Baby Bag

რა განსხვავებაა ცელქობასა და ქცევით დარღვევას შორის? - ფსიქოლოგი სალომე გაბაძე

რა განსხვავებაა ცელქობასა და ქცევით დარღვევას შორის? - ფსიქოლოგი სალომე გაბაძე

ბავშვთა ფსიქოლოგი და ქცევითი თერაპევტი სალომე გაბაძე გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ქცევითი დაღვევების შესახებ საუბრობს და აღნიშნავს, რომ მოცემული პრობლემა მნიშვნელოვნად განსხვავდება უბრალო ცელქობისგან. სალომე გაბაძის თქმით, მშობლებს ცელქობისა და ქცევითი დარღვევების ერთმანეთისგან გამიჯვნა უნდა შეეძლოთ:

„მნიშვნელოვანია, რომ კარგად გავშალოთ ეს თემა. დიფერენცირება უნდა გავაკეთოთ, თუ რას ნიშნავს ქცევითი დარღვევა, გავიაზროთ როდის ხდება ის პრობლემა და რით განსხვავდება უბრალო ცელქობისგან. რეალურად ქცევით დაღვევაზე ჩვენ ვსაუბრობთ მაშინ, როდესაც ქცევა ბავშვს და მის გარშემომყოფებს გარკვეულ სირთულეებს უქმნის. მთავარი სირთულე არის მის განვითარებასთან დაკავშირებით. თუ ქცევა ხელს უშლის ბავშვის განვითარებას, ხელს უშლის დასწავლის პროცესს, მშობლებს ქცევიდან გამომდინარე არ ეძლევათ შესაძლებლობა, რომ ბავშვს ახალი ინფორმაცია მიაწოდონ, საქმე ქცევით დარღვევასთან გვაქვს.“

სალომე გაბაძის თქმით, ქცევითი დარღვევების პრობლემის მქონე ბავშვთან ქცევა ხშირად თვითდაზიანების გამომწვევი ხდება, რასაც ბავშვი ზოგჯერ მშობლის მანიპულირებისთვის წარმატებით იყენებს:

„შესაძლოა, ბავშვის ქცევა იყოს თვითდამაზიანებელი და დესტრუქციული, მაგ. გარემოს დესტრუქცია ან სხვა ადამიანებისკენ მიმართული აგრესია. გარემოს დაზიანებაში იგულისხმება საკუთარი ან სხვისი ნივთების მიზანმიმართული დაზიანება, გარდა ამისა, შესაძლებელია იყოს სხვა ადამიანის ფიზიკური დაზიანების ეპიზოდები, მაგ. დაარტყას ბავშვმა სხვა ადამიანს, უკბინოს, უჩქმიტოს და ა.შ. ასევე შესაძლებელია იყოს თვითდაზიანების ეპიზოდებიც. თვითდაზიანების ნაწილში მნიშვნელოვანია დიფერენცირება გავაკეთოთ მხოლოდ მანიპულაციურ ქცევასა და რეალურ თვითდაზიანებას შორის. ხშირად ბავშვები მანიპულირებენ, მშობელს აჩვენებენ, რომ ვითომ თავს იზიანებენ. ამ გზით ისინი ცდილობენ მიიღონ მათთვის სასურველი შედეგი. ისინი ამით მშობელს აშანტაჟებენ. შესაძლებელია ბავშვი მივიდეს კედელთან, მშობელს შეხედოს, ვითომ თავი მიარტყას კედელს. სინამდვილეში ის არ იზიანებს თავს. ამით მშობელს იწვევს, რომ შეუსრულოს ის, რასაც ბავშვი იქამდე ითხოვდა.“

სალომე გაბაძე აღნიშნავს, რომ ზოგიერთ შემთხვევაში ბავშვი თავს რეალურად იზიანებს, რაც საყურადღებოა:

„არსებობს შემთხვევები, როდესაც ბავშვი რეალურად იზიანებს თავს. თუ ჩვენ ვისაუბრებთ განვითარების სხვადასხვა დარღვევაზე, ზოგჯერ ტკივილის ზღურბლი არის ძალიან მაღალი, ბავშვი ტკივილს ვერ გრძნობს სათანადოდ. ამ შემთხვევაში თვითდამაზიანებელი ქცევა თუ ვლინდება, შესაძლოა, ბავშვმა თავი ისე დაიზიანოს, რომ რეალურად ტკივილი ვერც იგრძნოს. ეს, რა თქმა უნდა, ძალიან საყურადღებოა.“

„რას ვაქცევთ ყურადღებას ბავშვის ქცევითი დაღვევის გამოვლენისას? ეს არის დასწავლის პრობლემა, მეორე არის სხვისი დაზიანება. ბავშვის ქცევამ სხვას არ უნდა შეუქმნას დისკომფორტი და ასევე არ უნდა შეუქმნას დისკომფორტი მის მიკროსოციუმს, მაგ. ოჯახის წევრებს. ქცევის დარღვევის მქონე ბავშვი პრაქტიკულად არღვევს ოჯახის ფუნქციონირების ხარისხს,“ - აცხადებს სალომე გაბაძე.

იხილეთ გადაცემა სრულად, სადაც საუბარია, როგორც პრობლემაზე, ასევე პრობლემის გადაჭრის გზებზე​პირადი ექიმი - მარი მალ​აზონია

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

8 კრიტიკული ეტაპი ბავშვის ცხოვრებაში, რომლის შესახებ ყველა მშობელმა უნდა იცოდეს
​მშობელმა აუცილებლად უნდა იცოდეს, თუ რა ასაკში რა სახის ქცევას უნდა ელოდეს შვილისგან. ეს მშობლის ცხოვრებას მნიშვნელოვნად ამარტივებს. ჩვენს სტატიაში ბავშვის ცხოვრების კრიტიკულ ეტაპებს გაგაცნობთ, რომელთ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

8 კრიტიკული ეტაპი ბავშვის ცხოვრებაში, რომლის შესახებ ყველა მშობელმა უნდა იცოდეს

8 კრიტიკული ეტაპი ბავშვის ცხოვრებაში, რომლის შესახებ ყველა მშობელმა უნდა იცოდეს

მშობელმა აუცილებლად უნდა იცოდეს, თუ რა ასაკში რა სახის ქცევას უნდა ელოდეს შვილისგან. ეს მშობლის ცხოვრებას მნიშვნელოვნად ამარტივებს. ჩვენს სტატიაში ბავშვის ცხოვრების კრიტიკულ ეტაპებს გაგაცნობთ, რომელთა შესახებ ცოდნა შვილთან ურთიერთობაში დაგეხმარებათ.

1. დაბადებიდან 3 თვემდე ასაკი

ამ ეტაპზე ბავშვს საკუთარი საჭიროებების გამოხატვა მხოლოდ ტირილით შეუძლია. ტირილის ხასიათი მშობელს მიახვედრებს ბავშვს შია, წყურია, ეძინება თუ ტკივილი აწუხებს. ზოგჯერ ბავშვი ტირილს უმიზეზოდ იწყებს. ასეთ დროს მას მშობლის სითბო და მოფერება ესაჭიროება. ახალშობილებს უსაფრთხოების განცდა სჭირდებათ. ისინი უნდა დარწმუნდნენ, რომ მათზე ზრუნავენ. ახალშობილები თქვენი ხმის დახმარებით ემოციას გრძნობენ. მათ აუცილებლად თბილად უნდა ესაუბროთ. ბავშვს ხშირად უმღერეთ, პლედში გაახვიეთ და ხელით ატარეთ. ნუ გააკეთებთ მკვეთრ მოძრაობებს, როდესაც ბავშვი გიჭირავთ. ეს მას დააფრთხობს.

2. 4-დან 6 თვემდე ასაკი

ბავშვმა, შესაძლოა, გაიცინოს, იტიროს, იღუღუნოს იმის პასუხად, რასაც თქვენ მას ან თოჯინას ეუბნებით. მშობლებმა ბავშვის გაცინება უნდა სცადონ, რაც მარტივად გამოუვათ, თუ სასაცილო სახეს მიიღებენ. ამ ასაკიდან ბავშვები ადამიანების სახეს იმახსოვრებენ. ისინი კარგად ცნობენ დედას და მამას. გირჩევთ, თქვენს შვილს ახლობლები ამ ასაკიდან წარუდგინოთ.

3. 7-დან 12 თვემდე ასაკი

ამ ასაკიდან ბავშვებს დედისადმი განსაკუთრებული დამოკიდებულება უჩნდებათ. ისინი დედას ეჯაჭვებიან და უცხო ადამიანებთან ურთიერთობა აშინებთ. მშობლები სახლიდან თუ გადიან, ბავშვები ტირიან. ბავშვი ტირილს და ჭარბ ემოციებს რომ აარიდოთ, თამაშის დროს ის ზოგჯერ რამდენიმე წუთით მარტო დატოვეთ (ცხადია, ბავშვი უსაფრთხო ადგილას უნდა თამაშობდეს და თქვენც ჩუმად უნდა ადევნოთ თვალყური), შემდეგ კი დაბრუნდით. პატარა დარწმუნდება, რომ დედა ყოველთვის მალე ბრუნდება, როდესაც მიდის.

4. 1-დან 2 წლამდე ასაკი

ამ ასაკში ბავშვს აქტიური სოციალური ინტერაქცია და ბუნებაში დროის გატარება ესაჭიროება. როდესაც 1-2 წლის ბავშვები თანატოლებთან თამაშობენ, მათთან სრულფასოვანი კავშირის დამყარებას ვერ ახერხებენ და არც სათამაშოების გაზიარება შეუძლიათ. ამ ასაკში ბავშვი ისტერიკების მოწყობას იწყებს, რის გამოც დისციპლინას დიდი ყურადღება უნდა დაუთმოთ. ბავშვს სწორად მოქცევა ყვირილისა და ცემის გარეშე უნდა ასწავლოთ.

5. 3 წლის ასაკი

ამ ასაკიდან ბავშვი სხვებთან თამაშს იწყებს. ის მეგობრებს სათამაშოებს უზიარებს. ბავშვის დადებითი ქცევა ხშირად უნდა წაახალისოთ. ბავშვი ისტერიკების მოწყობას ნელ-ნელა წყვეტს. მას ამ ასაკში შიშები ეუფლება. პატარას სიბნელე ან რომელიმე მონსტრი აშინებს. მას მშობლისგან თანაგრძნობა ესაჭიროება. ეცადეთ, ბავშვის დამოუკიდებლობა წაახალისოთ და ყოველთვის შეაქოთ ის, როდესაც რაიმეს საკუთარი ძალებით აკეთებს.

6. 4-დან 5 წლამდე ასაკი

ამ ასაკში ბავშვები წესებს იცავენ, მაგრამ ცუდისა და კარგის ერთმანეთისგან გარჩევა ჯერ კიდევ არ შეუძლიათ. მათი ცნობისმოყვარეობა ნელ-ნელა მატულობს. ბავშვები ცდილობენ დამოუკიდებლები იყვნენ, რაც მშობელმა უნდა წაახალისოს. ოთხი წლის ასაკში ბავშვს ხასიათი ხშირად ეცვლება, ის მეგობრებს ეჩხუბება, გარბის, ჭირვეულობს. ხუთი წლის ასაკიდან ბავშვი მშობელს უფრო უახლოვდება, მშვიდდება და სხვების გაბედნიერებას ცდილობს. ამ ასაკიდან ბავშვს საკუთარ გრძნობებზე ღიად საუბარი უნდა ასწავლოთ. როდესაც ბავშვი მიუღებელ ქცევას ავლენს, მშობელმა ის მისაღები ფორმით უნდა დასაჯოს, მაგ. რამდენიმე წუთით სკამზე დასვას.

7. 6-დან 12 წლამდე ასაკი

ამ ასაკში ბავშვისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი მეგობრობაა. შესაძლოა, მას რომანტიკული გრძნობებიც გაუჩნდეს თანატოლების მიმართ. ამ ასაკისთვის დამახასიათებელია ეჭვიანობის გრძნობის გამძაფრება. ბავშვებს ძალიან მოსწონთ სხვადასხვა ჯგუფში გაერთიანება, მეგობრებში აღიარების მოპოვება. მნიშვნელოვანია, რომ ამ ეტაპზე მშობელმა შვილთან ძალიან დიდი დრო გაატაროს. ამ ასაკში ბავშვს სხვების გრძნობებისა და განცდების პატივისცემა უნდა ასწავლოთ.

8. 13-დან 18 წლამდე ასაკი

თინეიჯერები საკუთარ თავს ყოველთვის სხვებს ადარებენ. მათთვის აღიარება ძალიან მნიშვნელოვანია. მშობელმა თინეიჯერ შვილს სტრესთან გამკლავება უნდა ასწავლოს და მასთან გულახდილად ისაუბროს. თინეიჯერებისთვის განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია რომანტიკული ურთიერთობები. თინეიჯერებს ძალიან უყვართ თავისუფლება. მნიშვნელოვანია, რომ თინეიჯერ შვილს თქვენთან საკუთარ სატკივარსა და სურვილებზე ღიად საუბარი შეეძლოს.

მომზადებულია ​brightside.me - ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად