძლებელია გამოიწვიოს ან გაზარდოს აგრესიული ქცევის გამოვლენა. ეს შესაძლოა იყოს ემოციების რეგულაციის სირთულე და სოციალური უნარების დეფიციტი. დაუკმაყოფილებელი მოთხოვნილებები, როდესაც ბავშვმა უკვე ამოწურა ყველა სხვა გზა მოთხოვნილებების დასაკმაყოფილებლად, რომლის დროსაც აგრესიის გამოვლენა შესაძლებელია იყოს ბრძოლა გადარჩენისთვის ან უკავშირდებოდეს მშობლის მიერ აკრძალვებს, შეზღუდვებს. გარდა ამისა, ის შეიძლება გამოიწვიოს ძლიერმა ფრუსტრაციამ, ან ტრავმულმა გამოცდილებამ. რისკ ფაქტორს ასევე წარმოადგენს დასწავლილი ქცევა, მაგალითად, როგორ ურთიერთობენ ოჯახის წევრები ერთმანეთთან, როგორ აგვარებენ პრობლემებს ერთამანეთში და ბავშვთან მიმართებაში. როგორი გარემოა ოჯახში: ზედმეტად მკაცრიმიდგომა ან უგულებელყოფა, არათანმიმდევრული მიდგომები, როდესაც ბავშვს არ აქვს ემოციური მხარდაჭერა, სითბო და სიყვარული მშობლებისგან. ასევე,მნიშვნელოვანია სოციალური, ეკონომიკურიგენეტიკური, ბიოლოგიური და ბიოქიმიური ფაქტორები.

იმისათვის რომ შეამციროთ ან აღმოფხვრათ აგრესიული ქცევის გამოვლენა, მნიშვნელოვანია: უფროსებმა დაამყარონ მყარი ურთიერთობები და შეუქმნან უსაფრთხო სტაბილური და სტრუქტურირებული გარემო.

- როგორ ვასწავლოთ უარის მშვიდად მიღება?

გთავაზობთ რამდენიმე რჩევას, როგორ მართოთ აგრესიული ქცევა:

  1. მკაფიოდ განსაზღვრული წესები და მოლოდინები;
  2. ბავშვი უნდა გრძნობდეს მხარდაჭერას და რომ მისი გესმით;
  3. შეაქეთ და წაახალისეთ მისი კარგი ქცევა;
  4. რაც შეიძლება მეტ აქტივობებში ჩართეთ, რომ მისი ენერგიები წარიმართოს სასარგებლო საქმიანობისკენ;
  5. პრობლემის გადაჭრა უნდა მოხდეს მაშინვე ,როგორც კი ის წარმოიშობა;
  6. მნიშვნელოვანია გამომწვევი მიზეზის დადგენა, რა სიტუაცია ან მოვლენები იწვევს ბავშვის აგრესიულ ქცევას;
  7. დაეხმარეთ ემოციების მართვაში და მისთვის აუციელებელი უნარჩვევების გამომუშავებაში;
  8. დაუწესეთ შეზღუდვები და სანქციები (მაგალითად, მისთვის ყველაზე სასურველი აქტივობის ან ნივთის აკრძალვა გარკვეული დროით) იმისათვის, რომ სასურველ ქცევას მიაღწიოთ. აუციელებელია დაიცვათ, ზედმიწევნით წინააღმდეგ შემთხვევაში ქცევა გახდება მანიპულატორული;
  9. მართეთ საკუთარი ემოციები, თუ აგრესიაზე აგრესიით უპასუხებთ ბავშვი/ მოზარდი ჩათვლის რომ სასურველს მიაღწია.

- რას ურჩევდით მშობლებს?

მიუხედავად ყველაფრისა აგრესიული ქცევის მართვის ყველაზე მნიშვნელოვანი გზაა ბავშვისთვის, უსაფრთხო, სტაბილური და მოსაიყვარულე გარემოს შექმნა. 

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად