Baby Bag

რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას და როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირი?

რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას და როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირი?

რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას და როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირი? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა თათია მჟავია, კლინიკური ფსიქოლოგი, ქცევის თერაპევტი.

- რა არის თვითშეფასება?

- თვითშეფასება ეს არის დამოკიდებულება საკუთარი თავისადმი, თუ როგორ აღიქვამს ადამიანი საკუთარ შესაძლებლობებსა და უნარებს. თვითშეფასების ჩამოყალიბება ბავშვობის პერიოდიდან იწყება, სწორედ ბავშვის ირგვლივ მყოფი ადამიანები და გარემო განსაზღვრავს, თუ როგორი დამოკიდებულება ექნება პატარას საკუთარი თავისა და შესაძლებლობების მიმართ.

ჯანსაღი სოციალური გარემო და მშობლების სწორი უკუკავშირი განაპირობებს ბავშვისადეკვატური თვითშეფასების ჩამოყალიბებას.
თვითშეფასება შეიძლება იყოს დაბალი, ადეკვატური ან მაღალი. როგორც დაბალი თვითშეფასება, ასევე, მაღალი თვითშეფასებაც არაჯანსაღი დამოკიდებულებაა.

განვითარების პროცესში მნიშვნელოვანია პატარებს სწორად მივაწოდოთ ინფორმაცია, შევაქოთ, პატივი ვცეთ მათ აზრსა და ხაზი გავუსვათ ბავშვის ძლიერ მხარეებს.

- რა იწვევს ბავშვებში დაბალ თვითშეფასებას?

- დაბალი თვითშეფასება ყალიბდება მაშინ, როდესაც პატარებს მუდმივად ვაკრიტიკებთ, როდესაც გარშემომყოფებს მათ მიმართ არაადეკვატური მოლოდინები აქვთ. ჯანსაღი თვითშეფასების ფორმირებას ხელს უშლის, როგორც მკაცრი აღზრდის სტილი (ბავშვს მშობელი არ აძლევს საშუალებას დაუშვას შეცდომა და თავად ნახოს გამოსავალი, ასეთ დროს ბავშვი ვერ გამოცდის საკუთარ შესაძლებლობებს), ასევე, ზედმეტად თავისუფალი აღზრდის სტილიც, როდესაც მშობელი ბავშვებს აძლევს უსაზღვრო თავისუფლებას, ბავშვის ქცევას არ ჰყავს მაკონტროლებელი.

როდესაც ბავშვი ფიქრობს რომ არის უნიჭო ან არ არის საკმარისად ლამაზი, ის არავის სჭირდება და ასე შემდეგ, ცხადია ეს წარმოსახვები საკუთარ თავზე, შემდგომში აისახება ბავშვის თვითრეალიზებასა და ხარისხიან ფუნქციონირებაზე.დაბალი თვვითშეფასება და არასრულფასოვნების განცდა ფსიქიკაში მყარად ილექება და მთელი ცხოვრების მანძილზე მოქმედებს ადამიანის ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.

- როგორი უნდა იყოს სწორი უკუკავშირიბავშვთან? რას ურჩევდით მშობლებს ?

ჯანსაღი თვითშეფასების ჩამოყალიბებას ხელს უწყობს მშობლის თანმიმდევრულობა და ბავშვის საქციელის ადეკვატური შეფასება. ბავშვს უნდა ჰქონდეს ერთიანობის განცდა, უნდა გრძნობდეს და სჯეროდეს, რომ მხარს უჭერენ, აღიარებენ მის შესაძლებლობებს, ხოლო ისეთ ქცევებს, რომლებიც მიუღებელია, გარშემომყოფები ერთხმად უნდა უარყოფდნენ.

ბავშვს რომ ადეკვატური თვითშეფასება ჩამოუყალიბდეს, მნიშვნელოვანია, მშობლებმა გაითვალისწინოს შემდეგი რჩევები:

  • არ შეადაროთ თქვენი შვილი სხვა ბავშვებს;
  • ხაზი გაუსვით მათ წარმატებულ ნაბიჯებს და აგრძნობინეთ რომ ამაყობთ მისით;
  • პატივი ეცით თქვენი შვილის პირად სივრცესა და მიეცით საშუალება გარკვეულ სიტუაციებში თავად გააკეთოს არჩევანი;
  • მიეცით ბავშვებს შეცდომის დაშვების საშუალება, ამით ხელს შეუწყობთ თავად იპოვონ მსგავს სიტუაციებში გამოსავალი;
  • როდესაც თქვენს შვილს გააკრიტიკებთ, კრიტიკა მიმართული უნდა იყოს საქციელზე და არა ბავშვის პიროვნებაზე.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური​

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მადლიერება თურმე წამალია, ადამიანი თუ მადლიერია, შეიძლება მისი ფიზიკური მდგომარეობა გაუმჯობესდეს,“ - მარინა კაჭარავა

„მადლიერება თურმე წამალია, ადამიანი თუ მადლიერია, შეიძლება მისი ფიზიკური მდგომარეობა გაუმჯობესდეს,“ - მარინა კაჭარავა

ფსიქოლოგმა მარინა კაჭარავამ მადლიერების მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ მადლიერება ორგანიზმში ენდორფინების გამოყოფას უწყობს ხელს:

​მადლობის თქმის და მადლიერების დროს, თავის ტვინში აქტიურდება მადლიერების ცენტრი, რომელიც არის ლიმფური სისტემა. ის ჩვენს ემოციურ სფეროს აკონტროლებს. ამ დროს იწყება ენდორფინების, სიამოვნების ჰორმონის გამოყოფა. ადამიანი თუ მადლიერია, მასში ხდება ენდორფინების გამოყოფა. ამ შემთხვევაში, შესაძლოა, რომ ადამიანის ფიზიკური მდგომარეობაც კი გაუმჯობესდეს.“

მარინა კაჭარავას თქმით, მადლიერება წამალია და ის ადამიანს უკეთ ხდის:

„ბევრი მეცნიერი მიხვდა ამას, რომ მადლიერება თურმე წამალია. მე რომ მადლიერი ვარ, ჩემთვის არის კარგი და არა მისთვის, ვისი მადლიერიც ვარ. დილას ვიწყებ მადლობით და საღამოს ვამთავრებ მადლობით, იმიტომ, რომ ეს დღე მშვიდობიანად დამთავრა, ყველა სახლშია, ყველა ჯანმრთელია,მადლობა ღმერთს ამისთვის!“

„ადამიანს აქვს რესურსი.​ არასდროს არ გეძლევა ისეთი სიმძიმე, რომელსაც ვერ ასწევ. უბრალოდ იმ რესურსს ვერ პოულობ იმ კონკრეტულ სიტუაციაში, რომ ასწიო ის პრობლემა. თუ ამ რესურსს მოიძიებ, მისი აწევაც შესაძლებელია. უფალი ამ რესურსს ყოველთვის გაძლევს. ვისაც ამის არ სწამს, ადამიანურ რესურსებსაც რომ ჩაუღრმავდეს, საკუთარ თავში ძალიან ბევრს დაინახავს. ადამიანი მადლობელი უნდა იყოს ყოველდღე, რომ კიდევ ერთი დღე გათენდა,“ - აღნიშნულ საკითხებზე მარინა კაჭარავამ ტელეკომპანია „პულსის“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​„პულსი“

წაიკითხეთ სრულად