Baby Bag

„ეს ორი ფუნდამენტური უფლებაა ადამიანის: ჯანმრთელობისა და განათლების უფლება. არცერთის წართმევა არ უნდა მოხდეს მეორის ხარჯზე,” – ხათუნა ზახაშვილი

დაავადებათა კონტროლის გადამდებ დაავადებათა დეპარტამენტის უფროსი ხათუნა ზახაშვილი გადაცემაში „პირადი ექიმი“ მობილობის ზრდასთან ერთად კორონავირუსის გავრცელების ზრდის ტენდენციის შესახებ საუბრობს და აღნიშნავს, რომ ეს მოსალოდნელი იყო:

„ფაქტია, რომ მობილობის ზრდასთან ერთად იზრდება დაავადება და მისი გავრცელება, ამას ვერ გავექცევით. არ ვთვლი, რომ ჯანმრთელობის ფასად განათლება სრულად უნდა გავწიროთ. მიმაჩნია, რომ განათლებას თავისი მნიშვნელოვანი ადგილი უნდა ეკავოს საზოგადოებაში. საზოგადოება მზად უნდა იყოს, რომ მომავალ თაობას ძალიან სრულფასოვანი განათლება მისცეს, როგორ, რა საშუალებით და რა ხერხებით, ეს სხვა თემაა.“

ხათუნა ზახაშვილის თქმით, ჯანმრთელობაზე ზრუნვის და განათლების უფლება ნებისმიერ ადამიანს აქვს, რის გამოც არ შეიძლება მათ რომელიმე მათგანი წაერთვათ:

„ეს ორი ფუნდამენტური უფლებაა ადამიანის: ჯანმრთელობისა და განათლების უფლება. არცერთის წართმევა არ უნდა მოხდეს, მით უმეტეს, ერთი მეორის ხარჯზე. ესეც, ალბათ, მოდელირების პრინციპით შეიძლება წავიდეთ. ჩვენ ვიცით, რომ გაიზრდება მობილობა, გაგვეზრდება შემთხვევათა რაოდენობა. არის კიდევ მოცემულობები, რომლებიც ცნობილი გახდა ვირუსის შესახებ. ათ წლამდე ასაკში ვირუსით ინფიცირებული ბავშვები ნაკლებად გადამდები არიან სხვებისთვის. ისინი დაბალი ხარისხის გამავრცელებლებად ითვლებიან, ვიდრე მოზრდილი ადამიანები. ეს ერთ-ერთი მოსაზრებაა ჰიპოთეზის სახით და ჯერ სრულად დამტკიცებული არ არის. ეს არ ნიშნავს, რომ ბავშვები სრულიად არ გადასდებენ სხვას, არა, გადასდებენ, მაგრამ იმდენად არა, რამდენადაც მოზრდილები.“

„თუ მცირე ასაკის ბავშვებს მივცემთ იმის უფლებას, რომ ისინი ივლიან სკოლაში, იქ დაცული იქნება წესები, რომ გავრცელების რისკები დავწიოთ დაბლა. თუ რომელიმე კლასში აღმოგვაჩნდა შემთხვევა, იქნებ მოვიაზროთ ამ კლასის დროებითი იზოლაციის და დისტანციურ სწავლებაზე გაყვანის პრინციპი და არა მთელი სკოლის, თუ ეს კლასი იქნებოდა სწავლისა და შესვენების პროცესში რამდენადმე დისტანცირებული სხვა კლასებისგან, თუ მასწავლებლები ზედმიწევნით დაიცავდნენ რეკომენდებულ ჰიგიენურ წესებს. ეს გულისხმობს, რომ მასწავლებლები ბავშვებთან დაიცავენ დისტანციას, ერთმანეთთან ურთიერთობის დროს ეკეთებათ ნიღაბი. ეს ის პერიოდია, როდესაც კვლევა-ძიების და შემთხვევითი შერჩევების ან შეცდომების ხარჯზე უნდა დაიწყოს სრულფასოვანი სწავლის პროცესი, განსაკუთრებით, ალბათ, დაბალკლასელთათვის. მომავალში ცნობილი უფრო მეტი რამ გახდება, უფრო მეტს შევძლებთ, მეტად ჩამოყალიბდება ტექნიკური შესაძლებლობები განათლების მიწოდებისთვის, რომ გვქონდეს პროცესი, რომლის მართვაც შეიძლება და სამედიცინო დაწესებულებები შეძლებენ ადეკვატური დახმარება აღმოუჩინონ დაავადებულებს,“ - აღნიშნავს ხათუნა ზახაშვილი.

წყარო: ​პირადი ექიმი - მარი მალაზონია

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

შეიძლება დაინტერესდეთ

​შეიძლება თუ არა ვადაგასული მედიკამენტების გამოყენება?

​შეიძლება თუ არა ვადაგასული მედიკამენტების გამოყენება?

შეიძლება თუ არა ვადაგასული მედიკამენტების გამოყენება? რას ნიშნავს სამკურნალო საშუალების ვარგისობის ვადა? - ამ თემაზე ექიმი ზაზა თელია წერს. ​MomsEdu.ge გთავაზობთ მის პოსტს:

„1979 წლიდან აშშ-ის საკვებისა და წამლის ადმინისტრაციამ (FDA) მწარმოებელი კომპანიები დაავალდებულა რეცეპტით გასაცემ და ურეცეპტო მედიკამენტების შეფუთვაზე დაეტანათ სამკურნალო საშუალების ვარგისობის ვადა. ეს არის რიცხვი, როდემდეც მედიკამენტის სრული პოტენცია (სიძლიერე) და უსაფრთოხება გარანტირებულია. როგორც წესი, ეს დრო მერყეობს 12-დან 60 თვემდე მედიკამენტის წარმოებიდან.
დაინტერესება ამ საკითხის მიმართ გაჩნდა მას შემდეგ, რაც გაკეთდა ანალიზი იმის თაობაზე, რომ აშშ-ის სამხედრო ნაწილები მარაგის სახით ინახავდნენ დიდი რაოდენობით მედიკამენტებს როგორც საჯარო დანაყოფების, ასევე მოსახლეობისათვის სასწრაფო შემთხვევების დროს გამოსაყენებლად. გაწეული უდიდესი ფინანსური ხარჯების მაჩვენებელი აშკარა იყო. მარაგში არსებული ამ პრეპარატების დიდი რაოდენობით გადაყრა/განადგურებით, იმის გამო, რომ მათ ვადა ჰქონდათ გასული უდიდესი ფინანსური რესურსი იხარჯებოდა. ხოლო სამეცნიერო მტკიცებულებით თუ დადგინდებოდა, რომ წამლის ვარგისობის ვადის გასვლის შემდეგ ამ მედიკამენტების გამოყენება ეფექტური და უსაფრთხო იქნებოდა, ამით მოხდებოდა ფინანსური ზარალის პოტენციურად მნიშვნელოვანი შემცირება.
აშშ-ის თავდაცვის დეპარტამენტისათვის ამ ინფორმაციის წარმოსადგენად FDA-მ ჩაატარა 122 სხვადასხვა გავრცელებული ფორმის მედიკამენტის ანალიზი - The Shelf-Life Extension Program (SLEP), რომელიც იკვლევდა მათ მარაგში არსებული პრეპარატების გრძელვადიან სტაბილურობას. 3000 სხვადასხვა ლოტის/პარტიის მედიკამენტების აქტიური ტესტირებით დადგინდა, რომ 10-დან 9 წამლის ლოტს/პარტიას ჰქონდა 90%-ზე მეტი პოტენცია (სიძლიერე) ვადის გასვლიდან 1 წელიწადში. ამ დონის გაფართოებული პოტენციის საშუალო მაჩვენებელი იყო 5 წელი ვადის გასვლიდან.
კიდევ უფრო ახალი, შთამბეჭდავი კვლევა სწავლობდა მედიკამენტებში შემავალი აქტიური ნივთიერებების სტაბილურობას წამლის ვარგისიანობის ვადის გასვლის შემდეგ. 8 მედიკამენტი, რომელიც შეიცავდა 15 სხვადასხვა ნივთიერებას - ყველა მათგანი შესწავლილ იქნა 28-დან 40 წლის შემდეგ ვადის გასვლიდან ქიმიური ანალიზის გამოყენებით. დადგინდა, რომ უმრავლესობა (86%) იყო სულ მცირე 90%-იანი პოტენციის; 14-დან 12-მა შეინარჩუნა სრული 100%-იანი პოტენცია 336 თვის განმავლობაში და 8-მ სრული პოტენცია სულ მცირე 480 თვე. ორი აღსანიშნავი გამონაკლისი გახლდათ აცეტამინოფენი (პარაცეტამოლი) - 38% აქტიური ნივთიერებისა იქნა ნანახი ტესტირებულ ტაბლეტში და ასპირინი - 4%-დან 10%-მდე აქტიური ინგრედიენტი იქნა ნანახი.
კიდევ ერთი საინტერესო კვლევა ჩატარდა British Antarctic Survey Medical Unit-ის მიერ - შესწავლილ იქნა წამლები, რომლებიც ტრანსპორტირებული იყო გემის საშუალებით მსოფლიოს შორეულ ნაწილში და სადაც არ ხდებოდა ჰაერის ტემპერატურის კონტროლი. გემმა გადაკვეთა და იმოგზაურა სხვადასხვა ტროპიკის გავლით (ჰაერის ტემპარატურა 25°C-30°C 3 კვირის განმავლობაში) და ამ ტემპერატურულ პირობებში ყოფნის შემდეგ მოხდა წამლების ტრანსპორტირება ბაზაზე არსებითად გაყინვის ტემპერატურის დაბალ მაჩვენებელზე (ანუ მკვეთრი ტემპერატურული ცვლილება 30°C-დან < 0°C). ამ კვლევით შესწავლილ იქნა 5 მედიკამენტი - 1. ატროპინი (ანტიქოლინერგული); 2. ნიფედიპინი (კალციუმის არხის ბლოკერი - ანტიჰიპერტენზიული); 3. ფლუკლოქსაცილინი (ანტიბიოტიკი); 4. ნაპროქსენი (ანთების საწინააღმდეგო არასტეროიდი); 5. ბენდროფლუმეთიაზიდი (შარდმდენი - ანტიჰიპერტენზიული). ყველა მათგანი იყო სტაბილური ვადის გასვლის მიუხედავად.
შეზღუდული სამეცნიერო მტკიცებულება არსებობს თვალის წვეთებთან მიმართებაში, აქედან გამომდინარე ვადაგასული თვალის წვეთების გამოყენება არ არის რეკომენდირებული.
რაც შეეხება ეპინეფრინს/ადრენალინს - ჩატარდა რამდენიმე კვლევა, რომელიც სწავლობდა ჰოსპიტალების საწყობიდან ამოღებული ამ პრეპარატების უსაფრთხოებასა და ეფექტურობას 30 თვის შემდეგ ვადის გასვლიდან. ქიმიური და მიკრობული ანალიზის შედეგად დადგინდა, რომ ისინი იყვნენ სტერილური და სუფთა. რაც შეეხება პოტენციას - ისინი შეიცავდნენ 80%-ს არსებული ნივთიერების კონცენტრაციისა 25 თვის შემდეგ ვადის გასვლიდან.
მეტა-ანალიზმა აჩვენა, რომ ეპინეფრინის/ადრენალინის მზა შპრიცები, ამპულები იყო სტაბილური, სტერილური და უსაფრთხო ვადის გასვლიდან 90 დღის შემდეგაც.
ერთადერთი ვადაგასული მედიკამენტი, რომელზეც მოიპოვება ინფორმაცია, რომ მან გამოიწვია ინტოქსიკაცია, არის ტეტრაციკლინის კონკრეტული ფორმულა, რომელიც დღეისათვის ამოღეულია ხმარებიდან. ამ ერთი შემთხვევის გარდა არ არსებობს არცერთი გამოქვეყნებული ადამიანის მოწამვლის შემთხვევა ვადაგასული პრეპარატის მიღების გამო.
პრეპარატები ხსნარების და სუსპენზიების სახით ნაკლებად სტაბილურებია და მათი გამოყენება არ არის რეკომენდებული ვადის გასვლის შემდეგ.
აქედან გამომდინარე, პაციენტებს, ვისთვისაც მედიკამენტების ფასი მნიშვნელოვანია და მათი შეძენა პრობლემას წარმოადგენს, სრულიად უსაფრთხოდ და ეფექტურად შეუძლიათ გამოიყენონ ვადაგასული პრეპარატები, ზემოთ აღნიშნული რამდენიმე გამონაკლისის გარდა,“ - წერს ექიმი ზაზა თელია.

წაიკითხეთ სრულად