Baby Bag

რა ნიშნებით ამოვიცნოთ ჰიპერაქტიურობა და ყურადღების დეფიციტი ბავშვებში? - ფსიქიატრი ტატა ბაზღაძე

ფსიქიატრმა ტატა ბაზღაძემ ბავშვებში ჰიპერაქტიურობისა და ყურადღების დეფიციტის ძირითადი ნიშნების შესახებ ისაუბრა:

„ჰიპერაქტიურობისა და ყურადღების დეფიციტის ძირითადი ნიშნები ორ ძირითად ჯგუფად იყოფა. ყურადღების პრობლემები სკოლის ასაკის პერიოდში არის თვალშისაცემი. ბავშვი არის გაფანტული, დაბნეული, გაკვეთილზე არ უსმენს მასწავლებელს და თითქოს სადღაც დაფრინავს. ასეთი ბავშვები ხშირად კარგავენ ნივთებს, ავიწყდებათ წიგნების წაღება სკოლაში, ავიწყდებათ რა აქვთ დავალება, უჭირთ დავალების ბოლომდე დასრულება. მეორე ჯგუფს რაც შეეხება, ბავშვი ჭარბად აქტიურია, ვერ ისვენებს ერთ ადგილას, მუდმივად ლაპარაკობს გაკვეთილზე, სიტყვის წამოსროლა იცის გაკვეთილზე, როდესაც კითხვა ბოლომდე არ არის დასმული.

რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? ეს დამოკიდებულია ბავშვის ასაკზე. 3 წლამდე არის ჭარბი აქტივობა. ვხედავთ, რომ ბავშვმა რაც სიარული დაიწყო იმის მერე დარბის და არ დადის. ძალიან რთულია მისი ერთ ადგილას გაჩერება ისეთი აქტივობის დროსაც, როგორიც არის ჭამა. ორი წლის ბავშვს თავისუფლად შეუძლია 10 წუთი საკვებ სკამში იჯდეს ან მაგიდასთან და მშვიდად ჭამოს. ჰიპერაქტიური ბავშვები ერთ ადგილზე ვერ ჩერდებიან, მშობლები კოვზით დასდევენ და აჭმევენ, ან ურთავენ ტელევიზორს, ხელში აძლევენ პლანშეტს, რომ ეკრანზე იყოს მიჯაჭვული და მშობელმა აჭამოს, რაც კიდევ უფრო აღრმავებს პრობლემას. ჰიპერაქტიურ ბავშვებს სარისკო ქცევები აქვთ, სულ მუდმივად სჭირდებათ ყურადღება.

4-5 წლის ბავშვებს, როდესაც აქვთ აქტივობები, სადაც ჯდომა და მოსმენაა საჭირო, ასეთი ბავშვები თავისთვის თამაშობენ, დარბიან. შეიძლება ჩართული იყოს ბავშვი პროცესში, გაიგონოს, დაიმახსოვროს, მაგრამ მოძრაობს. ასეთ ბავშვებს ბაღის პერიოდში უნდა მივცეთ საშუალება, რომ იმოძრაოს, თუ ის უსმენს. არიან ბავშვები, რომლებიც არ მოძრაობენ ბევრს, მაგრამ არ უსმენენ მასწავლებელს და ხშირად სჭირდებათ პედაგოგის მხრიდან ყურადღების მიქცევა. შეკითხვები არის ძალიან კარგი საშუალება, რომ ბავშვი პროცესში მოაბრუნო,“- მოცემულ საკითხზე ტატა ბაზღაძემ ტელეკომპანია „ფორმულას“ გადაცემაში „ჯანმრთელობის ფორმულა“ ისაუბრა.

წყარო:​ „ჯანმრთელობის ფორმულა“ 

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის? - რეკომენდაციები ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგისგან

​რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის? - რეკომენდაციები ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგისგან

რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის და როგორ დავეხმაროთ მათ? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგი მარიამ შოვნაძე ესაუბრა.

რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის?

შიში ისეთივე მნიშვნელოვანი ემოციაა, როგორც სიხარული, ბრაზი და ა.შ. ხშირად სამუშაო პროცესში ვხვდები დამოკიდებულებას, რომ შიში ცუდი ემოციაა და სირცხვილთანაც აკავშირებენ. ზოგადად, ემოციებთან და მათ შორის, შიშთანაც, არასწორი შეფასებაა - ცუდი ან კარგი. სინამდვილეში შიშს დიდი როლი აქვს ადამიანის ცხოვრებაში, გვიცავს აღქმული საფრთხეებისგან.

შიშს ყველა ბავშვი გრძნობს ბავშვობაში, ეს ბუნებრივი და ნორმალურია. ჩვეულებრივ, პირველად 3-დან 6 წლამდე ასაკში ჩნდება. ამ ასაკში ბავშვებს უჭირთ გამიჯნონ ფანტაზია და რეალობა, ამიტომ საწოლის ქვეშ ან კარადაში შესაძლოა წარმოიდგინონ სხვადასხვა პერსონაჟი.

- თუ პრობლემას ყურადღებას არ მივაქცევთ, შესაძლებელია თუ არა მომავალში გართულდეს?

ისეთი ფრაზები, როგორიც არის „არაფერია საშიში”, „ნუ გეშინია”, „ამხელა ბიჭს/გოგოს როგორ გეშინია, სირცხვილია” - დაუშვებელია. ბავშვის ემოციის იგნორით, გაბრაზებით, შერცხვენით ან გაუფასურებით, მას ვერ ვეხმარებით, პირიქით, უკიდურესი შედეგები შეიძლება მივიღოთ.

- როგორ დავეხმაროთ და ავუხსნათ პატარას, რომ არაფერია საშიში?

სიბნელის შიში არ არის მხოლოდ და მხოლოდ სიბნელის შიში. ეს შიში გულისხმობს სიბნელეში რაიმე საფრთხის არსებობის და მისი ვერ დანახვის შიშს. აქედან გამომდინარე, ფანტაზიის დახმარებით ბავშვისთვის ჩრდილი ბნელ კუთხეში შეიძლება მონსტრად გადაიქცეს. მაშინ, როდესაც ბავშვს აქვს ძლიერი შიში, რომ საწოლის ქვეშ მონსტრია და ჩვენ ვუხსნით რომ საწოლის ქვეშ საფრთხე არ არის, მაგრამ მას ისევ ეშინია, ამ დროს, შესაძლოა მშობელი გაღიზიანდეს, გაბრაზდეს ან საკუთარი თავი დაადანაშაულოს რომ საკმარისად კარგად ვერ უხსნის. მნიშვნელოვანია, გავიხსენოთ ასაკობრივი თავისებურება, ბავშვს აღნიშნულ ასაკში უჭირს ფანტაზიის და რეალობის გამიჯვნა, აქედან გამომდინარე, შესაძლოა თქვენ გისმენდეთ, მაგრამ ამან გავლენა არ იქონიოს და კიდევ უფრო მეტად დატვირთოს ბავშვის ემოციური მდგომარეობა.

- რა გზები არსებობს შიშის დასაძლევად?

რეკომენდაციები:

- მნიშვნელოვანია, ამოვიცნოთ და ვაღიაროთ ბავშვის შიში, ვალიდურად მივიღოთ და არავითარ შემთხვევაში არ გავაუფასუროთ. ასევე, არ არის რეკომენდებული ისეთი სქემების მიწოდება, როგორიც არის „კარგ ბავშვებს არ ეშინიათ”, „კარგ ბავშვებთან მონსტრები არ მოდიან”.

როგორც აღვნიშვნე, მნიშვნელოვანია ვალიდაცია მივცეთ ბავშვს, ვაგრძნობინოთ თანაგანცდა, რომ მარტო არ არის ამ შიშთან და გვსურს მისი დახმარება. თუ ჩვენ ვალიდურად მივიღებთ მის შიშს, დავეხმარებით ამ შიშის გამოკვლევაში და შესწავლაში, ბავშვი მნიშვნელოვან გამოცდილებას მიიღებს და აუცილებლად გაუმკლავდება.

თუ ბავშვს ეშინია ბნელ ოთახში მარტო დარჩენის და დაძინების, ამ შემთხვევაში, შეგვიძლია ხშირად გავატაროთ დრო ერთად ბნელ ოთახში. მაგალითად, ჩაბნელებულ ოთახში მოვაწყოთ ფანრებით განძის ძიება ან კედელზე ჩრდილებით ვითამაშოთ. რაც უფრო მეტ დროს გავატარებთ მხიარულად სიბნელეში, ბავშვი უფრო უსაფრთხოდ იგრძნობს თავს და ისწავლის როგორ გამოიკვლიოს შიში, არსებული გარემო. ასევე, შესაძლოა დაეხმაროს ძილის მეგობარი, სათამაშო, რომელიც თავს უსაფრთხოდ აგრძნობინებს.

შეგვიძლია ძილის წინა რიტუალის შემდეგ ერთად ფანრით გამოვიკვლიოთ ოთახის კუთხეები, საწოლის ქვეშ არსებული სივრცე და ეს ფანარიც დავუტოვოთ ბავშვს, რათა საჭიროების შემთხვევაში მარტომაც გააგრძელოს გამოკვლევა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად