Baby Bag

რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას და როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირი?

რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას და როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირი?

რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას და როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირი? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა თათია მჟავია, კლინიკური ფსიქოლოგი, ქცევის თერაპევტი.

- რა არის თვითშეფასება?

- თვითშეფასება ეს არის დამოკიდებულება საკუთარი თავისადმი, თუ როგორ აღიქვამს ადამიანი საკუთარ შესაძლებლობებსა და უნარებს. თვითშეფასების ჩამოყალიბება ბავშვობის პერიოდიდან იწყება, სწორედ ბავშვის ირგვლივ მყოფი ადამიანები და გარემო განსაზღვრავს, თუ როგორი დამოკიდებულება ექნება პატარას საკუთარი თავისა და შესაძლებლობების მიმართ.

ჯანსაღი სოციალური გარემო და მშობლების სწორი უკუკავშირი განაპირობებს ბავშვისადეკვატური თვითშეფასების ჩამოყალიბებას.
თვითშეფასება შეიძლება იყოს დაბალი, ადეკვატური ან მაღალი. როგორც დაბალი თვითშეფასება, ასევე, მაღალი თვითშეფასებაც არაჯანსაღი დამოკიდებულებაა.

განვითარების პროცესში მნიშვნელოვანია პატარებს სწორად მივაწოდოთ ინფორმაცია, შევაქოთ, პატივი ვცეთ მათ აზრსა და ხაზი გავუსვათ ბავშვის ძლიერ მხარეებს.

- რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას?

- დაბალი თვითშეფასება ყალიბდება მაშინ, როდესაც პატარებს მუდმივად ვაკრიტიკებთ, როდესაც გარშემომყოფებს მათ მიმართ არაადეკვატური მოლოდინები აქვთ. ჯანსაღი თვითშეფასების ფორმირებას ხელს უშლის, როგორც მკაცრი აღზრდის სტილი (ბავშვს მშობელი არ აძლევს საშუალებას დაუშვას შეცდომა და თავად ნახოს გამოსავალი, ასეთ დროს ბავშვი ვერ გამოცდის საკუთარ შესაძლებლობებს), ასევე, ზედმეტად თავისუფალი აღზრდის სტილიც, როდესაც მშობელი ბავშვებს აძლევს უსაზღვრო თავისუფლებას, ბავშვის ქცევას არ ჰყავს მაკონტროლებელი.

როდესაც ბავშვი ფიქრობს რომ არის უნიჭო ან არ არის საკმარისად ლამაზი, ის არავის სჭირდება და ასე შემდეგ, ცხადია ეს წარმოსახვები საკუთარ თავზე, შემდგომში აისახება ბავშვის თვითრეალიზებასა და ხარისხიან ფუნქციონირებაზე.დაბალი თვვითშეფასება და არასრულფასოვნების განცდა ფსიქიკაში მყარად ილექება და მთელი ცხოვრების მანძილზე მოქმედებს ადამიანის ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.

- როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირიბავშვთან? რას ურჩევდით მშობლებს ?

ჯანსაღი თვითშეფასების ჩამოყალიბებას ხელს უწყობს მშობლის თანმიმდევრულობა და ბავშვის საქციელის ადეკვატური შეფასება. ბავშვს უნდა ჰქონდეს ერთიანობის განცდა, უნდა გრძნობდეს და სჯეროდეს, რომ მხარს უჭერენ, აღიარებენ მის შესაძლებლობებს, ხოლო ისეთ ქცევებს, რომლებიც მიუღებელია, გარშემომყოფები ერთხმად უნდა უარყოფდნენ.

ბავშვს რომ ადეკვატური თვითშეფასება ჩამოუყალიბდეს, მნიშვნელოვანია, მშობლებმა გაითვალისწინოს შემდეგი რჩევები:

  • არ შეადაროთ თქვენი შვილი სხვა ბავშვებს;
  • ხაზი გაუსვით მათ წარმატებულ ნაბიჯებს და აგრძნობინეთ რომ ამაყობთ მისით;
  • პატივი ეცით თქვენი შვილის პირად სივრცესა და მიეცით საშუალება გარკვეულ სიტუაციებში თავად გააკეთოს არჩევანი;
  • მიეცით ბავშვებს შეცდომის დაშვების საშუალება, ამით ხელს შეუწყობთ თავად იპოვონ მსგავს სიტუაციებში გამოსავალი;
  • როდესაც თქვენს შვილს გააკრიტიკებთ, კრიტიკა მიმართული უნდა იყოს საქციელზე და არა ბავშვის პიროვნებაზე.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური​

შეიძლება დაინტერესდეთ

„სიყვარული პირობაა ქორწინებისთვის, მაგრამ ის არ არის საკმარისი,“ - ფსიქოლოგი ზურა მხეიძე

„სიყვარული პირობაა ქორწინებისთვის, მაგრამ ის არ არის საკმარისი,“ - ფსიქოლოგი ზურა მხეიძე

ფსიქოლოგმა ზურა მხეიძემ ცოლ-ქმრულ ურთიერთობებში სიყვარულის მნიშვნელობაზე ისაუბრა და აღნიშნა, რომ სიყვარული კონსტრუქციული გრძნობაა, რომელიც შენებაზეა აწყობილი:

„სიყვარული თავისი ბუნებით კონსტრუქციული გრძნობაა. ბუნებაში ასეა ჩადებული, რომ სიყვარულის მერე მესამე ადამიანი ჩნდება. ის შენებაზეა აწყობილი. ხშირად მიდის დავა, ​როდესაც ლტოლვა აღარ არის, მერე სიყვარული არის თუ არა? პასუხი დასანახად ძალიან მარტივია. წარმოიდგინეთ ხანშიშესული ადამიანები, ცოლი და ქმარი. მათ ერთმანეთი არ უყვართ?! მათ ძალიან უყვართ ერთმანეთი. სექსუალურად მიმზიდველი შეიძლება არცერთი არ არის, ფორმები შეცვლილი აქვთ, ერთს თმები აქვს დაცვენილი, მაგრამ მართლა უყვართ ერთმანეთი. მაშინ ამას რა დავარქვათ?!“

ზურა მხეიძის თქმით, გრძნობა სიყვარულია თუ არა, ამის დადგენა გარკვეული დროის გასვლის შემდეგ შეგვიძლია:

„ემოცია ბიოქიმიის გარეშე ვერ აღიძვრება. ზოგს ენდორფინი გამოეყოფა კლუბში, რადგან ხმაური უყვარს, ზოგს სიმშვიდე უყვარს. თუ ინტელექტუალურ პროცესს ჩართავ, პასუხი კითხვაზე, თუ რატომ გიყვარს ადამიანი, ნამდვილად გექნება. სიყვარული სტაბილურია. ​ყველაფერს დრო აყენებს თავის ადგილზე. მე 19 წლის რომ ვიყავი, მეუბნებოდნენ: „არ იჩქარო, ერთი წელი მოიცადე.“ ვფიქრობდი: „რად უნდა ამას ერთი წელი?!“ რეალურად უნდა, იმიტომ, რომ ამ ხნის განმავლობაში რაღაც ემოციები იკლებს, სიტუაციას უფრო კარგად ხედავ.“

„სიყვარული პირობაა ქორწინებისთვის, მაგრამ ის არ არის საკმარისი. ​ეს გადაწყვეტილება უკვე პასუხისმგებლიანი გადაწყვეტილებაა. უნდა დაუშვათ, რომ თქვენი მეორე ნახევარი შეიძლება გასუქდეს, ხვრინვა დაიწყოს. შენ უნდა წარმოიდგინო მასთან თანაცხოვრების მთელი პერიოდი. ზუსტად ეს ეშლებათ, რომ ცოლ-ქმრულ ურთიერთობაში ერთმანეთზე ფიქრის გარდა ყველაფერზე ფიქრობენ, რემონტზე, ბავშვზე და ა.შ. იქმნება იმის დეფიციტი, რაც იყო წინათ. ყველა ფილმი ქორწინებით მთავრდება, იმიტომ, რომ შემდეგ არ არის საინტერესო,“- აღნიშნული საკითხის შესახებ ზურა მხეიძემ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „ჩვენი ოჯახი“ ისაუბრა.

წყარო: ​„ჩვენი ოჯახი“

წაიკითხეთ სრულად