Baby Bag

„უპირობო სიყვარული უსასრულოდ არ არის საჭირო, ის უნდა დავლექოთ ადრეულ ბავშვობაში,“- ფსიქოლოგი ლელა ტყეშელაშვილი

„უპირობო სიყვარული უსასრულოდ არ არის საჭირო, ის უნდა დავლექოთ ადრეულ ბავშვობაში,“- ფსიქოლოგი ლელა ტყეშელაშვილი

ფსიქოლოგმა ლელა ტყეშელაშვილმა ქართველი დედის ჰიპერმზრუნველობის გამომწვევ მიზეზებზე ისაუბრა და აღნიშნა, რომ დედების მსგავსი დამოკიდებულება ქართველი მამების პასიურობითაც არის გამოწვეული:

„ჰიპერმზრუნველობით ცნობილები არიან ებრაელი დედებიც, ქართველებზე უფრო მეტად. არ ვიცი აქ რატომ ჩამოყალიბდა ასე. უპირობო სიყვარული უსასრულოდ არ არის საჭირო. არსებობს უპირობო და განპირობებული სიყვარული. უპირობო სიყვარულს უწოდებენ დედობრივ სიყვარულს. მე მიყვარს იმიტომ, რომ ჩემი შვილია. რაც ჩემი შვილისთვის საჭიროა, ყველაფერზე ვარ წამსვლელი. მამის სიყვარული არის აბსოლუტური. ის გეუბნება, რომ შენ მიიღებ რაღაცას იმ შემთხვევაში, თუ რაღაცას გააკეთებ. ასეთი ტიპის სიყვარული 11-12 წლის ასაკიდან ბავშვისთვის აუცილებელია, რომ მასში პასუხისმგებლობის გრძნობა ჩამოყალიბდეს. პასუხისმგებლობის შეთავაზება მშობლის მხრიდან, იმისთვის, რომ ადამიანი გახდეს ზრდასრული, არის აუცილებელი.

„დედა გენაცვალოს,“- ეს დარჩება ყოველთვის დედას, მაგრამ ან დედა უნდა გადაეწყოს ახალ ნიადაგზე, ან ვიღაც უნდა არსებობდეს, რომელიც ბავშვს პასუხს მოსთხოვს თავის საქციელზე, რომ ის პასუხისმგებელი გახდეს ქცევაზე. რატომ მოხდა საქართველოში ასე, რომ დედა ჰიპერმზრუნველია? მამებმა გადაწყვიტეს, რომ შვილი უნდა გაზარდოს მარტო დედამ. „შენი ბრალი იქნება, თუ შვილი კარგი არ გამოვიდა, მეტი რა საქმე გაქვს? სხვა რა გევალება?! შენ შვილი უნდა გაზარდო!“ - აქ ეს დამოკიდებულება იყო. ამის ბრალია, რომ დედებმა ზედმეტი აიღეს თავიანთ თავზე. დედა ნებისმიერ ასაკში მზად არის, რომ შვილისთვის ყველაფერი გააკეთოს.

მე მოხარული ვარ, რომ ახალ თაობაში მამები გააქტიურდნენ. მამა უნდა ჩაერთოს ბავშვის განათლებაში თავისი მამობრივი სიყვარულით. მამობრივი სიყვარული გახლავთ განპირობებული, პასუხისმგებლობაზე დამყარებული. დედობრივი სიყვარული გახლავთ უპირობო. უპირობო სიყვარული უნდა დავლექოთ ადრეულ ბავშვობაში, მაგრამ თანდათანობით როგორც ზრდასრულს, პასუხი უნდა მოვთხოვოთ ქცევაზე. ნელ-ნელა ეს ცოდნა შემოდის ჩვენთან,“- აღნიშნა ლელა ტყეშელაშვილმა.

წყარო:​ „ათონის დარბაზი“

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ლელი ყიფიანი.

- ქალბატონო ლელი, რას ნიშნავს პატარებისთვის ჩახუტება?

- ადამიანები სამყაროს აღიქვამენ 5 გრძნობის ორგანოს მეშვეობით, როგორებიცაა: მხედველობა, სმენა, გემო, ტაქტილური შეხება და ყნოსვა. ფიზიკური შეხება წარმოადგენს ერთ-ერთ მნიშვნელოვან კომპონენტს, რომელიც ხელს უწყობს გარე სამყაროსთან ურთიერთობას. მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანები საკუთარ მდგომარეობას სიტყვებით გადმოვცემთ, შეხებით ვაწვდით სხვა ადამიანებს ინფორმაციას საკუთარი ემოციებისა და განწყობის შესახებ. მუცლად ყოფნის პერიოდშიც კი ნაყოფს ესმის დედის ხმა და შეხებაზე რეაგირებს მოძრაობით. როდესაც არის ემოციური კონტაქტი, ბავშვი უფრო მშვიდი იბადება. რა თქმა უნდა, ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია იმ საჭიროებების დაკმაყოფილება, როგორებიცაა: ჭამა, ჩაცმა, განათლების მიცემა და სხვა, თუმცა გაცილებით მნიშვნელოვანია ბავშვის ემოციურ განვითარებაზე ზრუნვა. მან უნდა იგრძნოს, რომ უყვართ.

ჩახუტება - ეს არის ფიზიკური სიახლოვის ფორმა, რომლის მეშვეობითაც ადამიანები ერთმანეთის მიმართ გამოხატავენ დადებით ემოციებს - სიყვარულს და სითბოს, ეს სჭირდება, როგორც ბავშვს, ისე ზრდასრულ ადამიანს იმისათვის, რომ თავი იგრძნოს კომფორტულად, მშვიდად და ჰქონდეს პოზიტიური განწყობა.
ჩახუტება გავლენას ახდენს ადამიანის ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.
ჩახუტების დროს აქტიურდება თავის ტვინის ქერქქვეშა სტრუქტურები. ხდება ოქსიტოცინის და დოფამინის გამოყოფა, რომელიც პასუხისმგებელია ემოციურ და ფიზიკურ მდგომარეობაზე, შესაბამისად, მცირდება ტკივილის, სტრესის და შფოთვის დონე. ამ დროს სტაბილურდება გულ-სისხლძარღვთა და სასუნთქი სისტემის მუშაობა.
​ბავშვები, რომლებიც იზრდებიან თბილ და მშვიდ გარემოში, სადაც ერთმანეთს ეფერებიან, ეხუტებიან, გამოხატავენ სიყვარულს, უფრო მეტად ემპათიურები არიან, აქვთ მაღალი თვითშეფასება, უადვილდებათ განცდებთან და სტრესთან გამკლავება, შეუძლიათ საკუთარი ემოციების რეგულაცია. ჩახუტება და შეხება იწვევს უსაფრთხოების და დაცულობის განცდას, ბავშვი ფიქრობს, რომ ის მნიშვნელოვანი, სასურველი ადამიანია და უყვართ.

​- თუკი მშობელი არასდროს ეხუტება ბავშვს, რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება ჰქონდეს ამას ბავშვზე?

​- ბავშვს, რომელსაც აქვს სიყვარულის და სითბოს ნაკლებობა, უუარესდება ნერვული სისტემის მუშაობა, ორგანიზმში გამოეყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. თუ ბავშვს უწევს დიდი ხნის განმავლობაში ნეგატიურ ემოციებში ყოფნა, აღნიშნული ჰორმონი გავლენას ახდენს მის ფიზიკურ და ფსიქიკურ მდგომარეობაზე, ქვეითდება იმუნური სისტემა, გავლენას ახდენს მეხსიერებაზე და ვერბალურ უნარებზე. თავს გრძნობს მარტოსულად, არის ჩაკეტილი და შესაძლებელია მომავალში გაუჭირდეს ურთიერთობები ან დაკარგოს რეალობის შეგრძნება. მათ არ შეუძლიათ გასცენ სიყვარული სხვის მიმართ, არიან აგრესიულები, გაღიზიანებულები, ზრდასრულობაში შესაძლებელია, ჰქონდეთ სიცარიელის შეგრძნება ან განუვითარდეთ ადამიანების შიში, რაც შეიძლება იყოს დეპრესიის გამომწვევი მიზეზი. ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ მშობლები, რაც შეიძლება ხშირად ჩაეხუტონ თავიანთ შვილებს, ყველა ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია თბილი, მეგობრული გარემო, რომ მასზე ზრუნავდნენ და უყვარდეთ.

​- როდესაც ბავშვს უცნობები ეხუტებიან, ამ დროს როგორ უნდა დავარიგოთ, მივცეთ ჩახუტების უფლება თუ არა?
- ზრდასრულისთვისაც და ბავშვისთვისაც, რა თქმა უნდა, უსიამოვნოა უცხო ადამიანის მხრიდან ჩახუტება, განსაკუთარებით, ბავშვებში, ამ დროს, გამოიყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. ისედაც ჩახუტება გვსიამოვნებს ახლოებლი და ჩვენთვის ნაცნობი ადამიანისგან.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად