Baby Bag

5 მიზეზი, თუ რატომ უნდა ვატაროთ ნიღაბი ვაქცინაციის შემდეგ

5 მიზეზი, თუ რატომ უნდა ვატაროთ ნიღაბი ვაქცინაციის შემდეგ

ჯანდაცვის სფეროს წარმომადგენლები თვლიან, რომ ვაქცინაციის დაწყებიდან გარკვეული დროის მანძილზე, ვიდრე მოსახლეობას კოვიდის მიმართ მყარი იმუნიტეტი არ ჩამოუყალიბდება, ნიღბის ტარება კვლავ ერთ-ერთ მთავარ რეკომენდაციად დარჩება. ვაქცინაციის შემდეგ ნიღბის ტარების საჭიროებას რამდენიმე მიზეზი აქვს, რომელთა შესახებ ჩვენს სტატიაში გესაუბრებით.

1. ვაქცინას 100 %-იანი ეფექტიანობა არ აქვს

ფაიზერისა და მოდერნას ​ვაქცინები 95 %-იანი ეფექტიანობით გამოირჩევიან, რაც კვლევებითაც არის დადასტურებული. მიუხედავად ამისა, ვაქცინაციის შემდეგ ყოველი ოცი ადამიანიდან ერთი კვლავ დაუცველია და ინფიცირების მაღალი რისკი აქვს. ვაქცინები კონტროლირებად გარემოში, კლინიკურ სივრცეში გამოიცადა. არაკონტროლირებად გარემოში მათი ეფექტიანობა იკლებს. ვაქცინების ეფექტიანობას მნიშვნელოვნად განაპირობებს მათი ტრანსპორტირებისა და შენახვის წესების ზედმიწევნით დაცვა. წესებიდან ნებისმიერი გადახვევა ვაქცინის ეფექტიანობაზე გავლენას ახდენს.

2. ვაქცინის ეფექტი მყისიერი არ არის

არცერთი ვაქცინა მისი გაკეთებისთანავე არ ავლენს სასურველ ეფექტს. ორგანიზმს ორი კვირა მაინც სჭირდება ვირუსის ბლოკირებისთვის საჭირო ანტისხეულების გამომუშავებისთვის. ​კოვიდის ვაქცინის შემთხვევაში, ეს დრო კიდევ უფრო ხანგრძლივია, ვიდრე გრიპის ვაქცინების გაკეთებისას. სასურველი შედეგის მისაღებად მოდერნასა და ფაიზერის ვაქცინის ორი დოზის გაკეთებაა საჭირო. ფაიზერის ვაქცინა სამკვირიანი შუალედით კეთდება, ხოლო მოდერნას ვაქცინა - ოთხკვირიანი. ადამიანი ვაქცინის პირველი დოზის გაკეთებიდან პირველი ხუთი-ექვსი კვირის განმავლობაში ვირუსისგან სრულად დაცული არ არის.

3. ვაქცინაციის მიუხედავად, შესაძლოა, ადამიანი იყოს ვირუსის გამავრცელებელი

კოვიდის ვაქცინა ადამიანებს ავად გახდომისგან იცავს, თუმცა არა - ინფიცირებისგან. ​ისინი, შესაძლოა, მაინც დარჩნენ ვირუსის გამავრცელებლებად, მას შემდეგ, რაც ვაქცინას გაიკეთებენ. მკვლევარებს აღნიშნული საკითხის სიღრმისეულად გამოსაკვლევად დრო სჭირდებათ, რათა ზუსტად დადგინდეს, რამდენად უსაფრთხოა ვირუსის გავრცელების მხრივ ის ადამიანი, რომელმაც ვაქცინაცია ჩაიტარა. ვიდრე მეცნიერები ამ მხრივ ვაქცინის ეფექტიანობას გამოიკვლევენ, ნიღბის ტარება საუკეთესო გზაა ვირუსის გავრცელების თავიდან ასაცილებლად.

4. ნიღაბი სუსტი იმუნიტეტის მქონე ადამიანებს იცავს

სიმსივნით დაავადებულ ადამიანებს ინფიცირების მაღალი რისკი აქვთ. შესაძლოა, ვაქცინამ ვერ შეძლოს მათი დაცვა. იმ ადამიანებს, რომლებსაც ფილტვის სიმსივნე აქვთ, განსაკუთრებით უჭირთ პრევმონიასთან ბრძოლა, რადგან სამკურნალო პროცედურებისგან მათი იმუნური სისტემა მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული. ლეიკემია და ლიმფომა იმუნურ უჯრედებს აზიანებს, რის გამოც პაციენტების ორგანიზმს ვირუსთან ბრძოლა უჭირს. ექიმებმა არ იციან, თუ ​რამდენად ეფექტიანი იქნება სიმსივნის დიაგნოზის მქონე პაციენტებისთვის ვაქცინა, რადგან ისინი არ იყვნენ ჩართული შესაბამის კვლევებში. კვლევების ზოგიერთ მონაწილეს სიმსივნის დიაგნოზი კვლევების დაწყების შემდეგ დაუსვეს. აღნიშნულ პაციენტებს ვაქცინა მხოლოდ 76 %-ით იცავდა. ზოგიერთი ადამიანი ვაქცინას საერთოდ ვერ გაიკეთებს. მართალია, მედიკოსები ალერგიული ადამიანების დიდ ნაწილს ვაქცინაციის ჩატარების რეკომენდაციას აძლევენ, თუმცა მათ, ვისაც პოლიეთილენ გლიკოლზე ან ვაქცინის სხვა კომპონენტებზე მწვავე ალერგიული რეაქცია აქვთ, ვაქცინა არ გაუკეთდებათ. ვაქცინაცია არ ჩაუტარდებათ იმ ადამიანებს, რომლებსაც ვაქცინის პირველი დოზის გაკეთებისას სახიფათო ალერგიული რეაქცია გამოუვლინდებათ.

5. ნიღაბი კორონავირუსის ნებისმიერი ახალი შტამისგან დაგიცავთ

კორონავირუსმა არაერთი გენეტიკური მუტაცია განიცადა. კვლევებით გდგინდება, რომ ვაქცინა ახალი შტამების მიმართაც ეფექტიანი იქნება. ერთი რამ ცხადია, დისტაციის დაცვა, ჯგუფური თავშეყრისთვის თავის არიდება და ​ნიღბის ტარება კორონავირუსის ახალი შტამებით დაინფიცირებისგან გვიცავს. ნიღაბი ეფექტიანია სხვა რესპირატორული ვირუსების თავიდან აცილებისთვისაც. მსოფლიო მასშტაბით გრიპის ვირუსის ცირკულაციამ მნიშვნელოვნად მოიკლო მას შემდეგ, რაც ადამიანებმა ნიღბის ტარება და სოციალური დისტანცირების წესების დაცვა დაიწყეს. პანდემიის დასასრულებლად საუკეთესო გზაა არა არჩევანი ნიღაბს, დისტანციას და ვაქცინაციას შორის, არამედ მათი კომბინირება. სოციალური დისტანცია, ნიღბის ტარება და ვაქცინაცია საუკეთესო შედეგის მიღწევაში დაგვეხმარება.

მომზადებულია​ gavi.org- ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

,,ასეთი ნიღბის ტარებით ადამიანი შეიძლება, ინფექციის გავრცელების წყარო გახდეს''
,,ორმაგი ნიღბის გამოყენება სასურველი არ არის, არც მარტო ფარის გამოყენებას აქვს აზრი'' - ნიღბების გამოყენებაზე იმუნოლოგი ბიძინა კულუმბეგოვი საუბრობს. მისი თქმით, ასევე მოქალაქეები ხშირად იყენებენ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რას იწვევს D ვიტამინის ნაკლებობა, ან პირიქით სიჭარბე? - ექიმის რჩევები მშობლებს, რომელთა შვილებსაც ეს პრობლემა აწუხებთ

​რას იწვევს D ვიტამინის ნაკლებობა, ან პირიქით სიჭარბე? - ექიმის რჩევები მშობლებს, რომელთა შვილებსაც ეს პრობლემა აწუხებთ

რას იწვევს D ვიტამინის ნაკლებობა, ან პირიქით სიჭარბე? - რჩევები მშობლებს, რომელთა შვილებსაც ეს პრობლემა აწუხებთ. ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ექიმი-პედიატრი, რადიოლოგი ნანა საპანაძე.

- ქალბატონო ნანა, რას უზრუნველყოფს ბავშვის ორგანიზმში D ვიტამინი?

​- თავდაპირველად განვიხილოთ, რას წარმოადგენს D ვიტამინი. ვიტამინი D ერთდროულად წარმოადგენს ჰორმონს და ცხიმში ხსნად ვიტამინს. „მზის ვიტამინი“ 1963 წელს გამოყოფილ იქნა თევზის ქონიდან.

​არჩევენ ვიტამინ D-ს ორ აქტიურ ფორმას. ვიტამინ D2 მცენარეული წარმოშობის სინთეზური ვიტამინი, რომელიც წარმოიქმნება ზოგიერთ საფუარა სოკოზე ულტრაიისფერი სხივების ზემოქმედების შედეგად, მისი პროვიტამინია ერგოსტერონი. ვიტამინ D2-ით ამდიდრებენ საკვებს და ბიოლოგიურად აქტიურ დანამატებს. ვიტამინი D3 (მეორე სახელი „ნატურალური“) გვხვდება ცხოველური წარმოშობის საკვებში, ადამიანის ორგანიზმისთვის იგი უფრო ოპტიმალურად ითვლება. ეს ფორმები თირკმელებსა და ღვიძლში გარდაიქმნება ჰორმონ კალციტრიოლად, იგი ვიტამინ D-ს აქტიურ ფორმად, რომელიც მოქმედებს კუნთების, თირკმელების, ნაწლავების უჯრედებზე. ნაწლავებში იგი ხელს უწყობს კალციუმის გადამტანი ცილის წარმოქმნას, ხოლო კუნთებსა და თირკმელებში - თავისუფალი კალციუმის უკუშეწოვას.

​რაციონში D ვიტამინის ნაკლებობა, მზეზე ბავშვის არასაკმარისად ყოფნასთან ერთად, ჩვილ და ადრეული ასაკის ბავშვებში იწვევს კალციუმისა და ფოსფორის ცვლის მოშლას, რის შედეგადაც ირღვევა ძვლოვანი ქსოვილის წარმოქმნა და მინერალიზაცია. ამ დაავადებას ბავშვებში რაქიტი, მოზრდილებში კი ოსტეომალაცია (ძვლების დარბილება) ეწოდება.

​- როგორ ვლინდება რაქიტი, ანუ როგორ უნდა მიხვდეს მშობელი, რომ ბავშვს D ვიტამინის ნაკლებობა აქვს?

​- ძირითადად, რაქიტი ბავშვის სიცოცხლის პირველ და მეორე თვეზევე იჩენს თავს, ხოლო სრულად დაავადება 4–დან 6 თვემდე ასაკში ვლინდება. რაქიტის გამოვლენის პირველი ნიშნებია:

  • ​ჭირვეულობა, ხშირი ტირილი, ბავშვი შეიძლება იყოს, როგორც აგზნებული, ისე მივარდნილი;
  • უძილობა, ფრთხილი ძილი, კრთომები (ძილშიც და სიფხიზლეშიც);
  • ცუდი მადა;
  • ოფლიანობის მომატება, განსაკუთრებით კეფის არეში. ბალიშზე ოფლიანი კეფის ხშირი ხახუნის გამო, ამ არეში გამელოტება ვითარდება, ე.წ. კეფის სიქაჩლე.
  • ძვლების არასაკმარისი მინერალიზაციის გამო ყიფლიბანდის დროული დახურვა არ ხდება, ყიფლიბანდი დიდი ზომისაა, რბილდება დიდი ყიფლიბანდის კიდეები, ასევე კეფის ძვალი( ამას კრანიოტაბესი ეწოდება).

​თუ დეფიციტი გაგრძელდა, შემდგომში დაავადება კიდევ უფრო შეიძლება გაღრმავდეს და გამოვლინდეს.

  • თავის დეფორმაცია: კეფის გაბრტყელება, დიდი ყიფლიბანდის გვიანი დახურვა, გამოკვეთილი შუბლის ბორცვები, კვადრატული ფორმის თავი.
  • კბილების გვიანი ამოსვლა.
  • გულმკერდის დეფორმაცია: მკერდის ძვალთან ნეკნების ბოლოების შემსხვილება - „რაქიტული კრიალოსანი“, ლავიწების დეფორმაცია, მკერდის ძვლის დეფორმაცია - ჩაზნექილი ან გამოზნექილი მკერდი, „მეწაღის გულმკერდი“ ან „ქათმის გულმკერდი“.
  • კიდურების დეფორმაციები: ხელებზე სხივ-მაჯის სახსრის შემსხვილება - რაქიტული სამაჯურები. როდესაც ბავშვი სიარულს დაიწყებს, ფეხებზე გარეთ გაზნექილი O-ს მაგვარი, ან მუხლის არეში შიგნით შედრეკილი და ერთმანეთთან მიახლოებული X-ს მაგვარი ფეხები.
  • კუნთთა ტონუსის დაქვეითება: დიდი ბაყაყისებური მუცელი, ხოხვისა და სიარულის დაგვიანება, იხვისებური სიარული.
  •  ყაბზობა და ფაღარათი.

​რაქიტის დიაგნოზს პედიატრი სვამს გასინჯვისას, მაგრამ ზოგჯერ დამატებითი კვლევების ჩატარებაა საჭირო. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ დედებმა დაავადების ზემოთ ჩამოთვლილი პირველი ნიშნების გამოვლენისთანავე მიმართონ პედიატრს.

​- რა რჩევებს მისცემდით მშობლებს მანამ, სანამ ექიმს მიმართავდნენ და როდის უნდა მივმართოთ ექიმს?

​- ძალიან მნიშვნელოვანია რაქიტის პროფილაქტიკა, რადგან ასე თავიდან ავიცილებთ ყველა გართულებასა და ნარჩენ მოვლენას, რაც ამ დაავადებას სდევს თან. რაქიტის პროფილაქტიკა გულისხმობს ბავშვის მოვლისა და კვების რეჟიმის სწორ ორგანიზებას. უმჯობესია, ბავშვი იკვებებოდეს ძუძუთი, მაგრამ თუ ბავშვი გარკვეული მიზეზებით ხელოვნურ კვებაზეა, აუცილებლად უნდა იღებდეს ადაპტირებულ ნარევს, (ასაკის შესაბამის ფორმულას), დროულად უნდა მიეცეს დამატებითი საკვები, ყოველდღიურად უნდა ასეირნებდნენ სუფთა ჰაერზე, უტარებდნენ გამაკაჟებელ პროცედურებს, ვარჯიშებს ასაკის შესაბამისად. მნიშვნელოვანია, ბავშვმა მიიღოს საპროფილაქტიკოდ ვიტამინი D, ხოლო მედიკამენტის დოზა, მიღების წესი და ხანგრძლივობა უნდა განსაზღვროს პედიატრმა.

​რაქიტის ნიშნების შემჩნევისთანავე დედამ უნდა მიმართოს პედიატრს, არ შეიძლება რაქიტის მკურნალობა ექიმის კონსულტაციის გარეშე.

​ორიოდე სიტყვით შევჩერდები ისეთ გართულებაზე, როგორიცაა D ჰიპერვიტამინოზი.

​ზოგჯერ დედებს აქვთ ინფორმაცია D ვიტამინის ნაკლებობის შედეგად გამოწვეული რაქიტის შესახებ და ცდილობენ, პატარას მიაღებინონ აღნიშნული ვიტამინი, ხშირად ექიმის დანიშნულების გარეშეც. ასეთ შემთხვევაში დედამ ადვილი შესაძლებელია, ვერ განსაზღვროს ოპტიმალური დოზა მისი პატარასთვის, დაეყრდნოს მხოლოდ ანოტაციაში მითითებულ ინფორმაციას და ბავშვმა მიიღოს მედიკამენტის ჭარბი დოზა, განვითარდეს D ჰიპერვიტამინოზი. ამ ვიტამინის ზედმეტი დოზები აზიანებს ენდოკრინულ, კერძოდ ფარისებრ, ფარისებრახლო და მკერდუკანა ჯირკვლებს. კალციუმი ლაგდება ყველა ორგანოში და არღვევს მათ ფუნქციას. D ჰიპერვიტამინოზის შორეული შედეგებია თირკმელების ფუნქციის დარღვევა (კალციუმის ჩალაგების გამო) მკერდუკანა (თიმუსის) და პარათირეოიდული ჯირკვლების ფუნქციის დარღვევა, იმუნიტეტის დაქვეითება, შემდგომში მეორადი ბაქტერიული ინფექციების (პნევმონიის, პიელონეფრიტი) განვითარებით.

​თუ პატარას დედის მიერ ანოტაციით შერჩეული დოზით, ვიტამინ D-ს მიღების პროცესში გამოუვლინდება მადის დაქვეითება, შესაძლებელია, სრულ უმადობამდე, პირღებინება, წყურვილი, ძილიანობა, მოდუნება, დეფეკაციის დარღვევები - დიარეისა და ყაბზობის მონაცვლეობით, მშობელმა დაუყოვნებლივ უნდა მიმართოს პედიატრს შესაბამისი კვლევისა და საჭირო მკურნალობისთვის.

​ესაუბრა მარიამ ჩოქური
წაიკითხეთ სრულად