Baby Bag

,,მშობლებს უნდა ახსოვდეთ, რომ მუდმივი შენიშვნები, მითითებები ტიკების სიხშირეს უფრო აძლიერებს'' - როგორ შეიძლება, დავეხმაროთ ბავშვებს ტიკების დაძლევაში?

,,მშობლებს უნდა ახსოვდეთ, რომ მუდმივი შენიშვნები, მითითებები ტიკების სიხშირეს უფრო აძლიერებს'' - როგორ შეიძლება, დავეხმაროთ ბავშვებს ტიკების დაძლევაში?

რა არის ტიკი, როგორი შეიძლება იყოს ტიკის გამოხატულება და როგორ დავეხმაროთ ბავშვებს მის დაძლევაში?- ​MomsEdu.ge-ს ამ და სხვა კითხვებს ფსიქოლოგმა მარიამ ბასოშვილმა უპასუხა.

- პირველ რიგში განგვიმარტეთ რა არი ტიკი?

- ტიკი ეს არის კუნთების უნებლიე, სწრაფი მოძრაობა, რომელიც ვლინდება სხეულის სხვადასხვა ნაწილში წინასწარი განზრახვის გარეშე და იწოდება როგორც, ტიკური აშლილობა. არსებობს მოტორული დარვევები, რომლებიც ძალიან ჰგავს ტიკებს მაგალითად, კუნთების უეცარი შეკრთომა ან დაკლაკნილი ჭიისებრი მოძრაობები, თუმცა ეს ტიკი არ არის და აუცილებელია სწორი დიაგნოსტირება.

- როგორი შეიძლება იყოს ტიკის გამოხატულება?

- არსებობს მარტივი და რთული ტიკები, მოტორული და ვოკალური. მარტივი მოტორული ტიკები ხასიათდება კუნთების სწრაფი, ხანმოკლე მოძრაობებით, მაგალითად, თვალების ხამხამი, წარბების აწევა ან სხვა სახის ჟესტები, რომელსაც შინაარსი არ გააჩნია და კონტექსტს არ შეესაბამება, ასევე მხრების მოძრაობები.

რთული მოტორული ტიკები არის უფრო ნელი უნებლიე მოძრაობები ვიდრე მარტივი მოტორული ტიკები. ხასიათდება საგნების ხელით მოსინჯვით, ფეხების ბაკუნით, უკუღმა სიარულით ან ცეკვით,ხტუნვითი მოძრაობებით.ხელებისა და ფეხების ქნევა, ასევე უხამსი ჟესტები მიეკუთვნება რთულ მოტორულ ტიკებს.

მარტივი ვოკალური ტიკები ეს არის - ჩახველება, სრუტუნი, ბურტყუნი.

რთულ ვოკალურ ტიკებს მიეკუთვნება სიტყვების ან მთელი ფრაზების უნებლიე წამოყვირება. შესაძლოა იყოს უხამსი და სოციალურად მიუღებელი სიტყვები.

- ვინ აფასებს ბავშვს და რა ასაკში შეიძლება გამომჟავნდეს ტიკები?

- დიაგნოსტიკურ სახელმძღვანელოებში, როგორც ზემოთ ვახსენე, დიაგნოზი იწოდება, როგორც ტიკური აშლილობა, ხოლო არის თუ არა გარდამავალი ტიკური აშლილობა, ქრონიკული თუ კომბინირებული, დაზუსტებული თუ დაუზუსტებელი ამას განსაზღვრავს ფსიქიატრი ან ნეიროფსიქოლოგი, შესაძლოა,  ნევროლოგის შეფასებაც გახდეს საჭირო.

გარდამავალი ტიკური აშლილობა იწყება ადრეულ ბავშვობაში. მარტივი ტიკები რამდენიმე კვირა ან თვე გრძელდება და სხვა სირთულეები თან არ ახლავს. ეს მდგომარება 3-4 ჯერ უფრო ხშირია ბიჭებში, ვიდრე გოგონებში. ადრეულ ბავშვობაში ბავშვებისთვის რაიმეს დასწავლის ერთ-ერთი გზა მიმბაძველობაა. ამ დროს ტიკის ათვისება უფრო მარტივად ხდება.

გარდამავალი ტიკური აშლილობის დროს ერთი ტიკი შესაძლოა, შეიცვალოს და ჩანაცვლდეს მეორე ტიკით, მაგალითად, ჩახველება სრუტუნით ან პირიქით. ქრონიკული ტიკური აშლილობისას კი ტიკი არ იცვლება ასე მარტივად.

- რა არის ტიკის გამომჟღავნების მიზეზი, რამ შეიძლება გაამწვავოს ტიკი?

- სტრესულ სიტუაციაში ბავშვებს ხშირად ეწყებათ თვალების ხამხამი, ფეხების ბაკუნი, მხრების აჩეჩვა, ჩახველება. მაგალითად, ბავშვებს თუ უწევთ აუდიტორიის წინაშე გამოსვლა ნერვიულობის ფონზე შეიძლება დაიწყოს უნებლიე ჩახველება, მხრების ჩეჩვა - ეს ყველაფერი არის ტიკი, თუმცა უმრავლეს შემთხვევაში უკვალოდ, ყოველგვარი ჩარევის გარეშე ქრება.

ტიკის სიხშირე მატულობს სტრესის ფონზე, დაღლილობისას, ხოლო მისი სიხშირე მცირდება ფიზიკური ან გონებრივი აქტივობებისას, ასევე ძილში.

- როგორ შეიძლება, დავეხმაროთ ბავშვებს ტიკების დაძლევაში, რა რჩევებს მისცემთ მშობლებს?

- ტიკები, როგორც წესი, ბავშვებისთვის კომპლექსად იქცევ ადა გავლენას ახდენს მათ თვითშეფასებაზე. აუცილებელია, რომ მასწავლებელმა, ასევე ბავშვებმა იცოდნენ ტიკის შესახებ და თანაკლასელი არ გახდეს სოციუმის მხრიდან ბულინგის მსხვერპლი. გარშემომყოფებს, მშობლებს უნდა ახსოვდეთ, რომ მუდმივი შენიშვნები, მითითებები ტიკების სიხშირეს უფრო აძლიერებს.

გარდა იმისა, რომ დიაგნოსტირება აუცილებელია, ასევე ფსიქოთერაპია ძალიან კარგი მეთოდია ტიკებთან სამუშაოდ. ზღაპრით თერაპია, არტ-ტერაპია, ფიზიკური-გონებრივი აქტივობები მკვეთრად დაეხმარება ბავშვს ტიკების დაძლევაში. ბავშვისთვის მშვიდი გარემო, ნაკლები სტრესი და მშობლების მხრიდან მხარდაჭერა ამ პროცესში ძალიან მნიშვნელოვანია.

ესაუბრა მაკა ქაფიანიძე 

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგ​უფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

მომთმენი მშობლის 6 განსაკუთრებული თვისება

მომთმენი მშობლის 6 განსაკუთრებული თვისება

მშობლობა საკმაოდ რთული პროფესიაა, რომელიც უდიდეს შრომას და ენერგიას მოითხოვს. მოთმინების უნარი ნებისმიერი მშობლისთვის უმნიშვნელოვანესია. მძიმე შრომა, ბავშვების წუწუნი, ტირილი და ხმაური ზოგჯერ საკმაოდ რთული გასაძლებია. ექსტრემალურ პირობებში მყოფმა მშობლებმა საკუთარ თავში უნდა იპოვონ ძალა, რათა საკუთარ ემოციებზე კონტროლო არ დაკარგონ. ​მომთმენი მშობლისთვის საჭირო თვისებების გამომუშავება ძალიან რთულია, მაგრამ მოთმინება მშობელს შვილთან ძლიერი ურთიერთკავშირის დამყარებაში ეხმარება. მომთმენი მშობლების შვილები თავს დაფასებულად და აღიარებულად გრძნობენ. თუ გსურთ, რომ მოთმინებამ არ გიღალატოთ და მშვიდი მშობელი იყოთ, გარკვეული თვისებების შეძენა აუცილებლად დაგჭირდებათ.

1. მომთმენი მშობლები ბევრ რამეზე ხუჭავენ თვალს

მშობელს ბავშვის გარკვეულ ქცევაზე თვალის დახუჭვა უნდა შეეძლოს. ეს განსაკუთრებით რთულია იმ მშობლებისთვის, რომლებსაც სისუფთავე უყვართ. თუ ბავშვები იატაკს რძით აბინძურებენ, კედელზე ფეხსაცმლის კვალს ტოვებენ ან ​სათამაშოებს ოთახში ფანტავენ, ამისგან ტრაგედია არ უნდა შექმნათ. მომთმენი მშობელი აცნობიერებს, რომ ყოველთვის ყველაფერი იდეალურად ვერ იქნება და უწესრიგობის გამო ისტერიკის მოწყობა გამოსავალი არ არის. თუ შეამჩნევთ, რომ ბავშვებმა იატაკი დააბინძურეს, დალაგებისას სიმშვიდე უნდა შეინარჩუნოთ და მომხდარი ინციდენტის გარჩევისგან თავი შეიკავოთ.

2. მომთმენმა მშობელმა იცის, როდის უნდა გაიცინოს

მომთმენმა მშობელმა კარგად იცის, როდის უნდა გაიცინოს და როდის არ უნდა ​მიიღოს ბავშვის ქცევა სერიოზულად. ბავშვი კატასთან ერთად თამაშისას სახლში ნივთებს თუ გაფანტავს, ამ დროს დისციპლინაზე ლექციების წაკითხვას არ გირჩევთ. ნაცვლად ამისა, გირჩევთ ბავშვთან და ფისოსთან ერთად თქვენც გაერთოთ, გაიცინოთ და ფოტოებიც გადაიღოთ. თუ ერთად ბევრს იცინებთ, ამით ვითარებას განმუხტავთ. მოთმინების გამოჩენა და მსუბუქი მიდგომა ამ დროს ძალიან სასარგებლოა.

3. მომთმენი მშობელი საჭირო დროს შეჩერდება და ღრმად ჩაისუნთქავს

დედების ერთადერთი პროფესია მშობლობა არ არის. ზოგჯერ მათ იმდენი საქმის კეთება უხდებათ ერთბაშად, რომ ძლიერი სტრესის ქვეშ იმყოფებიან. როდესაც ჩაიდანი დუღს, ძაღლი გარეთ გასეირნებას საჭიროებს, ბავშვები კი ერთმანეთს ეჩხუბებიან, დედებს ღრმად ჩასუნთქვა და დამშვიდება სჭირდებათ. ამ თვისების გამომუშავება ყველა დედას ესაჭიროება. რთულ ვითარებაში ღრმად ჩასუნთქვა და სირთულეებთან გასამკლავებლად ​სიმშვიდის შენარჩუნება ძალიან მნიშვნელოვანია.

4. მომთმენმა მშობელმა ძალიან კარგად იცის, როგორ მოუსმინოს ბავშვს

მშობლისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია შვილებთან საუბრის სწავლა.​ ბავშვებს არამხოლოდ ჩვენ უნდა ვესაუბროთ, არამედ მათი მოსმენაც უნდა შეგვეძლოს. ბავშვების შესახებ უამრავი რამის გაგება შეგვიძლია, როდესაც ვიცით, როგორ უნდა მოვუსმინოთ მათ. ჩვენი წარმოდგენები სამყაროზე მნიშვნელოვნად განსხვავდება იმისგან, რასაც ბავშვები ხედავენ. მათ ყველაფრის თავისებური ინტერპრეტაცია აქვთ. როდესაც დედები ბავშვებს საკუთარ გრძნობებსა და ემოციებზე საუბრის საშუალებას აძლევენ, ოჯახში იდილია მყარდება.

5. მომთმენმა მშობელმა იცის, როგორ გაუგოს ბავშვს

მომთმენ მშობელს მაშინაც კი შეუძლია შვილის გაგება და მისდამი ემპათიის გამოხატვა, როდესაც ის ირაციონალურ ქცევას ავლენს. საწოლის ქვეშ ძრომიალი და კარადის გამოლაგება ბავშვის დასარწმუნებლად, რომ ოთახში მონსტრები არ არიან, დროს და ენერგიას მოითხოვს. მიუხედავად ამისა, მომთმენი მშობელი ამას აუცილებლად გააკეთებს, რადგან კარგად ესმის, რამდენს ნიშნავს მსგავსი ქმედება მისი შვილისთვის, რომელსაც ეშინია.

6. მომთმენი მშობლები ხშირად ისეთივე ბავშვურები არიან, როგორც შვილები

მომთმენმა მშობელმა იცის, თუ ​როგორი მნიშვნელოვანია ბავშვურობა პატარებთან ურთიერთობაში. ის მთლიანად ერთვება შვილებთან თამაშში და ამ დროს სრულად ივიწყებს ყველა იმ პრობლემას, რომელიც მის ცხოვრებაში არსებობს. ბავშვებისთვის მხიარული, კრეატიული და ბავშვური გართობის მნიშვნელობა ძალიან დიდია. მსგავსი თამაში მნიშვნელოვანი გადახვევაა ყოველდღიური რუტინიდან და წესებიდან, რომელთა დაცვა მათ მუდმივად უწევთ. მომთმენი მშობელი ყოველდღიურად ახერხებს დროის გამონახვას ბავშვური გართობისთვის.

მომზადებულია ​moms.com - ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად