Baby Bag

„ბავშვი ამბობს: „იმას არ ვჭამ, ამას არ ვჭამ,“ მას გასდის ეს მშობლებთან და იმიტომ არ ჭამს,“ ენდოკრინოლოგი ირაკლი ფაღავა

​ენდოკრინოლოგი ირაკლი ფაღავა უჭმელი ბავშვების შესახებ საუბრობს. მისი თქმით, მშობლები უჭმელს უწოდებენ ისეთ ბავშვს, რომელიც ჯანსაღ საკვებს არ მიირთმევს:

„რას ნიშნავს უჭმელი ბავშვი, ჩემთვის ეს გაუგებარია. ეს არის ბავშვი, რომელსაც წონა აკლია? ​ეს არის ბავშვი რომელიც არ ჭამს ან არ ჭამს კონკრეტულ პროდუქტს? ბავშვზე ხშირად ამბობენ, რომ უჭმელია, აწონი, გაზომავ და ყველა პარამეტრში ჯდება ბავშვი, არის ჯანმრთელი. ზოგჯერ ამბობენ, რომ ბავშვი უჭმელია და მოჰყავთ ჭარბი წონის ბავშვი. გულისხმობენ, რომ ბავშვი არ ჭამს წვნიანს, მაგრამ მიირთმევს შოკოლადს. როდესაც ამბობენ, რომ ბავშვი 3-4 ლუკმაზე მეტს არ ჭამს, გააჩნია რის ლუკმებზეა საუბარი და მერე 3-4 ლუკმა განა ცოტაა?! შეიძლება ეს ბევრიც კი იყოს. თვალით შეგიძლიათ ბავშვის წონის შემოწმება. თუ ნეკნები უჩანს, ეს არ არის კარგი, ღიპიც არ უნდა ჰქონდეს ბავშვს. მნიშვნელოვანია, ბავშვი აქტიურია თუ არა, როგორ გრძნობს თავს.“

ირაკლი ფაღავა ბავშვის კვებითი ჩვევების დარღვევაში მშობლის წვლილზე საუბრობს:

„ხშირად ამბობენ, რომ ​ბავშვი უჭმელია, რადგან ჯანსაღ საჭმელს არ ჭამს. მშობლებიც ეუბნებიან: „კარგი, შვილო, თუ არ გინდა, აი, ხაჭაპური აიღე და ჭამე!“ ესეც არასწორია. ბავშვს უნდა გავაგებინოთ, რომ ის ან შეჭამს ჯანსაღ სადილს, ან დარჩება უჭმელი. თუ ბავშვი ერთი თვის განმავლობაში წონას არ იკლებს და არაფერს ჭამს, ეს ადამიანის ახალი სახეობაა. მე პირადად ასეთი რამის არ მჯერა. როდესაც ამბობენ, რომ ბავშვი უჭმელია, ირკვევა, რომ არ ჭამს ჯანსაღ საკვებს, სამაგიეროდ მშვენივრად ჭამს შოკოლადებს და კანფეტებს“

ირაკლი ფაღავას თქმით, ბავშვი ჯანსაღ კვებას ადრეული ასაკიდანვე უნდა მივაჩვიოთ:

„ბავშვი ბოსტნეულს და ჯანსაღ კვებას უნდა დავაჩვიოთ ძალიან ადრეული ასაკიდან. 7-8 თვის ასაკში ბავშვს უნდა გავასინჯოთ ბოსტნეული. თუ ის ამ ასაკში არ გასინჯავს ბოსტნეულს, მერე უჭირს შეგუება. ოჯახების უმრავლესობისთვის ეს ეტაპი უკვე ჩავლილია. ბავშვი არის გაზრდილი და არ ჭამს. ამ შემთხვევაში ძალიან დიქტატორული მიდგომა არაა საჭირო, ​ძალიან ნუ დავსტრესავთ ბავშვს, ყველაფერი უნდა მოხდეს შეთანხმების საფუძველზე. უთხარით ბავშვს: „რაღაც ხათრს ჩვენც გიწევთ, შენც უნდა გაგვიწიო. ყოველდღიურად თუ არა, ხილი და ბოსტნეული დრო და დრო მაინც უნდა შეჭამო. არსებობს მწარე წამლები, ნემსები, ოყნები. ბავშვი რომ არ ჭამს ხილს და ბოსტნეულს შეკრულობა ემართება, სჭირდება ოყნები. ამის მაგივრად დღეში ერთხელ ხილი და ბოსტნეული მივირთვათ, როგორც წამალი.“ საავადმყოფოში დიდი გამოცდილება მაქვს, რომ დიაბეტის მქონე ბავშვებს, საწყის ეტაპზე საკმაოდ მკაცრი დიეტა სჭირდებათ. საწყენად არ მიიღოს მშობელმა, მაგრამ ზოგი ბავშვი მოდის ძალიან გაფუჭებული. ამბობს: „იმას არ ვჭამ, ამას არ ვჭამ.“ ბავშვი ხვდება, რომ აქ მისი ოინბაზობის დრო არ არის, მშვენივრად იწყებს ის ბოსტნეულის ჭამასაც.“

„თუ არ ჩავთვლით უიშვიათეს შემთხვევებს, როდესაც აუტანლობაა პროდუქტის, უმეტესად ბავშვს გასდის ეს და არ ჭამს. მ​ას ურჩ​ევნია ჭამოს შოკოლადი, ვიდრე ბოსტნეული. ოჯახების უმრავლესობაში სადილის დროს არის სამი-ოთხი კომპონენტი საკვებში. ეს სავსებით მისაღებია. ადამიანი ისეა მოწყობილი, რომ დღეში რამდენჯერმე უნდა ჭამოს. ბავშვს უნდა ვუჩვენოთ პირადი მაგალითი. თუ ის ხედავს, რომ მშობელი გარკვეული პროდუქტების მეტს არაფერს ჭამს, ნაკლები ალბათობაა, რომ მან გასინჯოს სხვა საკვები. ჩემი დაკვირვებით ბავშვები ძალიან ცოტას მოძრაობენ. ცოტას რომ მოძრაობენ, არ შივდებათ. აბა რეალურად ფიზიკურად დაღლილი, დაქანცული ბავშვი რომ მოვიდეს, ის ყველაფერს გადასანსლავს. თუ ყველაფერს არა, ბევრ რამეს მიირთმევს,“ - აღნიშნავს ირაკლი ფაღავა.

წყარო: ​სხვა შუადღე

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

დიაბეტის სამი მთავარი სიმპტომი ბავშვებში - ენდოკრინოლოგი ირაკლი ფაღავა
​​ბავშვთა ​ენდოკრინოლოგი ირაკლი ფაღავა ბავშვებში შაქრიანი დიაბეტის გამოვლენის სიხშირისა და დაავადების სიმპტომების შესახებ საუბრობს:„მთელს მსოფლიოში გაორმაგდა თვრამეტ წლამდე ასაკში დიაბეტის შ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,როცა ბავშვმა იცის, რას რის მერე გააკეთებს და მას უკვე აქვს მოლოდინი, წინასწარგანწყობა, უფრო მეტად განახორციელებს რუტინის აქტივობებს და ჩაერთვება''

,,როცა ბავშვმა იცის, რას რის მერე გააკეთებს და მას უკვე აქვს მოლოდინი, წინასწარგანწყობა, უფრო მეტად განახორციელებს რუტინის აქტივობებს და ჩაერთვება''
ბავშვებისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია დღის რუტინის ჩამოყალიბება ყოველდღიური უნარების განმტკიცებისთვის. რა სარგებელი მოაქვს ამას პატარებისთვის, როგორ მივაჩვიოთ და რა ხდება მათ ფსიქიკაში, თუ უკვე ჩამოყალიბებული დღის რუტინა დაირღვა? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი, სოფო მელაძე.

- სოფო, რომ განვმარტოთ, რა მნიშვნელობა აქვს დღის რუტინას ბავშვისთვის?

- დღის რუტინა ბავშვებს აძლევს უსაფრთხოების განცდას. როცა ბავშვმა იცის, რას რის მერე გააკეთებს და მას უკვე აქვს მოლოდინი, წინასწარგანწყობა, უფრო მეტად განახორციელებს რუტინის აქტივობებს და ჩაერთვება. რუტინა გულისხმობს გარკვეული პროცედურების თუ აქტივობების ყოველდღიურ განმეორებას, შესაბამისად, მისთვის უკვე უცხო და „საშიში“ აღარ არის შეთავაზებული საქმიანობა და მეტად ჩართულია.

გარდა ამისა, დღის რუტინაში შედის ისეთი მნიშვნელოვანი ყოველდღიური უნარები, როგორებიცაა: კვება, თავის მოვლა, ჰიგიენა, გახდა, ჩაცმა, თამაშის, მეცადინეობის დრო და ა.შ. რუტინა გვაძლევს საშუალებას, ეს უნარები განვუმტკიცოთ ბავშვს და მივცეთ ყოველდღიური სახე, ამიტომ მნიშვნელოვანია რუტინად ვაქციოთ ის აქტივობები თუ საქმიანობა, რაც ამ ეტაპზე ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია.

რუტინა ასევე ბავშვს აძლევს საშუალებას, გახდეს მეტად დამოუკიდებელი. როცა რაიმე რუტინულ საქმიანობას ის დამოუკიდებლად, უკვე სხვისი დახმარების ან თუნდაც შეხსენების გარეშე აკეთებს, ეს ზრდის მისი კომპეტენციის შეგრძნებას. ბავშვი მეტად აქტიური, დამოუკიდებელი და თავდაჯერებულია.

რუტინა გვეხმარება ემოციურ თვითრეგულაციაში, თვითორგანიზებულობის განვითარებაშიც. როცა ბავშვი ცდილობს რუტინის შეცვლას, მაგრამ ჩვენ ვეუბნებით ჯერ ეს უნდა გავაკეთოთ, რაც რუტინულად არის გათვალისწინებული და შემდგომ დაუკმაყოფილებ მის თხოვნას, ის ახდენს იმპულსების შეკავებას და მის კონტროლს ეუფლება.

- ხშირად პატარებს უჭირთ მიჩვევა, ამა თუ იმ რუტინის, რას ურჩევდით მშობლებს, როგორ მიაჩვიონ?

- რუტინა იწყება ჩვილობის ასაკიდან, რაც გამოიხატება ჩვილის ძილის და კვების რეჟიმში, მაგრამ აქ მშობელს წინააღმდეგობა არ ხვდება. აი, როცა უკვე ბავშვი იწყებს სიარულს და ხდება მეტად აქტიური, საჭიროა გარკვეული რუტინა. სანამ ბავშვს განუვითარდება მეტყველება და მოლაპარაკებების უნარი, ჩვენ ვიყენებთ ვიზუალურ რუტინას, ანუ ბარათებით და ნახატებით კომუნიკაციას. მშობელს ბავშვთან ერთად შეუძლია დახატოს ბავშვის რუტინა. 

მაგალითად, ფურცელი გაყოს რამდენიმე ნაწილად, სადაც იქნება - დილა, შუადღე, საღამო და ღამე. თითოეულ სურათს დაახატოს საქმიანობები რუტინიდან, მარტივად და ბავშვისთვის გასაგები ფორმით. შემდგომ ნახატი გამოვაკრათ ბავშვისთვის თვალსაჩინო ადგილას. დაგვჭირდება ხშირი ინსტრუქცია, ნახატებზე თითის დადება და ვერბალური კომუნიკაციაც. მიუხედავად იმისა, რომ მათ ამ ეტაპზე რთული მოლაპარაკებები არ ესმით, ჩვენ შეგვიძლია ვუთხრათ, რომ ჯერ ბაღში წასვლის დროა და თითი დავადოთ ბაღის შენობას ნახატზე, რომ მოხვალ შემდეგ წავიდეთ შენს მეგობართან. ვიზუალური თვალსაჩინოება ეხმარებათ ყოველდღიურობის უკეთ აღქმაში.

ასევე მშობლებს ვურჩევ, ნუ დაარღვევენ ბავშვის რუტინას, თუნდაც დაღლილობის ან გარკვეული გარემო ფაქტორების გამო. ეს რუტინას დაასუსტებს ბავშვის თვალში. ასევე მნიშვნელოვანია ოჯახის სხვა წევრებიც იზიარებდნენ იგივე ყოველდღიურობას, რასაც მშობელი სთავაზობს ბავშვს. მაგალითად, თუ ბავშვმა იცის, რომ დილას ბაღში უნდა წავიდეს, მაგრამ ოჯახის რომელიმე წევრი ეუბნება, მოდი დავტოვოთ დღეს, ეს ბავშვის აზროვნებაში ბაღში წასვლის რუტინის მნიშვნელობას შეასუსტებს და სხვა დროს თვითონაც გააპროტესტებს.

- ერთი მაგალითი რომ გვითხრათ, როგორი უნდა იყოს დღის რუტინა?

დღის რუტინა იწყება გაღვიძებით და ადაპტური უნარე-ჩვევებით, ანუ ჩაცმით, თავის მოვლით და კვებით. შემდგომ უკვე ინდივიდუალურად ბავშვი მიდის ბაღში ან რაიმე თერაპიაზე. ბაღშიც აქვს თავისი რუტინა, წრეზე ჯდომა, ჯგუფური თამაში თუ ეზოს აქტივობები. საღამოს მშობელს დაწესებული აქვს სეირნობის, კვების და თამაშის დრო. თამაშის დროს ვცდილობთ მივცეთ მას მეტი თავისუფლება, არჩევანის უფლება, თუ რისი გაკეთება სურს, რომელი თამაში უნდა. ბავშვმა იცის, რომ თამაშის შემდეგ ვიძინებთ. უკვე ბაღიდან მოყვანის შემდეგ, ანუ შუადღიდან ვიწყებთ მისთვის იმის თქმას, რომ ახლა ვითამაშოთ, მერე კი დავიძინებთ. ეს ძილის რუტინის შექმნაშიც დაგვეხმარება. განწყობის შექმნას უდიდესი მნიშვნელობა აქვს რუტინის წარმატებულად განხორციელებისთვის.

აქვე მინდა ხაზი გავუსვა ერთ ფაქტორს, რუტინა არ ნიშნავს იმას, რომ ბავშვის ნებისმიერი ინიციატივა დათრგუნულია და მას მხოლოდ წესების მორჩილება ევალება. არა, ჩვენ მას ვთავაზობთ გონივრულ საზღვრებს, რომელშიც ის თავისუფალი იქნება. მაგალითად, კვება შესაძლოა, სულ შუადღის 2 საათზე იყოს, მაგრამ კვების დროს რომელ საკვებს შევარჩევთ, აქ ბავშვიც ჩავრთოთ, მივცეთ საშუალება, საკუთარი სურვილები გაგვიზიაროს.

- მაშინ, როცა უკვე მიეჩვია პატარა თავის ყოველდღიურობას, რა ხდება მის ფსიქიკაში რუტინის დარღვევის შემთხვევაში?

- რუტინის არევა ბავშვის ფსიქიკაში ქაოტურობას და დაბნეულობას იწვევს.

ჩვენ უნდა ვეცადოთ, რომ რუტინის მიუხედავად შევძლოთ, ვიყოთ მრავალფეროვანნი და თავისუფალ დროს განსხვავებული და მისთვის ახალი, საინტერესო აქტივობები შევთავაზოთ. თამაშის დრო ძალიან კარგი შესაძლებლობაა, შევთავაზოთ სხვადასხვა სახის თამაში, განსხვავებული სათამაშოები, ვცვალოთ კვების მენიუ, ჰქონდეს შეხება სხვადასხვა ტექსტურის ტანსაცმელთან, სხვადასხვა გზით დავბრუნდეთ სახლში, არ ვისეირნოთ ერთი და იმავე პარკში და ა.შ.

ასევე შეგვიძლია დასვენების დღეები გამოვიყენოთ მსგავსი სპონტანურობის და განსხვავებული საქმიანობის დღეებად, თუნდაც კვირაში 1 დღე, მაგალითად, კვირა დღე. ეს მას განუვითარებს მზაობას სიახლეების და მრავალფეროვნების მიმართ.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური 

წაიკითხეთ სრულად