Baby Bag

როგორ დავეხმაროთ ბავშვს ძლიერ პიროვნებად ჩამოყალიბებაში?

როგორ დავეხმაროთ ბავშვს ძლიერ პიროვნებად ჩამოყალიბებაში?

მშობლები გადაჭარბებული მზრუნველობით შვილებს გაუცნობიერებლად უბიძგებენ მსხვერპლის როლის მორგებისკენ, რის გამოც ზრდასრულ ასაკში ბავშვები ტრაგიკულ ადამიანებად ყალიბდებიან. მათ ადამიანებთან ნორმალური ურთიერთობის დამყარება უჭირთ და გამუდმებით ტანჯვისკენ ისწრაფვიან. ძლიერი პიროვნების აღსაზრდელად მშობლებმა გარკვეული რეკომენდაციები უნდა გაითვალისწინონ.

1. ბავშვს უსიამოვნო ემოციებთან და დანაშაულის გრძნობასთან გამკლავება ასწავლეთ

ბავშვები, რომლებმაც ემოციების გაკონტროლება იციან, რთულ გამოწვევებს მარტივად უმკლავდებიან და მყარ გადაწყვეტილებებს იღებენ. არცერთი ბავშვი დაბადებისთანავე არ ფლობს ემოციებთან გამკლავების უნარს. ეს მან მშობლებისგან უნდა ისწავლოს. ბავშვს უნდა აუხსნათ, როგორ გაუმკლავდეს შიშს, ბრაზს, სევდას და სასოწარკვეთას. ამისთვის აუცილებელია ბავშვის ქცევის და არა მისი ემოციების კორექტირება. ბავშვს აუხსენით, რომ უსიამოვნო ემოციები ცუდ ქცევას არ ამართლებს. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ გაბრაზების გამო დას არ უნდა დაარტყას, მას ისიც უნდა ესმოდეს, რომ მოწყენილობა სიზარმაცის გასამართლებლად საკმარისი მიზეზი არ არის. თქვენს შვილს ასწავლეთ, როგორ მართოს ემოციები და როგორ დააღწიოს თავი მათ ტყვეობას. ზოგიერთ ბავშვს ხატვა ამშვიდებს, ზოგს მეგობრებთან ურთიერთობა. ყველა ბავშვს ინდივიდუალური მიდგომა ესაჭიროება, თუმცა ნებისმიერ შემთხვევაში, როდესაც გრძნობთ, რომ თქვენი შვილი ცუდ განწყობაზეა, ის რამით გაართეთ, ისეთი საქმე გააკეთებინეთ, რომელიც მას უყვარს. ამგვარად ბავშვი ხუთ წუთში დაივიწყებს, რომ ცუდ ხასიათზე იყო.

2. ბავშვს პასუხისმგებლობის გრძნობა განუვითარეთ

ადამიანებს პრობლემები ყოველთვის აწუხებთ. რაც უფრო ადრე ასწავლით ბავშვს სირთულეებთან გამკლავებას, მით უფრო კარგ სამსახურს გაუწევთ მას. ბავშვი, რომელმაც არ იცის, როგორ გადაჭრას პრობლემა, მთელ ენერგიას მისგან გაქცევაზე ხარჯავს. ზოგჯერ ის მოქმედებას გაუცნობიერებლად იწყებს და არჩევანში დარწმუნებული არ არის. როდესაც ბავშვმა პრობლემებთან გამკლავება არ იცის, ის კლასს მაშინვე დატოვებს, როგორც კი კლასელები მის დაცინვას დაიწყებენ. მშობელმა ბავშვს პრობლემის გადაჭრა უნდა ასწავლოს, მაგრამ არავითარ შემთხვევაში არ უნდა გააკეთოს ეს თავად. თქვენს შვილს პრობლემის ფორმულირებაში დაეხმარეთ და მისი გადაჭრის რამდენიმე გზა შესთავაზეთ. ბავშვმა მათ შორის საუკეთესო თავად უნდა აარჩიოს. თუ ბავშვს ვარჯიშზე წასვლისას ფორმა ყოველთვის სახლში რჩება, მას აღნიშნული პრობლემის მოგვარების რამდენიმე ალტერნატივა შესთავაზეთ, ნაცვლად იმისა, რომ ფორმა ჩანთაში თავად ჩაუდოთ.

3. ბავშვს სხვა ადამიანების დახმარება ასწავლეთ

ბავშვს სხვების თანაგრძნობა ადრეული ასაკიდანვე უნდა ასწავლოთ. იმის ნაცვლად, რომ სიკეთის მნიშვნელობა მას სიტყვიერად აუხსნათ, ყველაფერი საკუთარ მაგალითზე ასწავლეთ. თუ ბავშვი დაინახავს, რომ თქვენ დროსა და ფინანსებს დაუნანებლად ხარჯავთ გაჭირვებულთა დასახმარებლად, ის აუცილებლად მოგბაძავთ. ამგვარად თქვენი შვილი ბავშვური ეგოიზმის დამარცხებას მარტივად შეძლებს. ბავშვმა უნდა დაინახოს, რომ პრობლემები ყველა ადამიანს აქვს. ამგვარად მას სირთულეებთან გამკლავება არ გაუჭირდება.

4. ბავშვს შეცდომის დაშვების უფლება მიეცით

მშობლები ხშირად იმეორებენ, რომ ბავშვი წარმატებას ადრეული ასაკიდანვე უნდა მიეჩვიოს, რის გამოც ისინი შვილებს მარცხისგან თავგამოდებით იცავენ. ისინი ვერ ხვდებიან, რომ ბავშვებს დათვურ სამსახურს უწევენ. თქვენს შვილს მეტი თავისუფლება უნდა მისცეთ. შეცდომების დაშვებას თავისი დადებითი მხარეები აქვს, ამას რაც უფრო მალე მიხვდებით, მით უფრო გაუხსნით თქვენს შვილს გზას წარმატებისკენ. ბავშვი, რომელიც გარკვეულ სირთულეებს პირისპირ ეჯახება, წარმატებას უფრო ადვილად აღწევს.

5. ბავშვს ნეგატიური ინფორმაციისგან ყოველთვის ნუ დაიცავთ

სამყაროში სიკეთე და ბოროტება თანაარსებობენ. რამდენიც უნდა ეცადოთ, რომ თქვენი შვილი ამ უკანასკნელისგან დაიცვათ, ის უსამართლობას ადრე თუ გვიან მაინც გამოცდის. ბავშვს ჯადოსნურ წრეში ნუ მოაქცევთ, სადაც ყველაფერი იდეალურადაა. როდესაც თქვენი შვილი გაიგებს, რომ სამყარო არც ისეთი იდეალურია, როგორც ამას ეუბნებოდით, ის თქვენდამი ნდობას დაკარგავს. ბავშვს, მისი ასაკისა და ემოციური მდგომარეობის გათვალისწინებით, გარკვეული სახის ნეგატიური ინფორმაცია უნდა მიაწოდოთ, რათა ის ცხოვრებისეული გამოცდილების მისაღებად მოამზადოთ.

6. არ აქციოთ ბავშვი სამყაროს ცენტრად

თქვენს ოჯახში ყველა ბავშვის გარშემო თუ იქნება შემოკრებილი და მას გამუდმებით ყურადღების ცენტრში ამყოფებთ, თქვენი შვილი ეგოისტ ადამიანად ჩამოყალიბდება. ის იფიქრებს, რომ ყოველთვის ყველა მის თაყვანისცემაში უნდა იყოს. ბავშვი იმაზე უნდა კონცენტრირდეს, თუ რას შესთავაზებს მომავალში სამყაროს და არა იმაზე, თუ რისი მიღება შეუძლია მისგან.

7. ბავშვის თვითშეფასების ამაღლებაზე იზრუნეთ

ბავშვის თვითშეფასების ჩამოყალიბებაში მშობელს უდიდესი წვლილი მიუძღვის. შვილის თვითშეფასების ამაღლებისთვის , მას ხშირად უთხარით, როგორ გიყვართ. ხშირად დაიხმარეთ ბავშვი საშინაო საქმეებში, რათა მან თავი საჭირო ადამიანად იგრძნოს. ყოველთვის შეაქეთ თქვენი შვილი დიდი და პატარა მიღწევებისთვის. როდესაც ბავშვი თქვენთვის მიუღებელ ქცევას ავლენს, ის უბრალოდ კი არ უნდა გააკრიტიკოთ, პარალელურად აუხსენით კიდეც, რა უნდა გაეკეთებინა. თუ თქვენი შვილი სკოლაში ცუდ ნიშანს იღებს, უთხარით მას, რომ უკეთესი შედეგის მისაღებად მეტი შრომა და მონდომებაა საჭირო. არასდროს უთხრათ ბავშვს (ხუმრობითაც კი), რომ მის გარეშე ცხოვრება უფრო მარტივი იქნებოდა. ამით მის თვითშეფასებას გაანადგურებთ. არასდროს გააკრიტიკოთ ბავშვი სხვების თანდასწრებით. ეს მის ფსიქიკაზე სამუდამო კვალს დატოვებს. ბავშვი სხვების ნეგატიურ დამოკიდებულებას ვერ გაუმკლავდება და სათანადო წინააღმდეგობას ვეღარ გაუწევს, რაც მას ყოველთვის დატანჯავს. არასდროს შეადაროთ ბავშვი სხვა ბავშვებს, განსაკუთრებით დებსა და ძმებს. ყველა ბავშვს თავისი ძლიერი და სუსტი მხარეები აქვს, რომელიმე მათგანისთვის უპირატესობის მინიჭება დაუშვებელია.


მომზადებულია​ adme.ru -ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, დედებისთვის შექმნა ახალი სივრცე. მოიწონეთ გვერდი მცოდნე დედები

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ დავეხმაროთ პატარებს ემოციების მართვაში?

როგორ დავეხმაროთ პატარებს ემოციების მართვაში?

ემოციური ინტელექტი არის როგორც საკუთარი, ასევე სხვისი ემოციების ამოცნობისა და მართვის უნარი. ბევრი ადამიანი მეტ ყურადღებას დღეს ინტელექტუალური განვითარების კოეფიციენტს (IQ) აქცევს, რა დროსაც ემოციური განვითარების კოეფიციენტის (EQ) მნიშვნელობა ავიწყდებათ. მასზე ფიქრი ბავშვობის ასაკიდან, კერძოდ, დაბადებიდან იწყება.

საყურადღებოა, რომ ადამიანები, რომლებსაც მაღალი აქვთ მისი დონე, მეტად წარმატებულები არიან სოციუმში და აქვთ მაღალი ემპათიის გრძნობა. ასევე არიან ბავშვებიც. რა თვისებებს და უნარებს ფლობენ ისინი? ეს არის:
  • აქტიურობა, ენერგიულობა
  • მოლაპარაკებებისა და დებატების უნარი
  • კრიზისული სიტუაციების მართვის
  • გუნდში მუშაობი სუნარი
  • გადაწყვეტილებების მიღების უნარი
  • პრობლემების გადაჭრის უნარი
როგორც მასწავლებელი, ყოველთვის ვცდილობ დავეხმარო ბავშვებს, ისწავლონ ემოციური ინტელექტის შესახებ, დაუკვირდნენ საკუთარ შეგრძნებებს და იმას, თუ როგორ გამოხატავენ მას ყოველდღიურობაში.
მშობლებს შემოგთავაზებთ მარტივ აქტივობებს თქვენი შვილებისთვის, რათა უკეთ შეისწავლოთ შვილების ემოციები და დაეხმაროთ მათ სხვადასხვა პრობლემის გადალახვაში.
• წიგნის კითხვის საათი
თქვენს შვილთან ერთად კითხვა საუკეთესო გზაა სოციალურ-ემოციური განვითარებისთვის. წიგნის არჩევისას გაითვალისწინეთ ასაკი და თემა, რომელიც უნდა ეხებოდეს ემოციებს, განწყობებს: (მაგ. იმედგაცრუება, მხიარულება, სევდა, წუხილი და ა.შ.) პირადი გამოცდილებით გირჩევდით წიგნების სერიას სახელწოდებით „ტოპო-ტიპი“ (ბ. სულაკაურის გამომცემლობა), რომელიც 3+ წლის ასაკის ბავშვისთვისაა განკუთვნილი, აღწერილია მარტივი და საინტერესო ისტორიები მორალზე და ეთიკაზე, გმირები ხშირად გამოხატავენ სხვადასხვა ტიპის ემოციას და ასწავლიან თანატოლებს სხვის დახმარებას, ემპათიას და თანადგომას.
• თამაში
აქტივობა, რომელსაც შემოგთავაზებთ, შეგიძლიათ ბაღის, ან სკოლის მასწავლებლებმა გამოიყენოთ. სთხოვეთ ბავშვებს მოიტანონ მათი 1 ფოტოსურათი, სადაც კარგად ჩანს სახის გამომეტყველება და კონკრეტული ემოცია, მაგ. ფოტო, სადაც იღიამიან, ბრაზს, შიშს ან იმედგაცრუებას გამოხატავენ. შეგიძლიათ ერთ ზომაზე დააკორექტიროთ და ამობეჭდილი დააკრათ ქაღალდზე, მისცეთ ბარათის ფორმა. გადმობრუნებულად დაალაგოთ და სთხოვოთ მათ აირჩიონ 2 ბარათი, აღწერონ ემოცია, შეეკითხონ თანატოლს რას გრძნობდა კონკრეტულ დროს და რამ განაპირობა მისი ასეთი განწყობა.
ასევე, არ უნდა დაგვავიწყდეს როლური თამაშები, რაც მარტივი გზაა შეისწავლონ მეტი თავიანთი თავის შესახებ მანამ, სანამ ძლიერი სოციალური უნარები განუვითარდებათ. შეგიძლიათ საყვარელი ზღაპრის გმირების ფორმა გამოიწეროთ ან ერთად შექმნათ ხელის მარიონეტი, რომელიც ფერადი ქაღალდისგანაც მარტივად მზადდება.
ემოციის ამოცნობის, იდენტიფიცირების და გამოხატვისთვის კარგი გზაა ასეთი თამაშიც- თხოვეთ ბავშვს იპოვოს ოთახში ისეთი რამ, რაც მას ხდის ბედნიერს ან პირიქით, იმსჯელეთ მასთან თუ რატომ აღძრავს მასში ესა თუ ის ნივთი ამ ემოციას.
ასევე შეგიძლიათ სახის გამომეტყველება და სხეულის ენა გამოიყენოთ და მისცეთ მათ საშუალება გამოიცნონ თუ რომელ ემოციას გამოხატავთ.
• სუნთქვითი ვარჯიში
როცა ბავშვი დიდ, მძაფრ ემოციაშია და განიცდის წყენას ან ბრაზს, თხოვეთ მას ღრმად ისუნთქოს, გამოიყენეთ ბუშტის გაბერვის მეთოდი, თუ იოგით ხართ დაკავებული გეცოდინებათ, რომ ეს სუნთქვის კონტროლში გვეხმარება, ამ დროს გულისცემა ნელდება, ჩვენი სხეული განიცდის რელაქსაციას და ხდება ნეგატიური შეგრძნებების განდევნა. ბევრ ბავშვს უყვარს წყლიან ჭიქაში საწრუპის დახმარებით ბუშტების „გაბერვა“,ეს პრაქტიკაც დასამშვიდებლად ძალიან კარგია. თუ დიდი ხანი დასჭირდება დასაწყნარებლად ჩაურთეთ რაიმე მშვიდი სასიამოვნო მუსიკა ან დაკავდით ისეთი საქმიანობით, რომელიც მისთვის რელაქსაციის მომტანი იქნება, მაგ. ხატვა.
• ილაპარაკეთ შეგრძნებებზე
ხშირად ბავშვები სათანადო სიტყვებს ვერ პოულობენ თავიანთი შეგრძნებების გამოსახატად, ამიტომ მშობელს შეუძლია საკუთარი გამოცდილების გაზიარებით, საუბრით, მაგალითების მოყვანით დაეხმაროს მას.
მაგალითად, თუ თქვენი შვილი გაბრაზებულია იმის გამო, რომ წააგო თამაში ან მოწყენილია, რადგან მეგობარმა სათამაშო აიღო დაუკითხავად, შეგიძლიათ მცირე დროის გასვლის შემდეგ კითხოთ, თუ რატომ მოიწყინა.

რა იგრძნო, როცა სხვამ დაუკითხავად აიღო მისი სათამაშო და ა.შ. მსგავსი პრაქტიკა დაეხმარება ბავშვს გრძნობების ვერბალიზებაში.
კარგი იქნება თუ ყოველდღიურობაში დანერგავთ შემდეგ პრაქტიკას: თუ პარკში სეირნობისას ან ბაღში ატირებულ ბავშვს შეესწარით, შეეკითხეთ თქვენს შვილს: „როგორ ფიქრობ, რატომ ტირის ის ბავშვი? ფიქრობ რომ ის მოწყენილია? ეს დაეხმარება ბავშვს ემპათიის შეგრძნების განვითარებასა და სხვისი ემოციის ამოცნობაში.
არსებობს პრაქტიკა, როცა ძლიერი ემოციის გამოხატვისას ან ტანტრუმის დროს ბავშვს იმწუთშივე იზოლაციაში ტოვებენ, რაც არც თუ ისე კარგია.
ასეთ დროს თავდაპირველად უმჯობესია არა იზოლაცია, არამედ მეტი ურთიერთკავშირი მშობელთან.
იმის ნაცვლად, რომ ატირებული ბავშვი გავუშვათ სხვა ოთახში დასაწყნარებლად, უკეთესი იქნება ახლოს გვყავდეს, ჩვენ გვერდით. თუ ბავშვს უნდა, რომ ჩაგეხუტოთ, აუცილებლად ჩაეხუტეთ, თუ არ აქვს ამის სურვილი, უბრალოდ იჯექით მის გვერდით, რომ თავი მარტო არ იგრძნოს. როცა ბავშვი მზად იქნება სალაპარაკოდ, კითხეთ მას, რა იგრძნო იმ სიტუაციაში და შემდეგში როგორ შეგიძლიათ, რომ მას დაეხმაროთ.
გამოიყენეთ დასამშვიდებელი ტექნიკა, მაგალითად უთხარით დაითვალოს ათამდე ან ღრმად ისუნთქოს.
შეგიძლიათ მოაწყოთ მისთვის სპეციალური კუთხე-დასასვენებელი ადგილი ფერადი ბალიშებითა და სათამაშოებით, სადაც მისი საყვარელი აქტივობები დახვდება. განცალკევებული ადგილი მისცემს მას ფიქრის ან განტვირთვის საშუალებას.
ერთ-ერთი ქცევის მართვის სპეციალისტი გვირჩევს: „ძლიერი ემოციური მდგომარეობის დროს მივცეთ უფლება ბავშვს ძლიერი ხმით გამოხატოს გაბრაზება. დაე, იყვიროს თუ რის გამო გაბრაზდა. მან უნდა იცოდეს რომ ეს ბუნებრივია და ნორმალური, რადგან სხვისთვის ზიანის მომტანი არ არის.“
რა უნდა ავიცილოთ თავიდან ემოციური ინტელექტის შესახებ სწავლისას
• აიცილეთ ქცევა, რომელიც არ გინდათ, რომ თქვენმა შვილმა გაიმეოროს
არ მოახდინოთ უხეში ვერბალიზება გაბრაზებისას, მაგ. იმის ნაცვლად, რომ თქვათ „ეს რა გააკეთე!“ „ცუდი ბიჭი ხარ!“ თქვით: „წყობიდან გამოვდივარ, როცა შენ აკეთებ..“ ამგვარად, თქვენი შვილი მიხვდება, რომ პრობლემა მის ქცევაშია და არა მასში, ის კი არ არის ცუდი, არამედ მისი ქცევა. შეეცადეთ აირიდოთ მკაცრი კრიტიკა, რომელიც ბავშვის თვითშეფასებასა და თავდაჯერებულობაზე ცუდად იმოქმედებს.
• არ დამალოთ თქვენი ემოცია
როცა ცუდ ხასიათზე ხართ და აცრემლებული ან უბრალოდ მოწყენილი დაგინახათ ბავშვმა, არასდროს დაუმალოთ მას თქვენი ემოციები და ნუ მოატყუებთ. ბევრ მშობელს ჰგონია, რომ სიმართლის თქმით და გაზიარებით დისკომფორტს შეუქმნის ბავშვს, თუმცა, პირიქით. ამიტომ ეცადეთ აუხსნათ, თუ რა მოხდა, რატომ ხართ, რას გრძნობთ და ისიც დააყოლეთ, რომ მალე შეძლებთ გაუმკლავდეთ ამ ამბით გამოწვეულ სევდას თუ წუხილს. სასურველია ამ დროს თქვენ ბავშვის სიმაღლეს გაუთანაბრდეთ, დაამყარეთ მასთან თვალით კონტაქტი, ისაუბრეთ დაბალი ტონალობით, მშვიდად, მოკლე და მარტივი წინადადებებით, რომელიც შეიძლება დაიწყოს ასე: „მე მინდა...“, აუცილებლად გამოიყენეთ ფრაზები „გთხოვ,“ „ხომ გესმის,“. წაახალისეთ ბავშვი, რომ გამოხატოს სათქმელი სიტყვებით და არა სხეულის ენით. შეეცადეთ ახსნათ მიზეზები იმის ნაცვლად, რომ კითხოთ: რატომ გააკეთა ესა თუ ის ქმედება.
ავტორი: დიანა მაკალათია

​გამოყენებული წყარო: 
​https://genmindful.com/
წაიკითხეთ სრულად