Baby Bag

თუ ქალი და მისი ოჯახი მომზადებულები და ინფორმირებულები შეხვდებიან ორსულობას ყველა უსიამოვნების და გართულების პრევენცია შესაძლებელია

თუ ქალი და მისი ოჯახი მომზადებულები და ინფორმირებულები შეხვდებიან ორსულობას ყველა უსიამოვნების და გართულების პრევენცია შესაძლებელია

ორსულების მშობიარობისთვის მოსამზადებელ ფსიქოლოგიურ რჩევებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი რუსუდან სამხარაძე.
- რა არის მთავარი დეტალი, რისთვისაც მზად უნდა იყოს ორსული, რომ მშობიარობის შემდეგ ნაკლები ფსიქოლოგიური წნეხის ქვეშ აღმოჩნდეს?
- ორსულობა ქალის ცხოვრების განსაკუთრებული პერიოდია, სიხარულთან და ბედნიერებასთან ერთად ხშირად დაბნეულობის, შიშის, შფოთვის, უგუნებობისა და დეპრესიის პერიოდად იქცევა. ახალი სიცოცხლის ჩასახვა, დიდ მოლოდინთან ერთად, ორგანიზმისთვის დიდი გამოწვევაცაა და ეს საპასუხისმგებლო გამოცდა ქალის არა მარტო ფიზიკურ, არამედ ფსიქიკურ ჯანმრთელობასაც ელის.
მღელვარების მიზეზები შესაძლოა იყოს:

​- პასუხისმგებლობის შიში;
- მშობიარობის შიში;
- სხეულის ფორმების ცვლილება;
- ჯანმრთელობის პრობლემები;
თუ ჩვენ განვიხილავთ დედობას, როგორც ფსიქო-სოციალურ ფენომენს, რომელიც ბავშვის განვითარების ყველა პირობას უნდა უზრუნველჰყოფდეს, უნდა შევეხოთ დედის ფსიქოლოგიურ მდგომარეობას. ორსულობა და მშობიარობა საკმაოდ სტრესულია ქალის ფიზიოლოგიისა და ფსიქიკისთვის, ჰორმონალურ ცვლილებებთან ერთად იცვლება რეალობა და ხდება დედის ახალ როლთან ადაპტაცია, რომელიც შეიძლება მიმდინარეობდეს (პოსტნატალურ) მშობიარობის შემდგომი ფსიქოემოციური გართულებებით. მაგალითად, შეიძლება ახალბედა დედას არ ახარებდეს ჩვილის მოვლის პროცესი, განიცდიდეს ქრონიკულ გადაღლას და გაღიზიანებას, რაც კიდევ უფრო შეიძლება უმძაფრებდეს დანაშაულის გრძნობას, რომ ვერ აკმაყოფილებს „იდეალური“ დედის პარამეტრებს. ზოგჯერ ჩნდება ფიქრები, რომ ის ვერ აკმაყოფილებს ბავშვის მოთხოვნილებებს ხარისხიანად, თითქოს და მას არ აქვს საკმარისი ემოციური და ტაქტილური (შეხებითი) კონტაქტი ჩვილთან. აღნიშნული ფიქრები და შიშები ორსულში, ახალბედა დედაში, შესაძლოა იწვევდეს გუნება-განწყობის ცვლილებას, სისუსტეს, უმადობასა და ძილის სირთულეებს.

დედის შემაწუხებელი ფიქრები, რომ თავს ვერ ართმევს დაკისრებულ მოვალეობას, ხასიათის მუდმივი ცვალებადობა, დანაშაულის გაძლიერებული გრძნობა და ინტენსიური ემოციები, შესაძლოა კიდევ უფრო რთულ ფორმებში გადაიზარდოს და შფოთვით აშლილობამდეც კი მივიდეს. რაც თავის მხრივ გავლენას ახდენს არა მხოლოდ დედაზე, არამედ ბავშვზე და ხანდახან, ბავშვის მიმართ აგრესიის მიზეზიც შესაძლოა გახდეს.

​თუ ახლად ნამშობიარებ ქალს ზემოთ ჩამოთვლილი სიმპტომები სუსტად აღენიშნება, აქვს მსუბუქი შფოთვა, ტირილის სურვილი, ხასიათის ცვალებადობა და ეს სიმპტომები 2 კვირაზე მეტხანს არ გრძელდება, შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ ქალი ნელ-ნელა რეაბილიტირდა, ხოლო თუ ეს სიმპტომატიკა არ იცვლება ან მძაფრდება დროის გასვლის მიუხედავად, მაშინ აუცილებელია სპეციალისტების (გინეკოლოგის, ფსიქოლოგის, ნევროლოგის, ფსიქიატრის) კონსულტაცია.
- როგორ უნდა მოემზადოს ორსული ან ის, ვინც ორსულობას გეგმავს ამ რთული და საინტერესო პერიოდისთვის? გვირჩიეთ რამდენიმე აქტივობა ან ფსიქოლოგიური სავარჯიშო, რითაც უფრო მეტი მზაობით შეხვდებიან ქალები მშობიარობას და მის შემდეგ განვითარებულ მდგომარეობას?
- გამოწვევები და სირთულეები ინდივიდუალურია და ისინი სხვადასხვა ფორმითა და ინტენსივობით გვხვდება. თუ კი ქალი და მისი ოჯახი მომზადებულები და ინფორმირებულები შეხვდებიან ამ უნიკალურ პერიოდს, ყველა უსიამოვნების და გართულების პრევენცია შესაძლებელია.

​პრევენციისთვის სასურველია პერინატალურ ფსიქოლოგთან (ფსიქოლოგი, რომელიც მუშაობს შვილოსნობის საკითხებზე, პრე და პოსტ სამშობიარო პერიოდში) კონსულტაცია. ფსიქოლოგის მიზანია, დაეხმაროს ქალს, მიიღოს და გააცნობიეროს საკუთარი თავი ახალ როლში, მოამზადოს მშობიარობისთვის და მიაწოდოს ინფორმაცია შესაძლო დეპრესიის, შფოთვის შესახებ. აუხსნას, თუ რაოდენ მნიშვნელოვანია მშობელი-ბავშვის ჯანსაღი ინტერაქცია.

​რეკომენდაციების სახით ახალგაზრდა დედებს მინდა ვურჩიო, რომ მაქსიმალურად დატკბნენ ამ უნიკალური პერიოდით, ორსულობა და მშობიარობა ეს ის დროა, როცა მხოლოდ საკუთარ თავსა და სურვილებზე უნდა იყვნენ ორიენტირებულნი და გაინებივრონ თავი, იყვნენ კონტაქტში საკუთარ შეგრძნებებთან და სურვილებთან - შემდეგ ჩვილთან.

​მოითხოვეთ დახმარება ოჯახის წევრებისა თუ მეგობრებისაგან, ჩართეთ პროცესში მამა, მიიღეთ მისი ზრუნვა და ყურადღება მადლიერებით, შეადგინეთ და გაიზიარეთ ბავშვზე ზრუნვის დრო და განრიგი, თავისუფალი დრო გამოიყენეთ გამოსაძინებლად და სავარჯიშოდ, ჰაერზე სასეირნოდ ან გასართობად.

​ესაუბრეთ, უმღერეთ მუცლადმყოფ ბავშვს და შემდეგ ჩვილსაც აქტიურად გაუზიარეთ თქვენი ემოციები და განცდები, ეს ტექნიკა დაგეხმარებათ ადვილად ამოიცნოთ საკუთარი და ბავშვის სიგნალები, და ამ სიგნალებს შესაბამისი მგრძნობელობით უპასუხოთ.
​პერიოდულად მიმართეთ რელაქსაციას (3-5 წუთი) - მიიღეთ კომფორტული პოზა, დახუჭეთ თვალები და წარმოიდგინეთ სიტუაცია/ადგილი, სადაც თავს იგრძნობთ მშვიდად, დაცულად და უსაფრთხოდ, ეს თქვენი „იდეალური ადგილი“ იქნება. ეს ტექნიკა ხელს უწყობს სიმშვიდისა და ბალანსის მოპოვებას, რაც დადებითად აისახება, როგორც ფიზიკურ ისე ემოციურ მდგომარეობაზე, საერთო ჯამში კი ადამიანის ჯანმრთელობაზე. რელაქსაცია/წარმოსახვა ეხმარება ადამიანს სიმშვიდე შეინარჩუნოს მთელი დღის მანძილზე.

​მოითხოვეთ სოციალური მხარდაჭერა!

​მნიშვნელოვანია, ორსულობის პერიოდის შესახებ კომუნიკაცია პარტნიორთან (თუ გყავს პარტნიორი), ოჯახის წევრებთან და/ან მეგობრებთან. ასევე, გამოცდილების გაზიარება იმ ქალებთან, რომლებიც ახლა გადიან ამ პროცესს: ორსულებთან და ახალშობილის დედებთან. ასეთი მხარდაჭერის მისაღებად, შეგიძლია სხვადასხვა ჯგუფში გაწევრიანდე, მათ შორის სოციალური ქსელების გამოყენებით.

​თუ ცოტას ნერვიულობ, იცოდე, რომ არ ხარ მარტო. შიში, შფოთვა, ახალ როლთან შეგუების სირთულე ძალიან ბუნებრივია, განსაკუთრებით პირველი ან დაუგეგმავი ორსულობის შემთხვევაში.

​- რას ურჩევდით პარტნიორებს და ოჯახის წევრებს, რომლებიც ორსულთან ერთად გადიან ამ რთულ პროცესს?

​- მშობიარობის შემდგომ ფსიქო-ემოციურ გართულებებს ხელს უწყობს ასევე, ისეთი სოციალური ფაქტორები, როგორებიცაა: ფინანსური პრობლემები და კეთილმოუწყობელი საცხოვრებელი პირობები, მხარდაჭერის არქონა ოჯახის წევრებისა და ნათესავებისაგან, პარტნიორთან დისჰარმონიული ან დაძაბული ურთიერთობები, პარტნიორის გულგრილობა ასეთ პერიოდში ძალიან მწვავედ აისახება ქალის ისედაც სენსიტიურ ფსიქიკაზე, დროებითი იზოლაცია ან სავალდებულო დეკრეტი. ქალი, რომლისთვისაც კარიერული ზრდა და სოციალური თვითრეალიზება პრიორიტეტულია, მძიმედ განიცდის ამ პერიოდს. ასევე საყურადღებოა ის ფიზიკური დისკომფორტი, რომელიც თან ახლავს ორსულობას/მშობიარობას და მშობიარობის შემდგომ ფიზიკურ რეაბილიტაციას: მცირე მენჯის ორგანოების დაწევა, ჩახევები ან საკეისრო კვეთის შემდგომი ჭრილობები, ლაქტაციის დამახასიათებელი ტკივილები და გართულებები, წონის მატება, კანის დეფორმირება, სხეულის შეცვლილი ფორმები, რაც ქალის თვითშეფასებაზე ნეგატიურად აისახება და დიდ განსაცდელში აგდებს.

​პარტნიორები და ოჯახის წევრები უნდა იჩენდნენ ყურადღებას და მაქსიმალურ მხარდაჭერას როგორც ფიზიკური დახმარების მხრივ, ასევე ემოციური კუთხითაც. ოჯახის წევრებმა კრიტიკის და ნეგატიური შეფასება/შედარებებისგან უნდა შეიკავონ თავი, გაგებით და თანაგრძნობით მოეკიდონ ქალის შეცვლილ ემოციურ მდგომარეობას. 

ესაუბრა ელენე ოვაშვილი

ქალის ორგანიზმისთვის ორსულობა ფიზიოლოგიური მოვლენაა და არ სჭირდება მკურნალობა - ინტერვიუ...
​რა სიხშირით უნდა იაროს ორსულმა ვიზიტზე მეან-გინეკოლოგთან, როგორ შეიძლება ტოქსიკოზის ჩივილების შემსუბუქება, რომელი ასაკი ითვლება გვიან ორსულობად - ამ და სხვა აქტუალურ თემებზე ცნობილი მე...

შეიძლება დაინტერესდეთ

10 მნიშვნელოვანი გაკვეთილი, რომელიც ყველა დედამ უნდა ასწავლოს თავის ვაჟს

10 მნიშვნელოვანი გაკვეთილი, რომელიც ყველა დედამ უნდა ასწავლოს თავის ვაჟს
დედასა და ვაჟს შორის ურთიერთობა განსაკუთრებულია. ყოველთვის არსებობს ისეთი თემა, რომელსაც ბიჭები ვერც მამასა და ვერც მეგობრებს ვერ უზიარებენ და მას მხოლოდ დედას ანდობენ. დედები ყველაზე მეტად უგებენ მათ და რაც მთავარია, ყოველთვის აქვთ დრო მოსასმენად და რჩევების მისაცემად.

ჩაცმის სტილი ყოველთვის ტოვებს შთაბეჭდილებას

ადამიანს უნდა შეეძლოს ჩაცმის სტილის სწორად არჩევა. თავდაპირველად დედები ეხმარებიან ვაჟებს ამ საკითხის მოგვარებაში. სწორედ მათ უნდა ასწავლონ თუ როდის უნდა მოირგონ ფორმალური და როდის თავისუფალი სტილი. ეს ბალანსი ბევრს მეტყველებს ადამიანზე და ქმნის პირველ შთაბეჭდილებას. მაგალითად, თქვენი შვილი თუ ოფიციალურ გასაუბრებაზე ან კერძო შეხვედრაზე პირველად მიდის, ბუნებრივია, მოშვებული ტანსაცმელი არ უნდა ურჩიოთ.

არ უნდა გააკეთოს არაფერი, რაც თავს არაკომფორტულად აგრძნობინებს

სამწუხაროდ, ხშირად ადამიანები თავს ვალდებულად თვლიან შეასრულონ დავალებები, რომლებსაც უსიამოვნება მოაქვთ მათთვის. ისინი ცდილობენ მოერგონ მათთვის არასასურველ სიტუაციებს, მხოლოდ იმიტომ, რომ გამოჩნდნენ ისეთები, როგორიც რეალურად არ არიან.

დედებმა უნდა ასწავლონ შვილებს , რომ არ გააკეთონ არაფერი ,რაც მათ მორალს ეწინააღმდეგება. მაშინაც კი არ უნდა უღალატონ პრინციპებს, როდესაც სამსახურში უფროსი მათზე ზეწოლას ახდენს რაიმე ივენთზე დასწრების მოთხოვნით.

უნდა ემეგობრონ ნამდვილად სანდო ადამიანებს

დედები ხშირად უნდა ესაუბრებოდნენ შვილებს ნამდვილ მეგობრობაზე. უნდა უხსნიდნენ, რომ მეგობრის შეძენა ისეთი მარტივი აღარ იქნება, როგორც ბავშვობაში იყო. წლების მატებასთან ერთად ეს რთულდება, რადგან ბავშვობისგან განსხვავებით, ზრდასრულობისას მიყენებული წყენა ადვილად არ იკურნება. სწორედ ამიტომ დიდი ყურადღებით უნდა შეარჩიონ მეგობრები და გამოიჩინონ სიფრთხილე ადამიანებთან ურთიერთობისას.

უნდა გამოავლინონ შესაძლებლობების მაქსიმუმი

ბევრი ცდისა და მონდომების მიუხედავად ხშირად ცხოვრება უსამართლოა. მსგავს გამოცდილებას ადრე თუ გვიან თქვენი ვაჟიც მიიღებს და სწორედ ამ მომენტში თქვენი ჩართულობა გადამწყვეტია. თქვენ არ უნდა მისცეთ შვილს მოდუნების უფლება, უნდა შეძლოთ მისი მოტივირება, რადგან ერთი წარუმატებელი ცდა არ ნიშნავს დამარცხებას. უნდა ასწავლოთ : მაშინაც კი, თუ მიზნისკენ მიმავალ გზაზე დაეცემა, არ უნდა დაივიწყოს, რომ ძალიან ეცადა და ეს გამარჯვებაზე არანაკლებ საამაყოა.

რჩევის მიღება სავსებით ნორმალურია

ბევრი ადამიანი ფიქრობს, რომ ყველაფერი იცის და კითხვის დასმა ან დახმარების თხოვნა სისუსტეა, რაც სიმართლისგან შორსაა. დედამ უნდა ასწავლოს ვაჟს, რომ როდესაც დამხარება სჭირდება, აუცილებლად ითხოვოს. ეს იწყება სკოლაში ამოცანის ვერამოხსნიდან და გრძელდება ცხოვრების გზაჯვარედინებამდე , სადაც ზრდასრულებსაც კი უჭირთ სწორი მიმართულებისკენ გეზის აღება.

უნდა იბრძოლონ ოცნებებისთვის

ერთ-ერთი საუკეთესო რჩევა, რომლის მიცემაც დედას შეუძლია ოცნებებისთვის თავგამოდებით ბრძოლაა. მნიშვნელობა არ აქვს რა არის მისი ოცნება: საზღვარგარეთ მოგზაურობა თუ წარმატებული კარიერა. თიოთოეულ მიზანს ბრძოლა სჭირდება და დამარცხება არაფერს ნიშნავს, რადგან ვინც არ მარცხდება ის არასდროს აკეთებს რაიმე ახალს.

ასევე, ოცნება უბიძგებს თქვენს შვილს მუდმივი მოქმედებისკენ, მუდმივი მცდელოებისკენ, რაც ადრე თუ გვიან აუცილებლად გამოიღებს შედეგს.

არ უნდა შეიცვალონ სხვების სტანდარტების დასაკმაყოფილებლად

სამყაროში მილიონობით ადამიანი ცხოვრობს. მათი აზრები და შეხედულებები განსახვავებულია. ხალხს მოსწონს განსხვავებული მუსიკა, ფილმები, მათ აქვთ განსხვავებული ცხოვრების სტილი და არაერთგვაროვანი მიზნები. უნდა აუხსნათ შვილებს, რომ ჩვენ ყველანი ერთმანეთისგან დამოუკიდებელი ინდივიდები ვართ და ცხოვრებაში აუცილებლად შევხვდებით ადამიანებს, რომელთაც არ მოეწონებათ ჩვენი გარეგნობა ან ქცევა. ადამიანი წარმოადგენს მხოლოდ საკუთარ თავს და უნდა იყოს ისეთი, როგორიც არის.

არაფერია ცუდი ემოციურობაში

არსებობს ფართოდ გავრცელებული, საშინელი სტერეოტიპი, რომელიც ყოვლად უსაფუძვლოა: კაცებმა არ უნდა იტირონ, რადგან ეს „არავაჟკაცურია“. ეს სტერეოტიპი თრგუნავს ძალიან ბევრ ბავშვს და ხელს უშლის ემოციების გამოხატვაში. სწორედ ამიტომ, დედებმა უნდა გაამხნევონ შვილები და უთხრან, რომ რასაც არ უნდა გრძნობდნენ ღიად გამოავლინონ, რადგან ეს ნორმალურია.

დიახ, ბიჭებმაც უნდა იტირონ თუ თავს ცუდად გრძნობენ,ემოციურ ფილმს უყურებენ ან ეშინიათ. არავინ უნდა ვაიძულოთ დამალოს ნამდვილი გრძნობები და უნდა გავათვიცნობიეროთ, რომ ნებისმიერი ემოცია, მათ შორის ტირილიც უფრო ადამიანურს გვხდის!

ოჯახი მნიშვნელოვანია

არ აქვს მნიშვნელობა რამდენად ახლოს ცხოვრობთ ოჯახთან, გიწევთ თუ არა მისი დატოვება ხანგრძლივი მოგზაურობის დროს. ბევრი თინეიჯერი ტოვებს მშობლების სახლს და მარტო მიდის სამოგზაუროდ. მიუხედავად ამისა, არ უნდა შეწყდეს კონტაქტი, ხშირი და ღრმა საუბრები ოჯახის წევრებს შორის, რადგან რჩევები ცხოვრების ნებისმიერ ეტაპზე ფასეულია ისეთი მნიშვნელოვანი ადამიანისგან, როგორიც ოჯახის წევრია.

ისინი პატივისცემით უნდა მოეპყრონ ქალებს

დედბმა ვაჟებს ჯერ კიდევ პატარა ასაკიდან უნდა ჩაუნერგონ, რომ ქალის პატივისცემა მამაკაცის მთავარი ღირსებაა. მათ უნდა იცოდნენ, რომ ქალებსა და კაცებს თანაბარი უფლებები აქვთ. ეს იმას ნიშნავს, რომ ვაჟები არ უნდა თვლიდნენ თავს უპირატესად და არ უნდა მიაჩნდეთ, რომ ქალები ნაკლებად მნიშვნელოვნები ან ნაკლებად ძლიერები არიან.

მნიშვნელოვანია შვილებს ასწავლოთ, რომ ქალებს არ აღიქვამდნენ საგნებად, რომ ქალები დაიბადნენ დედამიწაზე, რათა იცხოვრონ მამაკაცების გვერდით და არა იმიტომ, რომ დაემონონ მათ.

მომზადებულია moms.com-ის მიხედვით.

ავტორი: მარიამ კვეტენაძე
წაიკითხეთ სრულად