Baby Bag

„არის ასეთი რადიკალური მეთოდი, რომელსაც ძალიან კარგი ეფექტი აქვს,“- ნევროლოგი გვანცა არველაძე ეკრანდამოკიდებულების პრობლემაზე

„არის ასეთი რადიკალური მეთოდი, რომელსაც ძალიან კარგი ეფექტი აქვს,“- ნევროლოგი გვანცა არველაძე ეკრანდამოკიდებულების პრობლემაზე

ბავშვთა ნევროლოგმა გვანცა არველაძემ ბავშვებში ერკანდამოკიდებულების გამო ემოციური შფოთვისა და შიშების გაჩენის პრობლემაზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ ეკრანის დრო აუცილებლად განსაზღვრული და გაკონტროლებული უნდა იყოს:

„ბავშვებში ძალიან ხშირია​ ღამის შიშები, ემოციური შფოთვები, გაღვიძება. ადრეული სასკოლო ასაკის ბავშვებში, გამოიხატება სწორედ ასეთი სახით. ეკრანი დაძინებამდე ორი საათით ადრე და გაღვიძებიდან ერთ-ორ საათში არ უნდა შევთავაზოთ ბავშვს. ის რაღაც სხვა ალტერნატიული აქტივობებით უნდა იყოს დაკავებული. მოზრდილ ბავშვებში არის ძილ-ღვიძილის დარღვევა. იმის მაგივრად, რომ იძინებდნენ 22 საათზე, იძინებენ 3 საათზე. მეორე დილით არის სწავლის უნარის დაქვეითება, თავის ტკივილები და ათასი სხვა პრობლემა.“

გვანცა არველაძის თქმით, მშობლები ხშირად მიმართავენ პროფესიონალებს დახმარების თხოვნით და აინტერესებთ, არის თუ არა ბავშვის უძილობა და შფოთვა ეკრანდამოკიდებულებით გამოწვეული:

„ძალიან ხშირია მომართვიანობა ამ თვალსაზრისით. ​მშობელი გვეკითხება: არის ეს ეკრანდამოკიდებულების ბრალი? ეს არის ელექტრონული ეკრანის სინდრომი. ჯერჯერობით ის არ არის შეტანილი, თუმცა განიხილება, რომ მოხდეს ამ დიაგნოზის დამტკიცება. პირველი რასაც ვთავაზობთ, მწვავე მეთოდია, ერთი თვის მანძილზე ყველანაირი გამღიზიანებლის მოშორება, ეს იქნება ტელევიზორი თუ კომპიუტერი.“

„არის ასეთი რადიკალური მეთოდი, განსაკუთრებით ამას ვიყენებთ უფრო მცირე ასაკის ბავშვებთან. ამ ასაკში უფრო მარტივია ბავშვების მართვა. ამ ასაკში უფრო ვხვდებით ვერბალური კომუნიკაციის პრობლემებს. ბავშვები პასიურ რეჟიმში არიან, მუდმივად ისმენენ სხვის ლაპარაკს. ამ მეთოდს ძალიან კარგი ეფექტი აქვს. ყველა მშობელი ერთხმად აღნიშნავს, რომ როგორც კი ეს მოვხსენით, შედეგი ხილული გახდა. არის სპეციალური განმავითარებელი თამაშები, რომელსაც ვაძლევთ ბავშვს, რითაც უნდა დაკავდეს. არის ძალიან კარგი შედეგი.ძალიან რთულია, რომ რადიკალურად ადგე და ყველა გამღიზიანებელი მოაშორო. სკოლაა, დისტანციური სწავლებაა, ბავშვი საგანმანათლებლო პროცესშია ჩართული. ამ შემთხვევაში ჩვენი რეკომენდაციაა, რომ ​ძილის წინ ორი საათი არ იყოს გამოყენებული ეკრანი. მნიშვნელოვანია ინტერნეტ თამაშების შინაარსის კონტროლი და ახსნაც. ეს განვიხილოთ ჩვენს შვილებთან. შეთანხმების საფუძველზე ბავშვები უნდა დავიცვათ ამ ყველაფრისგან,“ -აღნიშნულ საკითხებზე გვანცა არველაძემ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ ისაუბრა.

წყარო: „​იმედის დღე“

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური.

- რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში? (მიზეზებსა და რისკფაქტორებზე რომ ვისაუბროთ)

- ბავშვთა ასაკში სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს თანდაყოლილი ან შეძენილი. თანდაყოლილი ძირითადად ვითარდება მაშინ, როდესაც დედა ორსულობის დროს იღებს რაიმე მედიკამენტს, გადაიტანს ინფექციურ დაავადებას ან უშუალოდ მუცლადყოფნის პერიოდში მოხდება ნაყოფის დაინფიცირება, რაც იწვევს ნაყოფის სმენის ანალიზატორის განვითარების დარღვევას. ასეთ დროს, შესაძლოა ბავშვი დაიბადოს თანდაყოლილი სმენის დაქვეითებით ან სრული სიყრუით.

შეძენილი სმენის დაქვეითების შემთხვევაში, სმენის დაკარგვა ხდება დაბადების შემდეგ. სმენის დაქვეითება სრულ დაკარგვამდე შესაძლებელია იყოს მწვავე და ქრონიკული. ასევე შექცევადი ან შეუქცევადი. სმენის მწვავე, შექცევადი დაქვეითების დროს ძირითადი მიზეზებია - ყურში უცხო სხეული, გოგირდის საცობი, ცხვირ-ხახაში მიმდინარე ანთებითი პროცესი. სმენის ქორნიკული დაქვეითების ხშირი მიზეზია - ცხვირხახის ადენოიდების ჰიპერპლაზია ან მაღალი ალერგიული ფონი (ცხვირ-ხახაში შეშუპება), რის შედეგად შესაძლოა განვითარდეს სითხის დაგროვება შუა ყურში და გამოიწვიოს ქრონიკული ექსუდაციური ოტიტი. ზემოთ ჩამოთვლილი მიზეზებით სმენის დაქვეითება როგორც წელი ექვემდებარება მკურნალობას და შესაძლებელია სრული განკურნება.

გარდა ზემოთხსენებული მიზეზებისა, სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს გამოწვეული ყურის ან თავის ტრავმით, მორეციდივე შუაყურის ანთებებით, ინფექციური დაავადებებით. სმენის დაქვეითებისას შეფერხებულია ანბგერის გატარება სმენის ნერვამდე (ამ დროს მკურნალობა მეტნაკლებად ეფექტურია) ან ხდება ნერვის მიერ ბგერის აღქმის დარღვევა (სამწუხაროდ სმენის ნერვის დაზიანება პრაქტიკულად არ ინკურნება), არსებობს ასევევ შერეული შემთხვევებიც, როდესაც ორივე კომპონენტია ერთდროულად.

- რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება, რათა არ გამოგვეპაროს პრობლემა?

- სმენა ერთერთი უმნიშვნელოვანესი ფაქტორია ბავშვის ნორმალური განვითარებისთვის. დაახლოებით 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს მშობლის ხმაზე, ხმაურზე, იხედებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც მოდის ხმა. 1.5 წლიდან ბავშვი უკვე უნდა ცდილობდეს მარტივი სიტყვების წარმოთქმას. თუ აღნიშნული რეაგირებები და მეტყველების დაწყების შეფერხება გახანგრძლივებულია, მშობელმა ყურადღება უნდა მიაქციოს და შესაძლოა, იეჭვოს სმენის დაქვეითებაზე.

- როგორ შეიძლება ავიცილოთ თავიდან ეს პრობლემა?

- საქართველოში არსებობს ძალიან კარგი პროგრამა, რომლის ფარგლებშიც ხდება ყველა ახალშობილის შემოწმება სმენაზე. თუ ბავშვს აქვს თანდაყოლილი სმენის პრობლემა, ხდება დროული გამოვლენა და შესაბამისად, ჩარევაც დროულად მიმდინარეობს, აღნიშნული ეხმარება სმენადაქვეითებულ ბავშვს მაქსიმალურად ადაპტირდეს სოციუმთან.

პრობლემის თავიდან ასაცილებლად, ორსულობის პერიოდში, დედა უნდა ეცადოს რომ თავი დაიცვას სხვადასხვა ინფექციური დაავადებებისგან, თვითნებურად არ მიიღოს პრეპარატები, დროულად მოხდეს ახალშობილის სკრინინგი და ასევე, ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვის გეგმიური ვაქცინაცია. შუა ყურის მორეციდივე ინფექციების დროს დროულად უნდა მიმართოს ექიმს.

მშობლებს ვურჩევდი, რომ მოერიდონ ბავშვის თვითნებურად მკურნალობას. არსებობს ყურის დაავადებები, რომლის დროსაც გარკვეული პრეპარატების, მათ შორის ყურის წვეთების გამოყენება არ შეიძლება. შესაძლებელია, თვითნებური მკურნალობის დროს გამოიწვიოთ სმენის ნერვის დაზიანება. ხშირად, ყურის ტკივილის დროს ბავშვს ადებენ ცხელ მარილს, რაც დაუშვებელია. ასეთ დროს დიდია ალბათობა, რომ დაფის აპკი გასკდეს და შემდგომში გამოიწვიოს შუა ყურის ქრონიკული ანთება.

- რა შემთხვევებში უნდა მივმართოთ სპეციალისტს?

- მშობელს თუკი რაიმე ეჭვი გაუჩნდა ბავშვის სმენის დაქვეითებასთან დაკავშირებით, სასურველია, დროულად მიმართოს სპეციალისტს, რათა შესაბამისი მკურნალობით მივიღოთ მაქსიმალური შედეგი. სმენის დაქვეითება შესაძლოა მოხდეს, მანამ სანამ ბავშვი მეტყველებას დაიწყებს (თანდაყოლილი) ან როდესაც მეტყველება დაწყებული აქვს და შემდეგ გარკვეული მიზეზით ხდება დაქვეითება ან სრული დაკარგვა. როგორც უკვე აღვნიშნე, 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს ხმაზე, იყურებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც ხმაური ესმის. თუკი ბავშვი უკვე ლაპარაკობს და მშობელმა შეამჩნია რომ საუბრისას ბავშვი სთხოვს რომ ნათქვამი გაუმეოროს, ან ახლოს მიდის ადამიანებთან საუბრის დროს, ან ტელევიზორს უსმენს ხმამაღლა... თუ ასეთი ქცევები ხშირად მეორდება, აუცილებლად მიმართეთ სპეციალისტს.

ყურადღება მიაქციეთ ცხვირით სუნთქვას, რადგან ყურის პრობლემები ხშირად მოდის ცხვირით სუნთქვის გაძნელებიდან. თუ ბავშვს გაუჭირდა ცხვირით სუნთქვა და ეს დიდხანს გრძელდება, დროულად გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან.

ცალკე უნდა გამოვყოთ მოზარდებში ყურსასმენების გადამეტებული მოხმარება. ხანგრძლივად ხმამაღლა მუსიკის მოსმენა, მითუმეტეს თუ ყურსასმენი მხოლოდ ერთ ყურზეა ან/და ღამით იძინებს ყურსასმენებით, დამაზიანებლად მოქმედებს სმენის ნერვზე და იწვევს სმენის შეუქცევად დაქვეითებას.

ესაურა მარიამ ჩოქური 

წაიკითხეთ სრულად