Baby Bag

თუ ბავშვს ცხვირით სუნთქვა უჭირს და პირღია სძინავს... - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

თუ ბავშვს ცხვირით სუნთქვა უჭირს და პირღია სძინავს... - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

ხშირად ბავშვებს ძილის დროს ცხვირით სუნთქვა უჭირთ და პირღია სძინავთ. რა შეიძლება იყოს ამის მიზეზი? - თემაზე ​MomsEdu.ge-ს ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური ესაუბრა.

- ხშირად ბავშვებს ძილის დროს ცხვირით სუნთქვა უჭირთ და პირღია სძინავთ. რა შეიძლება იყოს ამის მიზეზი?

ცხვირით სუნთქვა არის ძალიან მნიშვნელოვანი, როგორც ბავშვთა ასაკში, ასევე დიდებში. ბავშვთა ასაკში განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, რომ მოხდეს სახის სწორად ჩამოყალიბება. თუ ცხვირით სუნთქვა არის გაძნელებული, აუცილებლად უნდა მივაცქიოთ ყურადღება და შესაბამისად პრობლემაც უნდა აღმოვფხვრათ. 

პირღია ძილის ძირითადი მიზეზი მომდინარეობს იქიდან, რომ ბავშვს ცხვირით სუნთქვა უჭირს. რა თქმა უნდა, შესაძლებელია საქმე გვქონდეს საფეთქელ-ქვედა ყბის სახსრის განვითარების თავისებურებასთან ან თანდაყოლილი სახსრის პრობლემასთან, თუმცა უმეტესად ეს მომდინარეობს ცხვირით სუნთქვის გართულებიდან.

რაც შეეხება ცხვირით სუნთქვის გაძნელების შესაძლო მიზეზებს. ყველაზე ხშირად ეს გამომდინარეობის ადენოიდების ჰიპერტროფიიდან. ადენოიდები ეს არის ცხვირ-ხახის ტოლზილა, რომელიც გარკვეული მიზეზების გამო შეიძლება ზომაში გაიზარდოს და მექანიკურად დაახშოს ცხვირ-ხახა, შესაბამისად, ცხვირში გასული ჰაერი არ არის საკმარისი და ბავშვი ახმარს პირს. გარდა ამისა, ბავშვთა ასაკში ცხვირით სუნთქვის გაძნელების ერთ-ერთი მიზეზი ალერგიაც შეიძლება გახდეს, არსებობს გარკვეული შემთხვევები, როდესაც შუპდება ნიჟარები და ავიწროვებს სასუნთქ გზებს.

- როდესაც ბავშვი არ სუნთქვას ცხვირით, ამან რა პრობლემები შეიძლება შეუქმნას ბავშვს?

როდესაც ბავშვი არ სუნთქავს ცხვირით და პირის გავლით ხდება ჟანბადის მიწოდება, უხეშად რომ ვთქვათ, უხარისხო ჟანგბადი მიეწოდება, ანუ ცხვირში გავლილ ჟანგბადს უფრო ადვილად ითვისებს ორგანიზმი. სუნთქვის დროს აუცილებელია, რომ გასული ჰაერი მომზადდეს ფილტვებში ჩასასვლელად, შეიქმნას გარკვეული წნევა ჩასუნთქვის დროს, ჰაერი მაქსიმალურად უნდა გაუთანაბრდეს სხეულის ტემპერატურას და დატენიანდეს. პირით სუნთქვის დროს ეს პირობები დარღვეულია და ჟანგბადის ათვისება დაქვეითებულია, არასწორად ვითარდება სახის ჩონჩხი, უშუალოდ ცხვირი, სასა იღებს მაღალი გუმბათის ფორმას, თანკბილვა ირღვევა, პრობლემები ექმნება სმენასთან დაკავშირებით, ვინაიდან არასრულფასოვნად ხდება შუა ყურის დრენირება. გარდა იმისა, რომ ჟანგბადის მოხმარებაა დარღვეული, ანატომიურად არასწორად ყალიბდება ორგანიზმი.

- მკურნალობის რა მეთოდები არსებობს და როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი?

თუ მიზეზი არის ალერგია ან რაიმე ტიპის ანთება (თუნდაც ბაქტერიული), რის გამოც ადენოიდები ზომაში გაზრდილია, საჭიროა სწორად მოხდეს დიაგნოზის დასმა და შეძლებისდაგვარად პრობლემის აღმოფხვრა.

თუ ბაქტერიულია, შესაძლოა ანტიბიოტიკოთერაპია. ალერგიის შემთხვევაში, ანტიალერგიული მკურნალობით მიღწევადია ის, რომ ადენოიდები ზომაში შემცირდეს. მიუხედავად ჩატარებული მკურნალობისა, თუ ვერ ხერხდება სასურველი შედეგის მიღება და ბავშვს მაინც არ ჰყოფნის ცხვირში გასული ჰაერი, იძულებულები ვართ მივმართოთ ქირურგიულ მკურნალობას, რომელიც გულისხმობს ადენოიდური ქსოვილის მექანიკურ მოკვეთას და მის ხარჯზე ცხვირ-ხახის გათავისუფლებას.

- როდის უნდა მივმართოთ სპეციალისტს?

თუ ბავშვი სუნთქავს პირით, სძინავს მოუსვენრად, პირიდან ნერწყვდენა აქვს, კბილებს აკრაჭუნებს და თუ ეს ყველაფერი დიდხანს გრძელდება, აუცილებლად მიმართეთ სპეციალისტს!

ესაუბრა მარიამ ჩოქური 

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური.

- რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში? (მიზეზებსა და რისკფაქტორებზე რომ ვისაუბროთ)

- ბავშვთა ასაკში სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს თანდაყოლილი ან შეძენილი. თანდაყოლილი ძირითადად ვითარდება მაშინ, როდესაც დედა ორსულობის დროს იღებს რაიმე მედიკამენტს, გადაიტანს ინფექციურ დაავადებას ან უშუალოდ მუცლადყოფნის პერიოდში მოხდება ნაყოფის დაინფიცირება, რაც იწვევს ნაყოფის სმენის ანალიზატორის განვითარების დარღვევას. ასეთ დროს, შესაძლოა ბავშვი დაიბადოს თანდაყოლილი სმენის დაქვეითებით ან სრული სიყრუით.

შეძენილი სმენის დაქვეითების შემთხვევაში, სმენის დაკარგვა ხდება დაბადების შემდეგ. სმენის დაქვეითება სრულ დაკარგვამდე შესაძლებელია იყოს მწვავე და ქრონიკული. ასევე შექცევადი ან შეუქცევადი. სმენის მწვავე, შექცევადი დაქვეითების დროს ძირითადი მიზეზებია - ყურში უცხო სხეული, გოგირდის საცობი, ცხვირ-ხახაში მიმდინარე ანთებითი პროცესი. სმენის ქორნიკული დაქვეითების ხშირი მიზეზია - ცხვირხახის ადენოიდების ჰიპერპლაზია ან მაღალი ალერგიული ფონი (ცხვირ-ხახაში შეშუპება), რის შედეგად შესაძლოა განვითარდეს სითხის დაგროვება შუა ყურში და გამოიწვიოს ქრონიკული ექსუდაციური ოტიტი. ზემოთ ჩამოთვლილი მიზეზებით სმენის დაქვეითება როგორც წელი ექვემდებარება მკურნალობას და შესაძლებელია სრული განკურნება.

გარდა ზემოთხსენებული მიზეზებისა, სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს გამოწვეული ყურის ან თავის ტრავმით, მორეციდივე შუაყურის ანთებებით, ინფექციური დაავადებებით. სმენის დაქვეითებისას შეფერხებულია ანბგერის გატარება სმენის ნერვამდე (ამ დროს მკურნალობა მეტნაკლებად ეფექტურია) ან ხდება ნერვის მიერ ბგერის აღქმის დარღვევა (სამწუხაროდ სმენის ნერვის დაზიანება პრაქტიკულად არ ინკურნება), არსებობს ასევევ შერეული შემთხვევებიც, როდესაც ორივე კომპონენტია ერთდროულად.

- რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება, რათა არ გამოგვეპაროს პრობლემა?

- სმენა ერთერთი უმნიშვნელოვანესი ფაქტორია ბავშვის ნორმალური განვითარებისთვის. დაახლოებით 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს მშობლის ხმაზე, ხმაურზე, იხედებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც მოდის ხმა. 1.5 წლიდან ბავშვი უკვე უნდა ცდილობდეს მარტივი სიტყვების წარმოთქმას. თუ აღნიშნული რეაგირებები და მეტყველების დაწყების შეფერხება გახანგრძლივებულია, მშობელმა ყურადღება უნდა მიაქციოს და შესაძლოა, იეჭვოს სმენის დაქვეითებაზე.

- როგორ შეიძლება ავიცილოთ თავიდან ეს პრობლემა?

- საქართველოში არსებობს ძალიან კარგი პროგრამა, რომლის ფარგლებშიც ხდება ყველა ახალშობილის შემოწმება სმენაზე. თუ ბავშვს აქვს თანდაყოლილი სმენის პრობლემა, ხდება დროული გამოვლენა და შესაბამისად, ჩარევაც დროულად მიმდინარეობს, აღნიშნული ეხმარება სმენადაქვეითებულ ბავშვს მაქსიმალურად ადაპტირდეს სოციუმთან.

პრობლემის თავიდან ასაცილებლად, ორსულობის პერიოდში, დედა უნდა ეცადოს რომ თავი დაიცვას სხვადასხვა ინფექციური დაავადებებისგან, თვითნებურად არ მიიღოს პრეპარატები, დროულად მოხდეს ახალშობილის სკრინინგი და ასევე, ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვის გეგმიური ვაქცინაცია. შუა ყურის მორეციდივე ინფექციების დროს დროულად უნდა მიმართოს ექიმს.

მშობლებს ვურჩევდი, რომ მოერიდონ ბავშვის თვითნებურად მკურნალობას. არსებობს ყურის დაავადებები, რომლის დროსაც გარკვეული პრეპარატების, მათ შორის ყურის წვეთების გამოყენება არ შეიძლება. შესაძლებელია, თვითნებური მკურნალობის დროს გამოიწვიოთ სმენის ნერვის დაზიანება. ხშირად, ყურის ტკივილის დროს ბავშვს ადებენ ცხელ მარილს, რაც დაუშვებელია. ასეთ დროს დიდია ალბათობა, რომ დაფის აპკი გასკდეს და შემდგომში გამოიწვიოს შუა ყურის ქრონიკული ანთება.

- რა შემთხვევებში უნდა მივმართოთ სპეციალისტს?

- მშობელს თუკი რაიმე ეჭვი გაუჩნდა ბავშვის სმენის დაქვეითებასთან დაკავშირებით, სასურველია, დროულად მიმართოს სპეციალისტს, რათა შესაბამისი მკურნალობით მივიღოთ მაქსიმალური შედეგი. სმენის დაქვეითება შესაძლოა მოხდეს, მანამ სანამ ბავშვი მეტყველებას დაიწყებს (თანდაყოლილი) ან როდესაც მეტყველება დაწყებული აქვს და შემდეგ გარკვეული მიზეზით ხდება დაქვეითება ან სრული დაკარგვა. როგორც უკვე აღვნიშნე, 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს ხმაზე, იყურებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც ხმაური ესმის. თუკი ბავშვი უკვე ლაპარაკობს და მშობელმა შეამჩნია რომ საუბრისას ბავშვი სთხოვს რომ ნათქვამი გაუმეოროს, ან ახლოს მიდის ადამიანებთან საუბრის დროს, ან ტელევიზორს უსმენს ხმამაღლა... თუ ასეთი ქცევები ხშირად მეორდება, აუცილებლად მიმართეთ სპეციალისტს.

ყურადღება მიაქციეთ ცხვირით სუნთქვას, რადგან ყურის პრობლემები ხშირად მოდის ცხვირით სუნთქვის გაძნელებიდან. თუ ბავშვს გაუჭირდა ცხვირით სუნთქვა და ეს დიდხანს გრძელდება, დროულად გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან.

ცალკე უნდა გამოვყოთ მოზარდებში ყურსასმენების გადამეტებული მოხმარება. ხანგრძლივად ხმამაღლა მუსიკის მოსმენა, მითუმეტეს თუ ყურსასმენი მხოლოდ ერთ ყურზეა ან/და ღამით იძინებს ყურსასმენებით, დამაზიანებლად მოქმედებს სმენის ნერვზე და იწვევს სმენის შეუქცევად დაქვეითებას.

ესაურა მარიამ ჩოქური 

წაიკითხეთ სრულად