Baby Bag

„არავის და არაფერს თავი არ უნდა დაანგრევინო და თუ ანგრევინებ, ეს შენი არჩევანია,“- ფსიქოლოგი მარინა კაჭარავა

ფსიქოლოგმა მარინა კაჭარავამ სტრესისა და ემოციური გადაწვის დაძლევის გზებზე ისაუბრა:

„პირველ რიგში უნდა ამოვიცნო, რა მჭირს. თუ არ ვიცი, რა მქვია, სად ვარ, ვინ ვარ, რთულია. ხან წარსულში ხარ, ხან მომავალში და აქ არ ხარ. 5 კითხვაა, რომელზეც უნდა გასცეს ადამიანმა პასუხი: ვინ ვარ მე? როგორი ვარ? რა მინდა? რა მჭირდება და რა შემიძლია? შეიძლება მინდა, მაგრამ არ შემიძლია, მჭირდება, მაგრამ არ მინდა. ძალიან მნიშვნელოვანია ამის სახელდება მოხდეს და გავარკვიოთ.

ძალიან მნიშვნელოვანია თვითეკოლოგია, საკუთარი თავის მიღება, პატივისცემა. ასეთი წესი არსებობს: ჩამოწეროს ადამიანმა საკუთარი უარყოფითები. დღის ბოლოს გადახედოს მას და თითოეულ ამ უარყოფითს მადლობა გადაუხადოს, განსაკუთრებით იმას, რაც მოცემულობაა: მაგალითად, დაბალია, მაღალია. უნდა თქვა: „მე ამით ვარ განსაკუთრებული. ეს არის ის, რითაც მე ვარ ჩემი თავი. ეს ჩემი ნაწილია და ამიტომ მადლობა მას.“ მერე ჩამოვწეროთ ის თვისებები, რომლის შეცვლა შემიძლია, რომელიც არ მომწონს. ჩვენი სუსტი მხარეები შეიძლება ისე დავატრიალოთ, რომ საყრდენი გახდეს. თუნდაც შიში, რომელიც გააჩნია რისი შიშია.

არაფერზე არ უნდა გაგიჟდე... რაზეც გაგიჟდები და ვისზეც გაგიჟდები, ის მოგიყოლებს და გაგსრესს. ბალანსი უნდა დაიცვა და დამოკიდებული არ უნდა გახდე. ზოგი ამაყობს, რომ არ ისვენებს არც შაბათს, არც კვირას, არცერთი წუთი არ აქვს. ეს ხომ არჩევანია. რატომ უნდა დაგიკრან ტაში ამის გამო? რომ ამადლი მერე შენს თავს სხვებს...

ოთხი ნაბიჯი აქვს სტრესის გამკლავებას. პირველი, რომ შემოულაწუნო შენს თავს გადატანითი მნიშვნელობით, დაიწყო ღრმა სუნთქვა, დაჯდე და დაფიქრდე, ჩამოწერო, რაზე ნერვიულობ, რისი შეცვლა შემიძლია. თუ შეცვლა შემიძლია, ახლავე დავიწყო ეს, თუ არ შემიძლია, გავიარო ყველა სტადია და მივიღო რეალობა. არავის და არაფერს თავი არ უნდა დაანგრევინო და თუ ანგრევინებ, ეს შენი არჩევანია.

ძალიან დიდი შეცდომაა, რომ არავის არაფერი არ უნდა სთხოვო და ყველაფერი შენით გააკეთო. თუ არ აკაკუნებ, კარი არ გაგეღება, თუ არ ითხოვ, არ მოგეცემა. გაღებული კარი შენთვის არ არის. ის ისედაც ღიაა. ან შეხვალ, ან არა. ცოტა მცდელობა უნდა იყოს,“- მოცემულ საკითხზე მარინა კაჭარავამ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „ამ შაბათ-კვირას“ ისაუბრა.

წყარო: ​„ამ შაბათ-კვირას“

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,როდესაც ბავშვი ბრაზობს, შესაძლოა, ამის მიღმა ძალიან ბევრი ემოცია იმალებოდეს"

,,როდესაც ბავშვი ბრაზობს, შესაძლოა, ამის მიღმა ძალიან ბევრი ემოცია იმალებოდეს"

რას გამოხატავს ბავშვი გაბრაზებით და როგორ უნდა მიხვდეს მშობელი, რაც განიცდის ამ დროს მისი შვილი - ამის შესახებ ფსიქოლოგმა, ხათუნა დოლიძემ ისაუბრა.

,,როდესაც ბავშვი ბრაზობს, შესაძლოა, ამის მიღმა ძალიან ბევრი ემოცია იმალებოდეს. მაგალითად, შესაძლოა, ის გვეუბნება, რომ აკლია უსაფრთხოების განცდა  და უფროსებისგან სურს, მოაქციონ გარკვეულ ჩარჩოებში... ან იმედგაცრუებულია, დაღლილია და ა.შ. ბრაზი არის ადაპტაციური ემოცია, რომელიც ადამიანს ეხმარება, რომ საფრთხე აღიქვას. ერთი შეხედვით, ის თითქოს ადვილი გამოსახატავია, მაგრამ რეალურად სიბრაზის დროს ვართ სუსტები და მოწყვლადები. პატარები ამ დროს განსაკუთრებით იმპულსურები არიან, რადგან განვითარების პროცესში იმყოფებიან, ჯერ არ აქვთ გამომუშავებული თვითკონტროლი. 

მცირე ასაკის ბავშვებს შეუძლიათ, ისწავლონ ბრაზის მართვა, მაგრამ ამისთვის მათ სჭირდებათ თანმიმდევრული მიდგომა და მოთმინება. როდესაც ის ბრაზს განიცდის, შიშის განცდაც ეუფლება. ის ფიზიოლოგიური ცვლილებები, რაც ამ დროს მის ორგანიზმში მიმდინარეობს, გონებას იმდენაც მოიცავს, რომ ბავშვებს უძნელდებათ გონივრულად მოქმედება. იმის გაგება, რომ ბრაზი არის სხეულის განგაში, რომელიც რაღაცას გატყობინებს, უკვე ეხმარება ბავშვს იმაში, რომ გაუმკლავდეს განცდებსა და ემოციებს. მათ უმეტესობას სჭირდება უფროსების დახმარება, რათა მართოს ბრაზი და დაარეგულიროს ნერვული სისტემა. უფროსის მხრიდან მნიშვნელოვანია იმის ძიება, თუ რა ამშვიდებს და რა აღადგენს ბავშვის ემოციურ ბალანსს. პატარებისთვის  პირველი დახმარება გახლავთ მშობლის მხრიდან სიმშვიდის შენარჩუნება. როდესაც ბავშვი ბრაზობს და ხედავს მშობელს, რომელმაც ასევე დაკარგა კონტროლი, ეს კიდევ უფრო ზრდის შიშს. ბრაზის მართვის სწავლების საუკეთესო იარაღი არის ემპათიით მოსმენა. ამით არა მხოლოდ ემოციურ მხარდაჭერას აღმოვუჩენთ ბავშებს, არამედ ვუმტკიცებთ რწმენას, რომ უარყოფით ემოციებთან გამკლავება შესაძლებელია. 

გაზარდეთ ბავშვების ემოციების ცოდნა, ესაუბრეთ ემოციებზე, ასწავლეთ სიტყვები ემოციების გამოსახატავად. როდესაც სიტყვებით იწყებ ემოციების გამოხატვას, იქ უკვე გრძნობების ქმედებით გამოხატვა აღარ გჭირდება. ბავშვმა უნდა ისწავლოს, რომ ბრაზი ნიშანია, რათა დაფიქრდე, შეჩერდე, დაამშვიდო შენი თავი და იფიქრო გამოსავალზე", - ამბობს ხათუნა დოლიძე.


წყარო: ,,​რჩევები მშობლებს"

წაიკითხეთ სრულად